Obecnie Ministerstwo Finansów prowadzi wzmożone prace legislacyjne nad projektem nowelizacji ustaw o PIT oraz o CIT. Spośród wielu nowych rozwiązań prawnych na uwagę w szczególności zasługuje opodatkowanie dochodów zagranicznych spółek kontrolowanych (Controlled Foreign Corporation - CFC).

Powody wprowadzenia nowej regulacji

Zmiany w ustawach podatkowych uzasadnione są działaniem spółek o zasięgu międzynarodowym, które unikają opodatkowania poprzez przerzucanie dochodów do podmiotów położonych w krajach o niskim poziomie opodatkowania.

Rozwiązania o podobnym charakterze zostały wprowadzone m.in. w Niemczech, Wielkiej Brytanii, Szwecji, a także w Japonii, RPA czy w USA.

Na czym polega opodatkowanie dochodów zagranicznych spółek kontrolowanych?

Reguły opodatkowania CFC dotyczą dochodów, które są osiągane przez tzw. kontrolowane spółki zagraniczne, czyli takie, które mają siedzibę lub zarząd w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową, wymienionym we właściwym rozporządzeniu Ministra Finansów, albo także spółki, które spełniają łącznie następujące przesłanki:

  • stopień kontroli - polski rezydent podatkowy musi posiadać w spółce kontrolowanej bezpośrednio albo pośrednio co najmniej 25% udziału w kapitale albo 25% praw głosu w organach kontrolnych albo 25% udziałów, które są związane udziałem w zyskach (odnośnie osób fizycznych bierze się pod uwagę sumę udziałów posiadanych przez oboje małżonków) ;
  • przychody finansowe - spółka musi uzyskiwać co najmniej 50% przychodów z tzw. przychodów pasywnych np. dywidend, odsetek, pożyczek, gwarancji, praw autorskich itp.;
  • poziom opodatkowania - co najmniej jeden z pasywnych przychodów musi podlegać opodatkowaniu w państwie siedziby lub zarządu opodatkowaniu podatkiem CIT lub PIT wg stawki niższej o co najmniej 25% od stawki 19% bądź podlegać zwolnieniu albo wyłączeniu z opodatkowania.

Zasadniczo polscy rezydenci podatkowi będą zobligowani do wykazania w oddzielnej deklaracji dochody zagranicznych spółek kontrolowanych. Obowiązek ten będzie połączony z jednoczesnym opodatkowaniem tych wpływów polską stawką o wartości 19% podatku.

W podstawie opodatkowania należało będzie uwzględnić całość dochodów spółki zagranicznej, zarówno z działalności finansowej, jak i niefinansowej. Należy dodać, że wysokość podstawy uzależniona będzie od stopnia kontroli oraz czasu jej sprawowania.

Ponadto na spółkę kontrolującą zostanie naniesiony obowiązek prowadzenia ewidencji, która umożliwi ustalenie wysokości dochodów spółki zagranicznej.

Termin złożenia rocznej deklaracji podatkowej oraz zapłaty ewentualnego podatku z tytułu osiągniętych dochodów w ubiegłym roku upłynie 31 marca.

W zależności, czy wspólnikiem zagranicznego podmiotu będzie osoba fizyczna, czy prawna dochody zagranicznej spółki kontrolowanej będą ustalane na podstawie przepisów polskiej ustawy o PIT albo ustawy o CIT.

Wyłączenia spod regulacji CFC

W projekcie do nowelizacji ustaw o podatkach dochodowych zawarto także wyłączenia zastosowania instytucji CFC. Jednym z takich wyjątków jest prowadzenie faktycznej działalności gospodarczej przez spółkę zagraniczną na terenie państwa, w którym podlega ona opodatkowaniu od całości swoich dochodów albo od warunku osiągnięcia określonej kwoty przychodów.

Cel, wejście w życie i skutki CFC

Instytucja CFC jest szczególną formą prawną - podatnikiem podatku od dochodu spółki zagranicznej staje się osoba prawna albo osoba fizyczna sprawująca kontrolę w rozumieniu regulacji CFC, która podlega nieograniczonemu obowiązkowi podatkowego (rezydencja podatkowa) w kraju, w którym CFC obowiązuje (np. w Polsce).

Nadrzędnym zadaniem CFC jest zwalczanie szkodliwej konkurencji u państw, które posiadają status tzw. raju podatkowego. Dalsze cele zakładają przeciwdziałanie odraczania albo unikania opodatkowania przy wykorzystaniu wehikułu podatkowego, polegającego na przesuwaniu dochodów do spółek zależnych usytuowanych w krajach o bardziej przyjaznych systemach podatkowych.

Projekt ustawy trafił do Sejmu 15 kwietnia 2014 r. Znaczna część regulacji ma ujrzeć światło dzienne dnia 1 stycznia 2015 r.

Ministerstwo Finansów ocenia pozytywnie wymierne skutki CFC na dochody w sektorze finansów publicznych. Jednakże szczególna konstrukcja przepisów odnośnie tego typu opodatkowania wyklucza oszacowanie skali wzrostu dochodów z tego źródła. 

Zapraszamy do przeczytania wszystkich artykułów z tego cyklu:

Nowelizacja ustawy o PIT i CIT 2014