W obrocie gospodarczym najczęściej spotykamy się z sytuacją, w której przedsiębiorcy dokonują zakupów od podatników VAT. Zdarzają się jednak sytuacje, w których sprzedawcą będzie rolnik ryczałtowy, co powoduje powstanie określonych obowiązków rozliczeniowych, a ich niedopełnienie może przynieść negatywne konsekwencje podatkowe - nawet stratę prawa do odliczenia.  

Jak powinno wyglądać rozliczenie faktury od rolnika ryczałtowego?

W kwestii rozliczania zakupu od rolnika ryczałtowego najważniejsze jest doliczenie przez nabywcę produktów rolnych (wymienionych w załączniku nr 2 do ustawy o VAT) do ceny tych produktów kwoty zryczałtowanego zwrotu VAT w wysokości 7% ceny netto. Co istotne, stawka zryczałtowanego zwrotu podatku w wysokości 7% obowiązuje od 1 stycznia 2011 r. do 31 grudnia 2017 r. Ważnym źródłem informacji są artykuły 115 i 114 ustawy o VAT. Mówią one, że zwrotu zryczałtowanego VAT rolnikom ryczałtowym dokonują nabywający od nich produkty rolne czy usługi rolnicze zarejestrowani podatnicy VAT; sam zryczałtowany zwrot podatku natomiast zwiększa u nabywcy produktów rolnych kwotę podatku naliczonego.

Faktura VAT RR - rozliczenie faktury od rolnika ryczałtowego

Osoba korzystająca z procedury dotyczącej rolników ryczałtowych nie ma obowiązku wystawiania zwykłych faktur, jednak dostawa produktów rolnych powinna być udokumentowana tak jak każda transakcja.   

W tym przypadku powinno wystawić się specjalną fakturę VAT RR, co ważne, nie wystawia jej jednak rolnik, ale nabywca towaru, ponieważ to on jest wg przepisów do tego zobowiązany. Co więcej powinien wystawić standardowo dwa egzemplarze dokumentu i jeden z nich - oryginał - przekazać rolnikowi.

Faktura powinna zawierać oznaczenie VAT RR i inne elementy wymienione przez przepisy podatkowe. Są to:

  • imię i nazwisko lub nazwa albo nazwa skróconą dostawcy i nabywcy oraz ich adresy;

  • numer identyfikacji podatkowej lub numer PESEL dostawcy i nabywcy;

  • numer dowodu osobistego dostawcy lub innego dokumentu stwierdzającego jego tożsamość, data wydania tego dokumentu i nazwa organu, który wydał dokument, jeżeli rolnik ryczałtowy dokonujący dostawy produktów rolnych jest osobą fizyczną;

  • data dokonania nabycia oraz data wystawienia i numer kolejny faktury;

  • nazwy nabytych produktów rolnych;

  • jednostki miary i ilość nabytych produktów rolnych oraz oznaczenie (opis) klasy lub jakości tych produktów;

  • ceny jednostkowe nabytego produktu rolnego bez kwoty zryczałtowanego zwrotu podatku;

  • wartość nabytych produktów rolnych bez kwoty zryczałtowanego zwrotu podatku;

  • stawka zryczałtowanego zwrotu podatku;

  • kwota zryczałtowanego zwrotu podatku od wartości nabytych produktów rolnych;

  • wartość nabytych produktów rolnych wraz z kwotą zryczałtowanego zwrotu podatku;

  • kwota należności ogółem wraz z kwotą zryczałtowanego zwrotu podatku, wyrażoną cyfrowo i słownie;

  • czytelne podpisy osób uprawnionych do wystawienia i otrzymania faktury lub podpisy oraz imiona i nazwiska tych osób.

Na fakturze powinno znaleźć się także oświadczenie dostawcy produktów rolnych o następującym brzmieniu:  

Oświadczam, że jestem rolnikiem ryczałtowym zwolnionym od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku od towarów i usług.

Podatek a rozliczenie faktury od rolnika ryczałtowego

W przypadku nabywców produktów rolnych zryczałtowany zwrot podatku zwiększa kwotę podatku naliczonego, czyli podatku do odliczenia. Jednak możliwość odliczenia podatku przez kontrahenta rolnika ryczałtowego jest możliwe jedynie po spełnieniu kilku warunków.

Nabywca produktów rolnych wypłaca sumę zryczałtowanego zwrotu podatku rolnikowi ryczałtowemu, a to z kolei większa u nabywcy produktów rolnych kwotę podatku naliczonego, w rozliczeniu za okres rozliczeniowy, w którym dokonano zapłaty, jeżeli

  • nabycie produktów rolnych jest związane z dostawą opodatkowaną;

  • zapłata należności za produkty rolne, obejmująca również kwotę zryczałtowanego zwrotu podatku, nastąpiła na rachunek bankowy rolnika ryczałtowego nie później niż 14 dnia, licząc od dnia zakupu, z wyjątkiem przypadku, gdy rolnik zawarł umowę z podmiotem nabywającym produkty rolne określającą dłuższy termin płatności;

  • w dokumencie stwierdzającym dokonanie zapłaty zostaną podane numer i data wystawienia faktury potwierdzającej nabycie produktów rolnych, chyba że są to zaliczki.

Nie zawsze jednak rozliczenie faktury od rolnika ryczałtowego jest proste. Problemów może nastręczyć sytuacja, w której rolnik nie chce złożyć oświadczenia lub żąda zapłaty w gotówce albo taka, kiedy nabywca nie ma uprawnień do odliczenia kwoty zryczałtowanego zwrotu VAT z takiej faktury. Nie zawsze więc rozliczenie opłaconej gotówką faktury od rolnika ryczałtowego może być korzystne. Jeżeli natomiast kontrahent rolnika zdecyduje się na płatność przelewem, musi spełnić wymienione wyżej warunki, zaś sama płatność powinna być dokonana w terminie 14 dni od zakupu.

Rozliczenie faktury od rolnika ryczałtowego zapłaconej w terminie późniejszym niż 14 dni

Jeżeli rolnik ryczałtowy i nabywca towarów rolnych ustalili, że termin spłaty będzie późniejszy niż 14 dni, powinni trzymać się terminów umownych, a nie ustawowych.

Ustawa o podatku od towarów i usług nie wskazuje precyzyjnie, jak należy udokumentować taką umowę, możemy jednak uznać, że dla celów dowodowych powinna mieć ona formę pisemną. Podobnie jest w przypadku dokumentów przedłużających umowę.

Potwierdzenie takiego stanowiska możemy znaleźć w piśmie dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 29 lipca 2013 r., ITPP1/443-460/13/DM. Mówi ono, że:

(...) Skoro zatem jak wynika z wniosku Wnioskodawca i rolnik przedłużyli umownie (w formie ustnej potwierdzonej stosownym zapisem na fakturze VAT RR) dłuższy termin płatności, zachowanie takie wypełnia przesłanki umowy pomiędzy kontrahentami i spełnia warunek zawarty w przepisie art. 116 ust. 6 pkt 2 ustawy o podatku od towarów i usług. W związku z powyższym, przy spełnieniu pozostałych warunków określonych przywołanymi przepisami, Wnioskodawca ma prawo do odliczenia podatku naliczonego stanowiącego zryczałtowany zwrot podatku, w rozliczeniu za miesiąc, w którym dokonano zapłaty. (...)

Przy rozliczaniu faktury od rolnika ryczałtowego przedsiębiorca może napotkać pewne problemy natury formalnej; powinien zwrócić szczególną uwagę na obowiązki, jakie nałożyły na niego obowiązujące przepisy podatkowe.

Polecamy