Wymóg używania kasy fiskalnej dotyczy działalności gospodarczych, które prowadzą sprzedaż towarów lub usług na rzecz rolników ryczałtowych oraz na rzecz osób fizycznych, nie posiadających działalności gospodarczej. Dotyczy to także prawników i lekarzy, świadczących prywatne usługi. Od tej reguły funkcjonuje jednak parę odstępstw.
Wymóg ten opisuje ustawa o podatku od towarów i usług. Kasę rejestrującą powinny posiadać przedsiębiorstwa sprzedające towary i usługi na rzecz:
- rolników ryczałtowych,
- przedsiębiorców dokonujących zakupów prywatnie, poza działalnością,
- osób fizycznych nie będących przedsiębiorcami.
Prawo przewiduje liczne zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania przy pomocy kasy rejestrującej. Nadrzędnym kryterium zwolnień jest kwota obrotów osiągniętych przez podmioty płatnicze w danym roku podatkowym. Przedsiębiorca nie ma obowiązku instalowania kasy do momentu, w którym przychód uzyskany ze sprzedaży na rzecz podmiotów prywatnych nie przekroczy 20 tysięcy zł.
Przedsiębiorca, który nie korzysta z kasy, a przekroczy limit, ma dwa miesiące czasu na zainstalowanie urządzenia. Okres ten liczony jest od zakończenia miesiąca, w którym limit został przekroczony.
Obok zwolnień związanych z limitem, istnieje także wykaz działalności zwolnionych z obowiązku ewidencjonowania przy pomocy kasy fiskalnej. Aktualny spis można znaleźć w Rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 29.11.2012 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących. Najważniejszą zmianą, jaka została wprowadzona przez ten przepis, jest obowiązek korzystania z kas fiskalnych przez szkoły nauki jazdy. Dotychczas korzystały one ze zwolnienia przedmiotowego. Aktualnie dotyczy ich natomiast wyłącznie zwolnienie ze względu na limit obrotów.