Zgodnie z art. 44 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dochodem z działalności gospodarczej stanowiącym podstawę obliczenia zaliczki u podatników prowadzących podatkowe księgi przychodów i rozchodów jest różnica pomiędzy wynikającym z tych ksiąg przychodem i kosztami jego uzyskania. Jeżeli jednak podatnik na koniec miesiąca sporządza remanent towarów, surowców i materiałów pomocniczych lub naczelnik urzędu skarbowego zarządzi sporządzenie takiego remanentu, dochód ustala się według zasad określonych w art. 24 ust. 2, a więc z uwzględnieniem różnic remanentowych.

Remanent dotyczy towarów handlowych, materiałów (surowców) podstawowych i pomocniczych, półwyrobów, produkcji w toku, wyrobów gotowych, braków i odpadków. Zgodnie z art. 27 ust.1 Rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów podatnicy są obowiązani do sporządzenia i wpisania do księgi spisu z natury m.in. na dzień 1 stycznia i na koniec każdego roku podatkowego.

Generalnie zaliczki na podatek dochodowy podlegają wpłacie do urzędu skarbowego do 20-ego dnia miesiąca następującego po danym okresie rozliczeniowym. Dotychczas wyjątkiem była ostatnia zaliczka, płatna do dnia 20-ego grudnia:

  • podatnicy rozliczający się miesięcznie byli zobowiązani do zapłaty podwójnej kwoty zaliczki z listopada,
  • podatnicy rozliczający się kwartalnie byli zobowiązani do zapłaty takiej samej kwoty zaliczki jak za III kwartał,

przy czym ewentualne rozliczenie remanentu było dokonywane dopiero przy rozliczeniu rocznym (PIT-36 lub PIT-36L).

Od 2012 roku następują zmiany w sposobie i terminie płacenia ostatniej zaliczki, zarówno przy rozliczeniach miesięcznych i kwartalnych (art. 44 ust. 6 ustawy u PIT):

  • do 20 stycznia 2013 r. na standardowych zasadach (uwzględniając przychody i koszty z grudnia),
  • do 20 stycznia 2013 r. składając zeznanie roczne i rozliczając się z podatku dochodowego za cały rok 2012 (wraz z podatkiem za grudzień).

Warto jednak zauważyć, że uwzględnienie różnic remanentowych nadal następuje w rozliczeniu rocznym.