W ubiegłych latach dość głośna stała się sprawa uznawania samochodów firmowych za bankowozy i tym samym korzystanie z pełnego odliczenia VAT. Kwestia ta nie była dość oczywista dla organów skarbowych, stąd podatnicy chronili się wydawanymi w ich sprawie interpretacjami indywidualnymi. Jedna ze spraw trafiła do rozpatrzenia przez Naczelny Sąd Administracyjny i jej wynik okazał się niekorzystny dla podatnika.
Bankowozy jako pojazdy specjalne
Do końca 2013 roku bankowozy były ujęte jako pojazdy specjalne w załączniku do ustawy z 2010 roku nowelizującej ustawę o VAT. Obecnie nie ma takiego załącznika. Ustawa o podatku od towarów i usług w brzmieniu do 31 marca 2014 r. wskazuje, że ograniczenia w odliczeniu podatku VAT nie dotyczą pojazdów specjalnych, jeżeli z dokumentów wydanych zgodnie z przepisami prawa o ruchu drogowym wynika, że jest to pojazd specjalny. Z rozporządzenia z dnia 7 września 2010 r. w sprawie wymagań, jakim powinna odpowiadać ochrona wartości pieniężnych przechowywanych i transportowanych przez przedsiębiorców i inne jednostki organizacyjne wynika natomiast, że bankowóz jest właśnie pojazdem specjalnym.
Różne orzecznictwo w sprawie bankowozów
Głównym problemem stało się pytanie, czy z pełnego odliczenia VAT mogą korzystać wszyscy użytkownicy bankowozów, czy tylko ci prowadzący działalność gospodarczą w zakresie bankowości. Organy podatkowe kwestionowały bowiem pełne odliczenie podatku VAT w przypadku, gdy rodzaj prowadzonej działalności nie wskazywał jednoznacznie na konieczność posiadania bankowozu (np. konwojowanie pieniędzy). Przedsiębiorcy, którzy kierowali swoje sprawy przed Sądy Administracyjne, często spotykali się z przychylną dla nich opinią. Przykładem jest wyrok WSA z dnia 7 marca 2013 r (sygn. I SA/Go 1113/12):
“(...) Warunkiem umożliwiający podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest bezsporny związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Organ nie wskazał na jakiej podstawie oparł twierdzenie, że pojazd winien służyć działalności opodatkowanej to takiej w której wykorzystanie tego typu pojazdu jest konieczne. Poza sporem jest, że pojazd winien służyć działalności opodatkowanej i w niniejszej sprawie organ nie kwestionuje, że pojazd ten będzie wykorzystywany w tej działalności (istnieje więc związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi). Nie ulega również wątpliwości Sądu, że w przedstawiony przez stronę stanie faktycznym wykorzystanie bankowozu do przewozu gotówki wykonywane będzie marginalnie. Jednakże w świetle powołanych przepisów nie oznacza to jednak ograniczenia uprawnienia podatnika do możliwości odliczenia całego podatku naliczonego. Z powołanych przepisów jak i samego uzasadnienia zmiany ustawy wynika wprost, że ograniczenia w odliczeniu pełnej kwoty podatku naliczonego nie będzie miało zastosowania w odniesieniu do pojazdów specjalnych m.in. bankowozu. Powołane przepisy nie wskazują, że pojazdy specjalne muszą służyć takiej działalności w której wykorzystanie tego typu pojazdów jest konieczne, czy też powinny być świadczone opodatkowane usługi tym pojazdem specjalnym. Ustawodawca w odniesieniu do pojazdów specjalnych nie powiązał możliwości odliczenia podatku naliczonego z tytułu zakupu takiego pojazdu ze świadczeniem usług opodatkowanych tym bankowozem. (...)”
Przychylne podatnikom były również wyroki WSA w Warszawie z dnia 9 kwietnia 2013 r. (sygn. III SA/Wa 3158/12) czy też z dnia 22 lutego 2012 r. (sygn. III SA/Wa 2016/12).
Pierwszy raz sprawa pełnego odliczenia VAT od bankowozów trafiła również przed NSA, który oddalił skargę kasacyjną spółki. Tym samym uprawomocnił się niekorzystny wyrok pierwszej instancji. Spółka wystąpiła o interpretację prawa podatkowego. Zamierzała zakupić pojazd będący bankowozem typu C i użytkować go w prowadzonej działalności gospodarczej (produkcja konstrukcji metalowych i ich części) do czynności opodatkowanych. Pojazd miał służyć do przewożenia m.in. tajnych dokumentów, laptopów oraz pieniędzy. Organ skarbowy nie zgodził się jednak z tym stanowiskiem, twierdząc, że aby korzystać z pełnego odliczenia VAT, bankowóz musi służyć działalności opodatkowanej i to takiej, w której jego wykorzystanie jest niezbędne (np. przewóz utargu). W przypadku produkcji konstrukcji metalowych taka konieczność nie zachodzi.
Powyższy spór trafił następnie przed WSA, który przychylił się do zdania urzędników, a NSA skargę kasacyjną oddalił. Zadecydowały o tym jednakże kwestie proceduralne. W związku ze źle sformułowanymi zarzutami skargi sąd kasacyjny nie mógł zająć się nią merytorycznie.
