Przedsiębiorcy dokonujący transakcji objętych odwrotnym obciążeniem mogą mieć wątpliwości co rozliczenia jej na gruncie podatku VAT. Powstaje więc pytanie, gdzie i kiedy należy wykazać odwrotne obciążenie w JPK VAT? Sprawdźmy!
Odwrotne obciążenie
Odwrotne obciążenie polega na przeniesieniu obowiązku rozliczenia podatku należnego na nabywcę. Podatnikowi przysługuje także prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego z tytułu danej transakcji, przez co staje się ona neutralna podatkowo.
Transakcje objęte odwrotnym obciążeniem zostały określone w ustawie o VAT w załączniku 11 dla towarów oraz załączniku 14 dla usług. Określono także dodatkowe warunki, aby móc zastosować mechanizm odwrotnego obciążenia.
Aby procedura odwrotnego obciążenia miała miejsce przy sprzedaży towarów muszą być spełnione jednocześnie następujące warunki:
- nabywca jak i dostawca muszą być czynnymi podatnikami VAT,
- dostawa towarów nie może być objęta zwolnieniem określonym w art. 43 ust. 1 pkt 2 lub art. 122 ustawy o VAT,
- nabyte towary zostały wymienione w załączniku 11 ustawy o VAT.
Natomiast w transakcjach związanych z usługami ustawodawca nałożył następujące warunki:
- świadczący usługi i usługobiorca muszą być czynnymi podatnikami VAT,
- przedmiotem transakcji jest usługa wymieniona w załączniku 14 ustawy o VAT,
- usługodawca świadczy usługi podwykonawcze.
Czym jest JPK VAT?
JPK VAT jest zestawieniem informacji dotyczących ewidencji sprzedaży i zakupu VAT. Wprowadzenie JPK VAT miało na celu usprawnienie kontroli podatkowych. Taki plik są zobowiązani wysyłać do 25. dnia każdego miesiąca do MF wszyscy czynni podatnicy VAT w formacie XML wyłącznie drogą elektroniczną.
Plik JPK VAT w formacie miesięcznym są zobowiązani wysyłać także podatnicy rozliczający podatek VAT kwartalnie.
Odwrotne obciążenie w JPK VAT
Podatnicy zawierający transakcje odwrotnego obciążenia mają obowiązek wykazania podatku należnego w JPK VAT na podstawie ewidencji sprzedaży VAT, a także posiadają prawo wykazania podatku naliczonego na podstawie ewidencji zakupu VAT.
Zgodnie ze schematem pliku JPK VAT ewidencja sprzedaży VAT powinna zawierać m. in.:
| LpSprzedaży | liczbę porządkową wiersza ewidencji sprzedaży VAT, |
| NrKontrahenta | numer za pomocą, którego kontrahent jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodatniej. W przypadkach, w których zgodnie z ustawą podanie numeru nie jest wymagane, należy wpisać “brak”. |
| NazwaKontrahenta | imię i nazwisko lub nazwa kontrahenta. |
| AdresKontrahenta | adres kontrahenta. |
| DowódSprzedaży | numer dowodu sprzedaży. |
| DataWystawienia | data wystawienia dowodu sprzedaży. |
| DataSprzedaży | (pozycja opcjonalna) data sprzedaży, o ile jest określona i różni się od daty wystawienia faktury. W przeciwnym wypadku - pole puste. |
Natomiast ewidencja zakupu VAT powinna zawierać m. in. następujące dane:
| LpZakupu | liczbę porządkową wiersza ewidencji zakupu VAT. |
| NrDostawcy | numer za pomocą, którego dostawca jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodatniej. |
| NazwaDostawcy | imię i nazwisko lub nazwa dostawcy. |
| AdresDostawcy | adres dostawcy. |
| DowódZakupu | numer dowodu zakupu. |
| DataZakupu | data wystawienia dowodu zakupu. |
| DataWpływu | (pozycja opcjonalna) data wpływu dowodu zakupu. |
JPK VAT zostaje uzupełnione na podstawie danych wprowadzonych do ewidencji zakupu i sprzedaży VAT w odpowiednich pozycjach. Dostawca wykonując transakcje z odwrotnym obciążeniem zobowiązany jest wypełnić następujące pozycje w wartości netto:
| K_11 | wypełnia podatnik przy dostawie towarów oraz świadczeniu usług poza terytorium kraju przy zastosowaniu stawki VAT “nie podl.”. |
| K_12 | wypełnia podatnik świadczący usługi, do których stosuje się art. 28b ustawy, (równolegle należy także uzupełnić pozycję K_11). |
| K_21 | wypełnia dostawca, który wykonywał wewnątrzwspólnotową dostawę towarów (WDT). |
| K_22 | wypełnia dostawca, jeśli w danym okresie dokonał exportu towarów. |
| K_31 | wypełnia dostawca towarów lub usług opodatkowanych, wymienionych w załączniku 11 lub 14 ustawy o VAT (krajowe transakcje odwrotnego obciążenia). |
Natomiast nabywca zobowiązany jest wypełnić pozycje w JPK VAT równolegle po stronie sprzedawcy jak i nabywcy w wartości netto.
