Ciąża jest dla kobiety czasem wyjątkowym. Dotyczy to również sposobu traktowania przyszłej matki przez pracodawcę. Warto pamiętać, iż w tym wspaniałym dla niej okresie, podlega ona pieczy regulowanej Kodeksem Pracy.
Ustawodawca zapewnia kobietom w ciąży stabilność w zatrudnieniu, przez ustawę, która w jasny sposób określa obowiązki pracodawcy w związku z ciężarną pracownicą. Kodeks pracy w artykule 177 § 1 mówi jasno, iż „pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę w okresie ciąży”. Przepis ten uzależniony jest także od tego, jaki typ umowy o pracę ma nasza pracownica.
Jeśli pracownica jest zatrudniona na umowę o pracę na czas nieokreślony, to jest ona w najbardziej komfortowej sytuacji, ponieważ zatrudniający nie ma możliwości jej odprawić do czasu zakończenia urlopu macierzyńskiego, nie wspominając już o okresie wypowiedzenia, którego okres jest opisany w kodeksie. Są jedynie dwa wyjątki odbiegające od niniejszej reguły:
- zerwanie przez pracodawcę umowy o prace za wymówieniem w okresie ciąży lub urlopu macierzyńskiego może wystąpić jedynie w razie deklaracji o upadłości lub likwidacji zakładu pracy,,
- zdarzają się przyczyny usprawiedliwiające zerwanie umowy bez wypowiedzenia z winy pracownicy (na mocy art. 52 k.p.) i zastępująca pracownicę zakładowa organizacja związkowa wyraziła zezwolenie na zerwanie umowy
Zasada ta nie tyczy się pracownic przyjętych na czas próbny nie przewyższający 1 m-ca.
Umowa o pracę podpisana na czas określony lub na czas wyświadczenia określonej pracy lub na okres próbny przewyższający 1 m-c, która rozwiązałaby się po upływie trzeciego m-ca ciąży, ulega przedłużeniu do dnia porodu. Zatem np. zatrudniona jest w piątym m-cu ciąży a umowa wygasa jej za 2 tygodnie to automatycznie przedłuża się ona do dnia porodu.
Szczególne powinności zatrudniającego wobec ciężarnej zatrudnionej:
- Kobiety w ciąży nie można bez jej zgody odprawiać poza stałe miejsce pracy (art. 178 k.p.),,
- Kobiety w ciąży nie można zatrudniać w nadgodzinach ani w trybie nocnym
Polskie prawodawstwo określa prace zakazane zatrudnionej w ciąży lub karmiącej dziecko. Czyli jeżeli wykonuje ona taką pracę lub jeżeli przedstawi orzeczenie lekarskie stwierdzające przeszkody do świadczenia dotychczasowej pracy, wówczas pracodawca jest zobowiązany zmienić jej pracę, a jeżeli jest to niemożliwe, odprawić ją na konieczny okres z pracy. Przeniesienie zatrudnionej w ciąży nie może zmienić jej dotychczasowego wynagrodzenia – jeżeli wynagrodzenie za pracę na nowym miejscu pracy jest mniejsze od obecnego, to zatrudnionej przypada suplement wyrównawczy (adekwatny różnicy między dotychczasowym wynagrodzeniem, a wynagrodzeniem , które dostanie po przeniesieniu).
Zatrudnionej, która jest w ciąży przypada prawo do wolnego od pracy na zapisane przez lekarza prowadzącego badania medyczne nadzorowane w związku z ciąża, jeśli badania nie mogą być przeprowadzone po pracy. Za godziny absencji w pracy z tego tytułu pracownica zachowuje prawo do wynagrodzenia. Za okres niezdolności do pracy w okresie ciąży, pracownica zachowuje prawo do 100% wynagrodzenia.