Formalności związane z zakładaniem działalności jednoosobowej lub spółki cywilnej są relatywnie proste i wymagają najmniej zachodu. Zgodnie z zasadą “jednego okienka” rejestracja odbywa się - z kilkoma wyjątkami - przy pomocy jednego formularza CEIDG-1. Jest to druk, służący zapisaniu nowo powstałej firmy w Centralnej Ewidencji i Informacji Gospodarczej.
Przyszli wspólnicy spółki cywilnej powinni rozpocząć drogę formalną od stworzenia umowy. Dokument taki, zgodnie z przepisami kodeksu, a także dotychczas stosowaną w tej kwestii praktyką, zawiera zazwyczaj:
- nazwę i siedzibę spółki;
- określenie wkładów wspólników;
- przedmiot i obszar działalności gospodarczej spółki;
- określenie zakresu uprawnienia do prowadzenia spraw spółki oraz jej reprezentowania przez wspólników;
- określenie udziału w zyskach i stratach spółki;
- wskazanie okresu, na jaki zawarto umowę;
- postanowienia dotyczące zmiany, wypowiedzenia i rozwiązania umowy spółki;
- inne prawa i obowiązki wspólników;
- postanowienia końcowe.
Następny krok dla spółki cywilnej - a pierwszy dla przyszłego właściciela jednoosobowej działalności gospodarczej - to zapoznanie się z formularzem CEIDG-1. Jest to druk, dzięki któremu rejestruje się nową firmę, i który jest jednocześnie:
- wnioskiem o wpis do krajowego rejestru urzędowego podmiotów gospodarki narodowej REGON;
- zgłoszeniem identyfikacyjnym albo aktualizacyjnym do naczelnika urzędu skarbowego NIP;
- oświadczeniem o wyborze formy opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych;
- zgłoszeniem albo zmianą zgłoszenia płatnika składek do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych;
- oświadczeniem o kontynuowaniu ubezpieczenia społecznego rolników.
Przyszli przedsiębiorcy mają kilka możliwości złożenia wniosku CEIDG-1 do urzędu. Pierwszy z nich stanowi droga elektroniczna - po zarejestrowaniu się na stronie CEIDG wniosek może zostać wypełniony, podpisany i złożony do urzędu bez wychodzenia z domu.
Jeśli ktoś nie darzy serwisu internetowego pełnym zaufaniem, może z niego skorzystać w części. Wniosek można wypełnić na podanej powyżej stronie bez konieczności rejestrowania się. Następnie podatnik może wydrukować wypełniony formularz lub też nie drukować, ale pobrać ze strony specjalnie wygenerowany kod - i udać się do urzędu. Co ważne, odkąd Centralna Ewidencja zastąpiła ewidencje gminne każdy może wybrać dowolny urząd miasta albo gminy - bez obowiązku udawania się do swojego miejsca zamieszkania. Na miejscu należy przekazać urzędnikowi wydrukowany dokument lub też okazać kod. Na jego podstawie druk zostanie odnaleziony, wydrukowany i przedłożony do podpisu.
Ostatnią metodą złożenia CEIDG-1, z której może skorzystać przedsiębiorca, jest wydrukowanie ze strony internetowej czystego blankietu lub też pobranie go w samym urzędzie. Pusty formularz można wtedy wypełnić ręcznie i złożyć w urzędzie.
Gdy odpowiednio wypełniony formularz zostanie złożony do urzędu, firma zostanie zarejestrowana. W tym momencie przedsiębiorcy powinni zainteresować się jeszcze Zakładem Ubezpieczeń Społecznych oraz urzędem skarbowym.
Formularz CEIDG-1 jest co prawda zgłoszeniem podatnika jako płatnika składek, ale nie jest podstawą zgłoszenia do ubezpieczenia. W tej kwestii należy złożyć do ZUS-u w terminie 7 dni od rozpoczęcia działalności specjalnego druku ZUS-ZUA.
Natomiast w urzędzie skarbowym podatnik powinien dopełnić formalności związanych z podatkiem VAT oraz podatkiem od czynności cywilno-prawnych. Aby stać się czynnym podatnikiem VAT, należy złożyć - także w terminie 7 dni od rozpoczęcia działalności - druk rejestracyjny VAT-R. Natomiast właściciele spółki cywilnej w terminie 14 dni muszą przedłożyć także deklarację PCC-3, w której wykażą obliczoną i odprowadzoną kwotę podatku od czynności cywilno-prawnych. Taki podatek wynosi 0,5% z całości wkładu wspólników.