Zakładanie firmy, czy też zbliżający się koniec roku podatkowego – w tych sytuacjach przedsiębiorcy często zastanawiają się, z jakiej formy rozliczania podatku dochodowego najlepiej będzie skorzystać. Jest to ważny wybór, gdyż – jeśli będzie trafny – podatnik może mieć dzięki niemu znaczący wpływ na wysokość zobowiązania z tytułu podatku dochodowego.
Zanim podejmie się decyzję o tym, jaką formę rozliczania się z podatku dochodowego wybrać, warto zapoznać się z zaletami i wadami każdej z nich. Czy należy w związku z tym wybrać…
...skalę podatkową?
Tak, jeśli zakłada się, że dochody z działalności nie przekroczą pierwszego progu podatkowego – to znaczy 85 528 zł w ciągu roku. W takiej sytuacji stawka podatku wyniesie bowiem 18%.
Tak, jeśli w firmie ponoszonych jest sporo wydatków. Zasady ogólne polegają na wyliczeniu stawki podatku na podstawie uzyskanego dochodu – tzn. przychodu pomniejszonego o koszty jego poniesienia. Zatem, im więcej w firmie wydatków, które można zgodnie z przepisami ustawy o PIT zaliczyć do kosztów, tym niższa będzie podstawa opodatkowania – i tym niższy podatek do zapłacenia.
Tak, jeśli możliwe jest skorzystanie z ulg bądź też rozliczenie będzie dokonywane wspólnie z małżonkiem. Ulgi na dzieci bądź Internet mogą czasem znacząco obniżyć podstawę opodatkowania, choć dopiero w rozliczeniu rocznym. Natomiast rozliczenia dokonywane w ramach wspólnoty majątkowej pozwalają na wykorzystanie kwoty wolnej od podatku, przysługującej obu małżonkom. Deklaracją właściwą w tym przypadku jest PIT-36, który należy złożyć do 30 kwietnia roku kolejnego.
Nie, jeśli zakłada się, że wartość dochodu w danym roku podatkowym przekroczy limit dla pierwszego progu podatkowego (85 528 zł). W takiej sytuacji nadwyżka zostanie obciążona podatkiem w wysokości 32%.
...podatek liniowy?
Tak, jeśli zachodzi prawdopodobieństwo uzyskania dochodów przekraczających kwotę pierwszego progu podatkowego – czyli 85 528 zł. W tym przypadku stawka podatku jest nieco wyższa niż przy zasadach ogólnych, wynosi bowiem 19%, jednak pozostaje stała bez względu na to, ile przedsiębiorca w danym roku zarobił.
Tak, jeśli wydatki w firmie są stosunkowo duże. Analogicznie do zasad ogólnych, także w przypadku podatku liniowego podstawę opodatkowania zmniejszają poniesione w ramach działalności wydatki. Dlatego też duża ich ilość przemawia za wyborem tej formy rozliczania się z podatku.
Nie, jeśli przedsiębiorcy zależy na skorzystaniu z ulg podatkowych bądź też rozliczeniu się wraz z małżonkiem. Podatek liniowy nie pozwala na dokonywanie tego typu operacji.
Nie, jeśli przedsiębiorca pracuje także na etacie i nie chce składać dwóch deklaracji rocznych. W przypadku podatku liniowego właściwą deklaracją roczną jest PIT-36L, składany do 30 kwietnia następnego roku, na którym można uwzględnić dochody wyłącznie z działalności. Dochody związane z pracą na etacie należy rozliczyć na osobnej deklaracji, w tym wypadku PIT-37.
...ryczałt od przychodów ewidencjonowanych?
Tak, jeśli przedsiębiorca chce skorzystać ze znacznie niższych stawek podatku. Zgodnie z przepisami, w zależności od rodzaju prowadzonej działalności, należność do urzędu wynosi 3%, 5,5% lub 8,5% przychodu. Tylko w nielicznych przypadkach stawki te są większe – 17% albo 20%.