| Po stronie sprzedawcy | Po stronie nabywcy | |
| K_23 | wypełnia podatnik dokonujący wewnątrzwspólnotowych nabyć towarów. Podatek VAT naliczony należy w tym wypadku wykazać w pozycji K_24. | Równolegle po stronie nabywcy transakcje objęte odwrotnym obciążeniem należy wykazać w pozycjach K_43 - K_46 w zależności od tego czy zakup dotyczył nabyć środków trwałych czy nabyć pozostałych. |
| K_27 | wypełnia nabywca usług, z wyłączeniem usług nabywanych od podatników podatku od wartości dodatniej, do których stosuje się art. 28b ustawy. Wówczas podatek VAT należny ujęty w pozycji K_28. | |
| K_29 | wypełnia nabywca usług od podatników podatku od wartości dodatniej, do których stosuje się art. 28b ustawy. Przy danej transakcji podatek VAT zostaje ujęty w pozycji K_30. | |
| K_32 | wypełnia podatnik będący nabywcą przy transakcjach międzynarodowych, gdzie dostawa jest wykonywana na terytorium kraju, ale dostawca nie posiada siedziby ani stałego miejsca prowadzenia działalności na terenie kraju. Podatnik ujmuje kwotę podatku VAT w pozycji K_33 z tytułu transakcji międzynarodowych. | |
| K_34 | wypełnia nabywca przy krajowych transakcjach odwrotnego obciążenia wymienionych w załączniku 11 lub 14 ustawy o VAT. A podatek VAT należny zostaje ujawniony w pozycji K_35. | |
Odwrotne obciążenie w JPK VAT a brak faktury
W przypadku nabycia na zasadzie odwrotnego obciążenia, jeśli transakcja została zakończona jednak przedsiębiorca nie otrzymał faktury zakupu to zgodnie z art. 19a ustawy o VAT powinien ją mimo wszystko rozliczyć w dniu powstania obowiązku podatkowego, czyli co do zasady z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi.
W przypadku, gdy podatnik nie wykaże transakcji zgodnie z powstaniem obowiązku podatkowego, a fakturę otrzyma 3 miesiące później to nie będzie mógł ująć podatku VAT należnego i naliczonego w tym samym okresie. W takiej sytuacji będzie zmuszony wykazać podatek należny (od sprzedaży) w miesiącu powstania obowiązku podatkowego, czyli wstecz. Natomiast prawo do odliczenia podatku naliczonego (od zakupu) będzie miał dopiero w bieżącym rozliczeniu.
Pan Jan nabył usługę budowlaną na zasadzie odwrotnego obciążenia w maju, jednak nie otrzymał faktury. Czy w takim wypadku może transakcję wykazać w JPK VAT mimo braku numeru faktury?
Tak, w przypadku gdy podatnik nie otrzymał faktury zakupu, mimo zakończenia transakcji, to będzie mógł rozliczyć podatek VAT zgodnie z powstaniem obowiązku podatkowego, czyli w maju.
JPK VAT - jak wygenerować w systemie wFirma.pl
Aby móc wygenerować kompleksowy plik JPK VAT w systemie wFirma.pl należy mieć wykupiony pakiet KSIĘGOWOŚĆ ONLINE lub KSIĘGOWOŚĆ ONLINE + MAGAZYN. W celu wygenerowania pliku JPK VAT należy przejść do zakładki START » PODATKI » JEDNOLITY PLIK KONTROLNY » DODAJ JPK VAT.
Szczegółowy schemat generowania pliku JPK VAT w systemu wFirma.pl został opisany w artykule: Jednolity plik kontrolny dla Rejestrów VAT - JPK VAT
