Zdarza się, że przedmiot ze względu na zakładany początkowo okres użytkowania krótszy niż rok nie jest uznawany w działalności jako środek trwały. Zazwyczaj w tym przypadku przedmiot zostaje zaksięgowany bezpośrednio w koszty. Jakie konsekwencje powstają w momencie, gdy jednak przedmiot nieuznawany jako środek trwały będzie wykorzystywany w działalności przez okres dłuższy niż rok? Jak rozliczyć ujawnienie środka trwałego na gruncie podatkowym? Zgodnie z definicją zawartą w art. 22a ust. 1 ustawy o PIT za środek trwały uważa się składnik majątku, który:

  • jest kompletny i zdatny do użytku w dniu przyjęcia do używania,
  • stanowi własność lub współwłasność podatnika,
  • jest nabyty lub wytworzony we własnym zakresie,
  • będzie wykorzystany na potrzeby związane z prowadzoną działalnością gospodarczą albo oddany do użytkowania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy leasingu,
  • jego przewidywany okres użytkowania jest dłuższy niż rok.

Przepisy ustawy o PIT, a dokładnie art. 22e przewidują również podatkowe konsekwencje nieujęcia przedmiotów w ewidencji środków trwałych, które ze względu na okres użytkowania w działalności dłuższy niż 12 miesięcy pozostają w firmie. Jeżeli przedsiębiorca nie zaliczy przedmiotu o wartości powyżej 3500 zł* do środków trwałych ze względu na przewidywany okres jego  używania równy lub krótszy niż rok, a faktyczny okres jego wykorzystywania w firmie przekroczy rok to jest zobowiązany w pierwszy miesiącu następujący po miesiącu, w którym upłynął okres roku:

  • ująć przedmiot w ewidencji środków trwałych w cenie nabycia lub koszcie wytworzenia,
  • zmniejszyć koszty o różnicę między ceną nabycia lub kosztem wytworzenia a kwotą odpisów amortyzacyjnych przypadającą na okres dotychczasowego używania przedmiotu w działalności,
  • stosować stawki amortyzacji, w całym okresie dokonywania odpisów amortyzacyjnych,
  • wpłacić do urzędu skarbowego do 20 dnia tego miesiąca,  odsetki naliczone od dnia ujęcia wydatku na nabycie lub wytworzenie przedmiotu w kosztach do dnia, w którym okres jego używania przekroczył rok (kwotę odsetek należy również wykazać w zeznaniu rocznym).

Zasady te obowiązują również w przypadku, gdy wydatek o wartości przekraczającej 3500 zł* został zaksięgowany bezpośrednio do kosztów uzyskania przychodów a przed upływem roku od jego nabycia lub wytworzenia okazało się, że powinien być uznany za środek trwały. Wówczas kwotę odsetek należy odliczyć do dnia uznania tego wydatku za środek trwały. Ujawnienie środka trwałego pojawia się stosunkowo dość często, dlatego warto wiedzieć jak postąpić w takiej sytuacji i nie narazić się na przykre konsekwencje podatkowe ze strony organów podatkowych.   *netto dla czynnych podatników VAT, brutto dla zwolnionych z VAT