Tak, jeśli koszty firmowe są stosunkowo niewielkie. Wartość podatku w przypadku ryczałtu ewidencjonowanego jest obliczana na podstawie całego przychodu, niepomniejszonego o wartość poniesionych w przedsiębiorstwie wydatków. Dlatego też, jeśli podatnik nie ma wielu wydatków, taka forma może być dla niego dobrym rozwiązaniem.
Nie, jeśli nie pozwalają na to przepisy. Warto pamiętać, że ryczałt jest możliwy do wyboru wtedy, kiedy podatnik nie przekroczy określonej kwoty limitu - tzn. 150 000 euro w przeliczeniu na złotówki. Ponadto, istnieje katalog działalności, które obligatoryjnie nie mogą skorzystać z opodatkowania w formie ryczałtu. Zostały one wymienione w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne. Wybór ryczałtu nie jest także możliwy, jeśli przedsiębiorca wykonuje w ramach działalności czynności na rzecz obecnego lub byłego pracodawcy, jeśli czynności te wykonywał także w zakresie pracy na etacie.
Nie, jeśli przedsiębiorca chce skorzystać z ulg bądź rozliczenia wspólnego z małżonkiem. Tak jak przy podatku liniowym - przy tej formie opodatkowania nie dopuszczono takiej możliwości.
Nie, jeśli przedsiębiorca pracuje na etacie i nie chce składać dwóch deklaracji. W przypadku ryczałtu deklarację należy złożyć wykorzystując formularz PIT-28, do dnia 31 stycznia. Przychody z działalności należy natomiast rozliczyć na druku PIT-37 do 30 kwietnia.
...kartę podatkową?
Tak, jeśli przedsiębiorca chce opłacać stosunkowo niską, jednolitą stawkę podatku przez cały rok. Kwota podatku, który należy uiszczać nie jest zależna od ponoszonych kosztów i uzyskiwanych przychodów, ale jest ustalana przez naczelnika właściwego urzędu skarbowego na podstawie rodzaju działalności, liczby pracowników i liczby mieszkańców miejscowości, w której działa firma.
Tak, jeśli przedsiębiorca nie chce prowadzić księgowości. Ponieważ – jak już wspomniano – wartość opłacanego podatku nie jest uzależniona od przychodów i kosztów, nie ma też konieczności sporządzania ich ewidencji. Jednocześnie przedsiębiorca nie ma obowiązku składania rocznego zeznania podatkowego.
Nie, jeśli firma nie zarabia lub poniosła stratę. W przypadku tej formy opodatkowania nie jest możliwe rozliczenie poniesionej straty – tak, jak można to zrobić np. przy zasadach ogólnych. Mimo nieuzyskania przychodu w danym roku podatkowym przedsiębiorca i tak musi uiszczać podatek.
Formalności i terminy
Domyślną i dostępną wszystkim małym podatnikom formą opodatkowania przedsiębiorstwa są zasady ogólne. Aby wybrać alternatywę, konieczne jest dopełnienie odpowiednich formalności i dotrzymanie terminów.
Zakładając firmę, nowy przedsiębiorca może już na początku zdecydować się na inną niż skala podatkowa zasadę opodatkowania. Do takiej deklaracji służy formularz CEIDG-1, na którym należy uzupełnić odpowiednią informację o wybranej formie.
Natomiast w przypadku już istniejącej firmy możliwość zmiany formy opodatkowania pojawia się wyłącznie wraz z rozpoczęciem nowego roku podatkowego. Przedsiębiorca, decydujący się na alternatywę zasad ogólnych musi do 20 stycznia złożyć o tym pisemne zawiadomienie do naczelnika właściwego urzędu skarbowego. Jednocześnie warto pamiętać, że taki wybór także będzie obowiązywał przez cały rok - ewentualna chęć powrotu do zasad ogólnych pojawia się dopiero z rozpoczęciem kolejnego roku podatkowego. Wyjątkiem są tu sytuacje, w których przedsiębiorca traci prawo do korzystania z określonych zasad - np. w wyniku przekroczenia limitu albo wykonania konkretnej czynności gospodarczej.
