Kwestia zryczałtowanego podatku dochodowego

Każdy przedsiębiorca rozpoczynający prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej zobowiązany jest do wyboru formy opodatkowania. W dużej mierze od dobrego wyboru zależy sukces firmy.

Świeżo upieczony przedsiębiorca może wybrać podatek dochodowy na zasadach ogólnych, podatek liniowy z preferencyjną 19 proc. stawką lub zryczałtowany podatek dochodowy od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, na który składa się karta podatkowa oraz ryczałt od przychodów ewidencjonowanych. Wiele osób decyduje się właśnie na ten ostatni, dlatego też warto dowiedzieć się, czym właściwie charakteryzuje się zryczałtowana forma podatku i kto ma do niej prawo.

Karta podatkowa

Przy karcie podatkowej pojawia się możliwość zwolnienia z prowadzenia ksiąg ewidencyjnych, składania zeznań podatkowych i wpłacania zaliczek na podatek dochodowy. Z drugiej strony występuje zobowiązanie do wystawiania faktur lub rachunków oraz przechowywania w kolejności numerów ich kopie z okresu 5 lat podatkowych, licząc od końca roku, w którym je wystawiono.

Do zryczałtowanej formy podatku w postaci karty podatkowej mają prawo osoby prowadzące działalność:

• usługową w zakresie handlu detalicznego artykułami nieżywnościowymi (z wyłączeniem handlu środkami transportu samochodowego, paliwami silnikowymi, częściami i akcesoriami do pojazdów mechanicznych, ciągnikami rolniczymi i motocyklami);
• usługową w zakresie handlu detalicznego kwiatami, napojami, żywnością oraz wyrobami tytoniowymi z wyłączeniem napojów o zawartości powyżej 1,5 proc. alkoholu;
• usługowo-wytwórczą lub usługową, którą określa część I tabeli będącej załącznikiem nr 3 do ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne;
• gastronomiczną z wyjątkiem sprzedaży napojów o zawartości powyżej 1,5 proc. alkoholu;
• dotyczącą sprzedaży posiłków domowych w mieszkaniach, ale tak, jak wyżej z wyjątkiem sprzedaży napojów o zawartości powyżej 1,5 proc. alkoholu;
• dotyczącą opieki domowej nad dziećmi i osobami chorymi;
• przy jednoczesnym prowadzeniu gospodarstwa rolnego (przez osoby fizyczne w tym rolników);
• w wolnych zawodach polegającą na świadczeniu usług weterynaryjnych w tym również sprzedaż preparatów weterynaryjnych;
• w wolnych zawodach – świadczenie usług w zakresie ochrony zdrowia ludzkiego;
• dotyczącą usług transportowych wykonywanych przy użyciu jednego pojazdu;
• dotyczącą usług edukacyjnych polegającą na udzielaniu lekcji na godziny
• oraz dotyczącą usług rozrywkowych.

Jak do karty podatkowej ma prawo wielu przedsiębiorców. Zaznaczmy jednak, iż czasami stawki podatku w tej formie dla podatników świadczących usługi są bardzo wysokie.

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych

Podlegają mu przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej, w tym także prowadzonej w formie spółki jawnej osób fizycznych, spółki partnerskiej, której wspólnikami są wyłącznie osoby wykonujące wolny zawód oraz spółki cywilnej osób fizycznych.

Z tej formy opodatkowania można skorzystać, gdy nie korzysta się z karty podatkowej oraz bez względu na wysokość przychodów w momencie rozpoczęcia działalności w roku podatkowym (kiedy uzyska się pierwszy przychód), przy czym rozpoczęciem działalności nie jest przebranżowienie lub zmiana wspólnika czy umowy spółki. Natomiast jeśli w roku poprzedzającym rok podatkowy prowadziło się działalność, posiada się prawo do ryczałtu, gdy w poprzednim roku uzyskało się przychody z tej działalności prowadzonej samodzielnie w wysokości nieprzekraczającej 250 tys. euro lub uzyskało się przychody wyłącznie z działalności prowadzonej w formie spółki, gdzie suma przychodów wspólników spółki z tej działalności nie przekroczyła kwoty 250 tys. euro.

