Opóźnienie w realizacji płatności może przydarzyć się każdemu - zarówno osobie prywatnej jak i przedsiębiorcom. Odsetki podatkowe a ustawowe - dwie ważne definicje w polskim prawie. Poniżej tłumaczymy jaka jest miedzy nimi różnica.

Odsetki - definicja pojęcia 

Odsetki nazywa się zamiennie wynagrodzeniem, które uiszcza się w zamian za możliwość korzystania z cudzego kapitału. Z odsetkami spotka się każdy, kto płaci kredyt czy pożyczkę a także osoby prowadzące działalność gospodarczą. Najczęściej słyszymy o odsetkach za opóźnienie, jednak w polskich przepisach znajdują się także informacje na temat odsetek podatkowych. 

Z odsetkami spotykamy się w życiu codziennym, ponieważ każdy z nas może przecież zapomnieć o zbliżającym się terminie płatności faktury za telefon, prąd czy gaz. Gdy przydarzy nam się opóźnienie, wówczas wierzyciel nalicza stosowne odsetki. Podstawową opłatą są odsetki ustawowe. Warto wiedzieć, że z instytucji odsetek ustawowych możemy korzystać także wtedy, gdy to my nie otrzymamy jakiejś należności we właściwym terminie. 

Trzy podstawowe rodzaje odsetek są następujące: 

  • Odsetki ustawowe. Za ustalanie ich wysokości odpowiada Minister Sprawiedliwości. Są one określane w ramach obwieszczeń. 
  • Odsetki podatkowe. Są one naliczane, gdy podatnik spóźnia się z uiszczeniem zaliczek na podatek dochodowy do urzędu skarbowego. 
  • Odsetki ZUS. Do naliczenia tych odsetek dochodzi, gdy dany przedsiębiorca nie opłacił w odpowiednim czasie składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. 
  • Odsetki umowne. Są one precyzowane w umowie zawieranej pomiędzy dwoma stronami. 

Odsetki ustawowe - co warto o nich wiedzieć? 

Odsetki ustawowe są zdecydowanie najczęściej stosowanym rodzajem odsetek w przypadku, gdy dłużnik nie uiszcza swoich należności w odpowiednim terminie przewidzianym w stosownej umowie. Częste stosowanie odsetek ustawowych wynika z tego, iż jest to bardzo proste. Zgodnie z prawem, odsetki ustawowe można naliczać bez konieczności spełniania dodatkowych procedur i formalności. 

Zasady w zakresie naliczania odsetek ustawowych zostały wskazane w artykule 359 i 481 Kodeksu Cywilnego a także w Ustawie o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych, która weszła w życie 8 marca 2013 roku. 

W Kodeksie Cywilnym czytamy: 

"Jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Maksymalna wysokość odsetek za opóźnienie nie może w stosunku rocznym przekraczać dwukrotności wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie (odsetki maksymalne za opóźnienie)" 

Wysokość odsetek ustawowych określa Minister Sprawiedliwości w drodze obwieszczenia.

Zapłaty odsetek ustawowych można żądać wtedy, gdy dłużnik zwleka z uiszczeniem należności, zaś wysokość odsetek z tytułu opóźnienia nie została sprecyzowana w umowie pomiędzy stronami. W chwili obecnej odsetki ustawowe za opóźnienie mogą wynieść maksymalnie 7,00% w skali roku. 

Odsetki podatkowe a ustawowe 

Odsetki podatkowe a ustawowe - ta kwestia interesuje wiele osób. Warto wiedzieć, że pomiędzy odsetkami ustawowymi a podatkowymi istnieje wiele istotnych różnic. Przede wszystkim, odsetki podatkowe są naliczane wyłącznie przez urząd skarbowy w momencie, gdy dany podatnik nie opłaci należnego podatku w odpowiednim terminie.