Niezasadnie wystawiona faktura - konsekwencje u odbiorcy
Zdarza się - czasami przez zwykłe roztargnienie, czasami umyślnie - że podmiot niezarejestrowany dla potrzeb podatku VAT - wystawi fakturę z naliczonym podatkiem. Stanowi to jednocześnie powiększenie przychodu o kwotę podatku, którego nie ma zamiaru odprowadzić do urzędu skarbowego. Nie istnieją bowiem zapisy w ustawie o VAT, które na dzień dzisiejszy zabraniałyby odbiorcy faktury odliczenie podatku VAT na niej wykazanego. Zgodnie z wyrokiem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 12 grudnia 2010 r. w sprawie C-438/09 Dankowski, wystawienie faktury przez podmiot niezarejestrowany do podatku VAT oznacza jedynie niedopełnienie wymogów formalnych związanych z rejestracją.
W gorszej sytuacji będzie natomiast przedsiębiorca, który otrzyma fakturę wystawioną przez podmiot nieistniejący. Jak wynika wprost z art. 88 ust. 3a pkt. 1 lit. a ww. ustawy - Nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury w przypadku, gdy sprzedaż została udokumentowana przez podmiot nieistniejący.
Sprzedawca również ponosi konsekwencje
Zgodnie z przepisami znajdującymi się w kodeksie karnym skarbowym, a w szczególności art. 54 § 1 - "Podatnik, który uchylając się od opodatkowania, nie ujawnia właściwemu organowi przedmiotu lub podstawy opodatkowania lub nie składa deklaracji, przez co naraża podatek na uszczuplenie, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych albo karze pozbawienia wolności, albo obu tym karom łącznie."
Zatem przedsiębiorca, który nie zarejestrował się dla potrzeb podatku VAT, a pomimo tego wystawiał faktury, będzie zobowiązany dopełnić wszelkich formalności dotyczących rejestracji oraz opłacenie zaległego podatku do urzędu skarbowego. Jednak po przekroczeniu ustawowego terminu płatności, należy liczyć się z obowiązkiem uiszczenia odsetek od zaległości podatkowych.
Karze grzywny bądź nawet pozbawienia wolności podlega także sprzedawca, który nie zgłosił się jako podmiot prowadzący działalność gospodarczą. Wynika to jednoznacznie z kodeksu wykroczeń art. 601 § 1 - "Kto wykonuje działalność gospodarczą bez wymaganego zgłoszenia do ewidencji działalności gospodarczej, wpisu do rejestru działalności regulowanej lub bez wymaganej koncesji albo zezwolenia, podlega karze ograniczenia wolności albo grzywny."
Można się zabezpieczyć przez nieuczciwymi sprzedawcami
W przypadku zawierania transakcji o szerokim zakresie lub długotrwałych relacjach, np. stałe usługi czy wysoka wartość świadczenia, współpracujący ze sobą przedsiębiorcy mogą podpisać umowę. Wśród zapisów umowy możliwe jest zamieszczenie przykładowo wymogu ukazania dokumentu VAT-5, stanowiący potwierdzenie rejestracji kontrahenta, jako podatnika VAT.
