Postępowanie egzekucyjne rozpoczyna się, można by rzecz, z winy dłużnika. Nie uregulowanie płatności w wyznaczonym terminie wymusza na wierzycielu rozpoczęcie kolejnych etapów windykacji, aż do ostatecznego etapu - przymusowego egzekwowania długu. Nie wolno jednak zapominać jakie prawa ma dłużnik w toku postępowania egzekucyjnego.
Powództwo przeciwegzekucyjne
Powództwo przeciwegzekucyjne, to podstawowe prawo dłużnika w postępowaniu egzekucyjnym. Dzieli się na:
- pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego,
- zwolnienie spod egzekucji.
Pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego zarezerwowane jest wyłącznie dla dłużnika. Ma on prawo do tego, aby ubiegać się o całkowite zwolnienie z egzekucji długu. Oczywiście, aby było to możliwe musi zaistnieć jedna z poniższych przesłanek:
- wystąpiło zdarzenie, wskutek którego wierzytelność wygasła lub nie może być egzekwowana,
- zobowiązanie zostało spłacone,
- małżonek udowodni, iż egzekwowane zobowiązanie nie należy się wierzycielowi (zostało już spłacone).
Natomiast zwolnienie spod egzekucji dotyczy osób trzecich, których prawa zostały naruszone w wyniku postępowania egzekucyjnego (np. egzekucja firmowego samochodu lub laptopa). Komornik ma prawo skonfiskować rzecz należącą do osoby trzeciej, jeżeli wykorzystuje ją dłużnik. Uwaga! Wystąpienie o zwolnienie spod egzekucji możliwe jest w terminie miesiąca od daty naruszenia praw (zazwyczaj od momentu dowiedzenia się o tym, iż dany przedmiot został zajęty przez komornika).
Prawa dłużnika a błędy komornika
W praktyce może wystąpić sytuacja, kiedy to komornik wykroczy poza zakres swoich kompetencji. Dłużnik ma wówczas prawo, aby wnieść skargę przeciwko komornikowi za każde przewlekłe prowadzenie sprawy bądź, w przypadku, np.:
- niezawiadomienia o wszczęciu egzekucji,
- nieprawidłowego naliczenia kosztów egzekucyjnych lub odsetek,
- zajęcia rzeczy niezbędnej do codziennego życia lub wykonywania pracy,
- uniemożliwienia dobrowolnej spłaty naliczonych kosztów (np. naliczenie kosztów, jednocześnie zajmując wynagrodzenie z tytułu pracy).
Wszystkie wymienione powyżej przykłady stanowią naruszenie przepisów regulujących postępowanie egzekucyjne. Skargę do komornika można wnieść do 7 dni od momentu, gdy doszło do naruszenia przepisów. Polecamy: Rozwiązanie umowy na czas określony Rozliczanie delegacji Rozwiązanie umowy na czas określony
Przedmioty wyłączone spod egzekucji
Kodeks postępowania cywilnego enumeratywnie wymienia przedmioty, które kategorycznie nie mogą podlegać egzekucji. Są to:
-
przedmioty urządzenia domowego, pościel, bielizna i ubranie codzienne, niezbędne dla dłużnika i będących na jego utrzymaniu członków jego rodziny, a także ubranie niezbędne do pełnienia służby lub wykonywania zawodu;
-
zapasy żywności i opału niezbędne dla dłużnika i będących na jego utrzymaniu członków jego rodziny na okres jednego miesiąca;
-
jedna krowa lub dwie kozy albo trzy owce potrzebne do wyżywienia dłużnika i będących na jego utrzymaniu członków jego rodziny wraz z zapasem paszy i ściółki do najbliższych zbiorów;
-
narzędzia i inne przedmioty niezbędne do osobistej pracy zarobkowej dłużnika oraz surowce niezbędne dla niego do produkcji na okres jednego tygodnia, z wyłączeniem jednak pojazdów mechanicznych;
-
u dłużnika pobierającego periodyczną stałą płacę - pieniądze w kwocie, która odpowiada nie podlegającej egzekucji części płacy na czas do najbliższego terminu wypłaty, a u dłużnika nie otrzymującego stałej płacy - pieniądze niezbędne dla niego i jego rodziny na utrzymanie przez dwa tygodnie;
-
przedmioty niezbędne do nauki, papiery osobiste, odznaczenia i przedmioty służące do wykonywania praktyk religijnych oraz przedmioty codziennego użytku, które mogą być sprzedane tylko znacznie poniżej ich wartości, a dla dłużnika mają znaczną wartość użytkową;
-
środki pieniężne zgromadzone na rachunku bankowym, o którym mowa w art. 36 ust. 4a ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o organizacji rynku mleka i przetworów mlecznych,
-
produkty lecznicze w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 września 2001 r. - Prawo farmaceutyczne niezbędne do funkcjonowania podmiotu leczniczego
-
przedmioty niezbędne ze względu na niepełnosprawność dłużnika lub członków jego rodziny.