Należy zaznaczyć, że podatek ryczałtowy opłaca się bez pomniejszania przychodu o koszty uzyskania. Oto jakie występują stopy podatkowe od przychodów ewidencjonowanych:

1. 3 proc. przychodów z:
   • działalności gastronomicznej z wyłączeniem przychodów ze sprzedaży napojów o zawartości alkoholu powyżej 1,5 proc.;
   • z działalności usługowej dotyczącej handlu;
   • ze świadczenia usług dotyczących produkcji zwierzęcej, zaliczonych zgodnie z Polską Klasyfikacją Wyrobów i Usług do klasy 01.42 – usługi związane z chowem i hodowlą zwierząt (z wyjątkiem usług weterynaryjnych);
   • działalności rybaków morskich i zalewowych w zakresie sprzedaży ryb i innych surowców pochodzących z własnych połowów, z wyjątkiem sprzedaży konserw oraz prezerw z ryb i innych surowców z połowów;
   • usług, o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 2 i 5-10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych;
   • odpłatnego zbycia ruchomych składników majątku będących środkami trwałymi, ujętych w wykazie środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, a także składników majątku, o których mowa w art. 22d ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z wyłączeniem składników o wartości początkowej niższej niż 1 500 zł nieujętych w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych wykorzystywanych w pozarolniczej działalności gospodarczej, nawet jeżeli przed zbyciem zostały wycofane z tej działalności gospodarczej, a pomiędzy pierwszym dniem miesiąca następującego po miesiącu, w którym składnik majątku został wycofany z działalności i dniem jego zbycia nie upłynęło sześć lat.
2. 5,5 proc. przychodów zyskanej prowizji z działalności handlowej dotyczącej sprzedaży:
   • jednorazowych biletów komunikacji miejskiej;
   • znaczków do biletów miesięcznych;
   • znaków opłaty skarbowej;
   • znaczków pocztowych;
   • żetonów i kart magnetycznych do automatów
   • oraz z działalności wytwórczej, robót budowlanych lub dotyczącej przewozów ładunków taborem samochodowym o ładowności powyżej 2 ton.
3. 8,5 proc. przychodów z:
   • prowizji uzyskanej przez komisanta ze sprzedaży na podstawie umowy komisu;
   • prowizji uzyskanej przez kolportera prasy na podstawie umowy o kolportaż prasy;
   • z działalności usługowej, w tym przychodów z działalności gastronomicznej dotyczącej sprzedaży napojów o zawartości alkoholu powyżej 1,5 proc.;
   • z działalności polegającej na wytwarzaniu przedmiotów z materiału powierzonego przez zamawiającego;
   • najmu;
   • przychodów związanych ze zwalczaniem pożarów i zapobieganiem pożarom;
   • ze świadczenia usług związanych z prowadzeniem przedszkoli oraz oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych w tym specjalnych – dotyczy wyłącznie przygotowania dzieci do nauki w szkole;
   • przychodów ze świadczenia usług związanych z ogrodami botanicznymi i zoologicznymi oraz obszarami z obiektami chronionej;
   • a także przychodów, o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 11 i 12 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
4. 17 proc. przychodów z:
   • reprodukcji komputerowych nośników informacji;
   • pośrednictwa w sprzedaży pojazdów mechanicznych;
   • pośrednictwa w sprzedaży części i akcesoriów do pojazdów mechanicznych;
   • pośrednictwa w sprzedaży motocykli oraz części i akcesoriów do nich;
   • pośrednictwa w handlu hurtowym z zastrzeżeniem załącznika nr 2 do ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym;
   • hoteli, usług świadczonych przez obiekty noclegowe turystyki oraz inne miejsca krótkotrwałego zakwaterowania;
   • usług parkingowych;
   • obsługi centrali wzywania radio-taxi;
   • pilotowania wycieczek turystycznych;
   • zarządzania nieruchomościami (usługi świadczone na zlecenie) z zastrzeżeniem załącznika nr 2 do ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym;
   • wynajmu samochodów osobowych oraz pozostałych środków transportu;
   • doradztwa w zakresie sprzętu komputerowego;
   • doradztwa w zakresie oprogramowania;
   • z usług związanych z przetwarzaniem przetwarzania danych;
   • pozyskiwania personelu z zastrzeżeniem załącznika nr 2 do ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym;
   • dezynfekcji i tępienia szkodników;
   • usług fotograficznych z zastrzeżeniem załącznika nr 2 do ustawy;
   • przyjmowania telefonów;
   • powielania;
   • organizowania wystaw, targów i kongresów z zastrzeżeniem załącznika nr 2 do ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym;
   • poradnictwa dla dzieci, gdzie indziej niesklasyfikowanych;
   • opieki społecznej świadczonej przez instytucje o charakterze doraźnym;
   • opieki społecznej związanej z przystosowaniem zawodowym z zastrzeżeniem pkt 1 i 3-5.
5. 20 proc. przychodów uzyskanych dzięki wolnym zawodom.

