Wizytator inspekcji pracy zanim rozpocznie kontrolę jest zobowiązany do przedstawienia swojej osoby i pokazania papierów zezwalających mu na kontrolę danego przedsiębiorstwa. Wyjątkiem jest okoliczność, w której kontrolujący stwierdzi, że informowanie pracodawcy o rozpoczynaniu kontroli może zmienić jej wynik. W praktyce oznacza to, że kontrolujący może przyjść bez względnie kiedy chce do budynku firmy, po to by przejrzeć właściciela firmy. Co więcej, nie potrzebuje żadnych przepustek wstępu i nie podlega rewidowaniu. Przebieg wizytacji szczegółowo opisuje art. 23 par. 1 pkt. 1-10 ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy z dnia 13 kwietnia 2007 r. W myśl zawartych w nim informacji kontroler ma możliwość:
  • określić tożsamość osób wykonujących obowiązki służbowe jak również będących na obszarze kontrolowanej firmy, przesłuchać ich i domagać się od nich dokumentów stwierdzających legalność zatrudnienia lub posiadania innej możliwości zarobkowania
  • rejestrować przebieg kontroli urządzeniami do rejestru obrazu lub dźwięku
  • domagać się dostarczenia próbek surowców i materiałów wykorzystywanych , tworzonych lub powstających w toku produkcji, , w takiej ilości, która pozwoli na zrobienie analiz lub badań, gdy mają one związek z przeprowadzaną kontrolą
  • domagać się od wszystkich zatrudnionych, którzy są lub byli zatrudniani lub od osób, które świadczą lub świadczyły usługi dla kontrolowanego przedsiębiorstwa, pisemnych i ustnych informacji w kwestiach objętych kontrolą
  • domagać się przedstawienia dokumentacji technicznej związanej z budową, przebudową lub rozbudową siedziby, w której mieści się kontrolowana firma, jak również domagać się przedstawienia odpowiedniej dokumentacji i ekspertyz tyczących się produkcji (łącznie z próbkami materiałów używanych podczas produkcji ) w danym zakładzie
  • domagać się przedłożenia akt osobowych i innych dokumentów pozwiązanych z wykonywaniem pracy przez pracowników albo osoby świadczące pracę w ramach innej umowy niż stosunek pracy
  • domagać się wyników ekspertyz, badań , pomiarów dotyczących produkcji bądź innej działalności kontrolowanej firmy
  • wykonać istotne, w sprawie wizytacji, kopie albo wyciągi z akt, jak również domagać się od podmiotu kontrolowanego wykonania stosownych zestawień i wyliczeń na podstawie dokumentów
Kiedy zajdzie uzasadniona obawa, że informacje przekazane przez pracobiorcę, mogą narazić go na jakikolwiek uszczerbek lub zarzut z przekazania tych wiadomości, inspektor pracy może wydać postanowienie o objęciu tożsamości tego pracownika tajemnicą. Zgodnie z art. 23 par. 4 ustawy, zatrudniający może nie zgodzić się z decyzją i zwrócić się do organu kontrolującego z wnioskiem o upublicznienie danych personalnych zatrudnionego składającego zeznania. Musi dokonać tego w ciągu 3 dni, licząc od dnia dostarczenia pracodawcy postanowienia o utajnieniu danych. Ponadto, firma kontrolowana ma obowiązek zapewnić inspektorowi pracy okoliczności i środki niezbędne do sprawnego przeprowadzenia kontroli, a w szczególności, natychmiast przynieść żądane akta i materiały, udzielić urządzenia techniczne a także, jeśli jest to możliwe osobne pomieszczenie z odpowiednim wyposażeniem.