Co do zasady za koszty uzyskania przychodu można uznać takie wydatki, które zostały poniesione w celu uzyskania przychodów albo zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów. Czasem zdarza się, że przedsiębiorca musi ponieść koszty pozornie zbyt wygórowane, które w praktyce mają na celu zapobiegnięcie większym stratom.
Koszty uzyskania przychodu - decyzje związane z ryzykiem
Wszystkie decyzje, podejmowane w ramach prowadzonego biznesu wiążą się z ryzykiem. Przedsiębiorcy podejmują działania po to, aby uzyskać przychód, zdając sobie jednak sprawę, że każda inwestycja, czy zawarta umowa może okazać się brzemienna w skutkach. Dlatego też, z powodu przyczyn niezależnych od samego właściciela firmy, czasem niezbędne jest zerwanie zawiązanej umowy i spłacenie powstałych z tego tytułu kosztów, w celu zabezpieczenia się przed negatywnymi skutkami, które mogłyby wyniknąć z dalszego podtrzymywania nietrafionego kontraktu. Co więcej, jeśli rzeczywiście takie nagle wynikły, koszt ma zapobiec rozwijaniu się negatywnej dla firmy sytuacji, to można zaliczyć go do kosztów uzyskania przychodu.
Taką opinię wydał Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 21 marca 2013 r. (III SA/Wa 2877/12). Sprawa dotyczyła spółki, która zawarła umowę wynajmu maszyny. Sprzęt okazał się awaryjny, a jego naprawa i spowodowane nią przestoje w firmie generowały zbyt duże koszty. W związku z tym zarząd firmy uznał, iż dalsze wynajmowanie tejże maszyny będzie nieopłacalne, a rozsądnym wyjściem będzie rozwiązanie umowy i zawarcie nowej, na inny sprzęt. Wydzierżawiającemu zostało natomiast wypłacone wynagrodzenie z tytułu powstrzymania się od dalszej dzierżawy sprzętu.
Zgodnie ze stanowiskiem spółki, wydatek na wynagrodzenie wydzierżawiającego powinien zostać zaliczony do kosztów uzyskania przychodu. Zerwanie umowy przed czasem miało bowiem na celu zminimalizowanie strat, które spółka poniosłaby, gdyby dalej wykorzystywała awaryjną maszynę. Odmiennego zdania był natomiast fiskus, argumentując, iż celem poniesionego kosztu nie jest w tym przypadku bezpośrednio uzyskanie przychodu, ale uniknięcie nadmiernego kosztu.
Spółka zwróciła się zatem do WSA, który przychylił się do jej opinii. Uzasadnieniem był fakt, iż spółka, rezygnując z dzierżawy wcześniej niż było to przewidziane w umowie, zapobiegła ponoszeniu nadmiernych kosztów, które mogłyby stanowić zagrożenie dla rentowności firmy. Zdaniem sądu, w kosztach uzyskania przychodu należy uwzględniać także takie wydatki, które zapobiegają ponoszeniu strat. W kontekście dłuższego okresu czasu oznacza to dla firmy większy przychód niż ten wynikły z użytkowania awaryjnej maszyny zgodnie z zawarta umową. jak podkreślono w wyroku, koszty uzyskania przychodu to nie tylko te “pozytywne”, generujące przychód bezpośrednio, ale też “negatywne”, pomagające uniknąć straty.