Ta forma podatku nie obejmuje przedsiębiorców podejmujących wykonywanie działalności w danym roku podatkowym po zmianie działalności wykonywanej samodzielnie na działalność prowadzoną w formie spółki z małżonkiem lub samodzielnie przez małżonka na działalność prowadzoną samodzielnie przez drugiego małżonka (jeśli opłacało się przed zmianą podatek na zasadach ogólnych) oraz w formie spółki z małżonkiem na działalność prowadzoną samodzielnie przez jednego lub każdego z małżonków.

Ponadto ryczałt nie dotyczy osób okresowo zwolnionych od podatku dochodowego i osiągających w całości lub częściowo przychody z tytułu wytwarzania wyrobów opodatkowanych podatkiem akcyzowym z wyłączeniem wytwarzania energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii, prowadzenia działalności dotyczącej udzielania pożyczek pod zastaw – lombardy, aptek, działalności dotyczącej kupna i sprzedaży wartości dewizowych, prowadzenia działalności dotyczącej wolnych zawodów innych niż wykonywane osobiście wyłącznie na rzecz osób fizycznych przez techników dentystycznych, felczerów, lekarzy, lekarzy stomatologów, lekarzy weterynarii, pielęgniarki, położne, tłumaczy oraz nauczycieli w zakresie świadczenia usług edukacyjnych polegających na udzielaniu lekcji na godziny i wykonujących usługi niesklasyfikowane w Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług.

Co więcej, prawa do ryczałtu nie mają także przedsiębiorcy rozpoczynający działalność samodzielnie lub w formie spółki, gdy podatnik lub co najmniej jeden ze wspólników, przed rozpoczęciem działalności w roku podatkowym lub w roku poprzedzającym rok podatkowy, wykonywał w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres działalności podatnika lub spółki.

Prawo do ryczałtu traci się wówczas, gdy podatnik lub spółka dokona sprzedaży towarów handlowych czy wyrobów lub uzyska przychody ze świadczenia usług na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy i do końca roku podatkowego taki podatnik czy spółka są zobowiązani do opłacania podatku na zasadach ogólnych.

Plusem karty podatkowej i ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych jest uproszczona ewidencja lub całkowity brak obowiązków ewidencyjnych oraz stosunkowo niskie stawki podatku. Ponadto warto zwrócić uwagę na to, że wysokie dochody osiąga się nie tylko dzięki niskim stawkom podatkowym, bo podatek zryczałtowany płaci się cyklicznie, niezależnie od kosztów. Natomiast stosując grę w koszty przy opodatkowaniu na zasadach ogólnych, można osiągnąć odpowiednio wysokie zyski. Na przykład, gdy wyliczy się podatek od stawki 19 proc. od przychodu do opodatkowania pomniejszonego o koszty, można uzyskać stopę podatkową niższą niż np. 8,5 proc. ryczałtu.