Znowelizowana Ustawa o podatku od towarów i usług uprawnia wszystkich przedsiębiorców do wystawiania faktur. To, czy są oni czynnymi podatnikami VAT, czy też nie, pozostaje bez znaczenia. Do końca grudnia 2013 roku przepisy dotyczące fakturowania zawierały się w rozporządzeniu Ministra Finansów, które z pierwszym dniem 2014 roku utraciło ważność. Regulacje jednak nie zniknęły - przetransferowano je (w zmodyfikowanej formie) do treści zmienionej ustawy o VAT. Sprawdź, jakie elementy powinna mieć faktura wystawiana przez każdego!

Faktury - stan prawny w 2012 roku

Do ostatniego dnia 2012 roku faktury wystawiać mogli jedynie czynni podatnicy VAT oraz ci dokonujący wewnątrzwspólnotowej dostawy nowych środków transportu. Przedsiębiorcy zwolnieni podmiotowo z VAT swoje transakcje z innymi firmami mieli prawo dokumentować jedynie za pomocą rachunków.

Faktury - stan prawny w 2013 roku

Początek roku 2013 przyniósł zmiany - zarejestrowani podatnicy VAT zwolnieni również otrzymali prawo do wystawiania faktur. Zarejestrowani - czyli ci, którzy wypełnili i złożyli formularz VAT-R, służący do zadeklarowania się do zwolnienia podmiotowego. Funkcjonowało ono na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy o VAT:

“zwalnia się od podatku podatników, u których wartość sprzedaży opodatkowanej nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 150 000 zł”.

W 2013 ci przedsiębiorcy, którzy korzystali z takiego zwolnienia, w trakcie zakładania działalności nie mieli obowiązku składania żadnych deklaracji w urzędzie skarbowym. Brak złożonego formularza rejestracyjnego oznaczał tym samym traktowanie ich jako podatników czerpiących ze zwolnienia podmiotowego. Dopiero wtedy, gdy chcieli wystawiać faktury, musieli dokonać rejestracji jako podmioty zwolnione z VAT za pomocą formularza VAT-R oraz uiścić 170 zł koniecznej opłaty.

Faktury w 2014 - stan obecny

W nowym roku pojawiło się mnóstwo zmian, z którymi muszą zapoznać się przedsiębiorcy. Doniosłe znaczenie ma przede wszystkim (wspomniane wyżej) przetransferowanie regulacji dotyczących fakturowania do znowelizowanej Ustawy o podatku od towarów i usług. Takie przeniesienie nie oznacza naturalnie działania na zasadzie kopiuj-wklej. I tak np. w nowych przepisach podatnik zwolniony z VAT dalej może wystawiać faktury, jednak nie musi się w tym celu rejestrować. W praktyce więc zarówno podatnicy VAT czynni, jak i zwolnieni są uprawnieni do wystawiania faktur.

Faktura wystawiana przez każdego

Właściciele firm zwolnieni z VAT, chcąc udokumentować sprzedaż fakturą, muszą mieć na uwadze to, jakich elementów w tej sytuacji nie powinna ona zawierać. Zgodnie z art. 106e ust. 4 pkt 3 informacjami zbędnymi są:

  • stawka podatku,
  • suma wartości sprzedaży netto, z podziałem na sprzedaż objętą poszczególnymi stawkami podatku i sprzedaż zwolnioną od podatku,
  • kwota podatku od sumy wartości sprzedaży netto, z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku.

Art. 106e ust. 1 pkt 19 zaś wskazuje, jakie elementy taka faktura ma zawierać. Oddajmy głos ustawodawcy:

“w przypadku dostawy towarów lub świadczenia usług zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1, art. 113 ust. 1 i 9 albo przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3 – wskazanie:

  1. przepisu ustawy albo aktu wydanego na podstawie ustawy, na podstawie którego podatnik stosuje zwolnienie od podatku,
  2. przepisu dyrektywy 2006/112/WE, który zwalnia od podatku taką dostawę towarów lub takie świadczenie usług, lub
  3. innej podstawy prawnej wskazującej na to, że dostawa towarów lub świadczenie usług korzysta ze zwolnienia”.

Co ważne, gdy przedsiębiorca korzysta ze zwolnienia podmiotowego (limit 150.000 zł), wówczas na fakturze nie ma obowiązku umieszczania podstawy prawnej zwolnienia z VAT. Fakt ten wynika z par. 3 pkt 3 Rozporządzenia w sprawie wystawiania faktur z dnia 3 grudnia 2013 r.

Rachunki w 2014 roku

Nowelizacja Ustawy o podatku od towarów i usług marginalizuje znaczenie rachunków. Okazuje się bowiem, że wystawianie faktur przez wszystkich podatników nie jest tylko prawem - czasem staje się obowiązkiem. Co prawda art. 106b ust. 2 brzmi następująco:

”podatnik nie jest obowiązany do wystawienia faktury w odniesieniu do sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie art. 43 ust. 1, art. 113 ust. 1 i 9 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3.”

ale kolejny ustęp podkreśla, że przy wystosowaniu odpowiedniego żądania przez nabywcę towaru/usługi wystawienie faktury okazuje się obligatoryjne.

W teorii rachunki nie zostały do cna zlikwidowane, jednak można się spodziewać, że w rzeczywistości uproszczenie wynikające z prawa (a czasem obowiązku) wystawiania faktur będzie chętnie wykorzystywane przez przedsiębiorców. I tutaj pojawia się spora zaleta takiego rozwiązania: klarowne reguły wystawiania korekt do faktur. Przy rachunkach nie było jasno określonych zasad korekty ewentualnych pomyłek lub zwrotów - skutkowało to wieloma problemami.