Dyrektywa Parlamentu Europejskiego 2011/83/UE z dnia 25 października 2011 r. w sprawie praw konsumentów (tzw. dyrektywa konsumencka) ma zharmonizować przepisy na terenie Unii Europejskiej, a jej pośrednim celem jest pogłębienie zaufania obywateli do sprzedawców. Dla tych ostatnich z jednej strony oznacza to więcej obowiązków, a z drugiej korzyści w postaci większego otwarcia na klientów z zagranicy. Nowe przepisy będą dotyczyły głównie umów zawieranych na odległość. Na mocy dyrektywy zostanie uchylona Ustawa o ochronie niektórych praw konsumentów, a Kodeks cywilny przejdzie konieczne modyfikacje.
Nowe przepisy regulujące handel przez internet - kiedy?
Państwa członkowskie powinny zaimplementować nowe regulacje (poprzez wydanie odpowiednich przepisów krajowych - najczęściej o randze ustawy) do 13 grudnia 2013 roku, zaś ich wejście w życie ma nastąpić najpóźniej 13 czerwca 2014.
Niestety, Polsce nie udało się dochować grudniowego terminu, ale według zapewnień rządu ustawy wejdą w życie na czas. Oznacza to sytuację, w której zostanie skrócone vacatio legis, czyli tzw. spoczywanie ustawy - okres między publikacją przepisu a nabraniem przez niego mocy prawnej. Wtedy obywatele mogą zapoznać się z nowymi regulacjami i przygotować się na ich nadejście - w tym przypadku będzie to dość krótki czas.
Jakie zmiany w handlu przez internet?
Przepisy dyrektywy będą miały zastosowanie przy każdej umowie zawieranej między przedsiębiorcą a konsumentem. Wchodzące w życie nowe regulacje nałożą na sprzedawców szereg obowiązków o charakterze informacyjnym. Przedsiębiorcy mają być zobowiązani do jasnego i zrozumiałego udzielenia informacji na temat praw kupującego i warunków realizowanej transakcji. Chodzi tu o:
- obowiązek poniesienia kosztów zwrotu towarów w przypadku odstąpienia od umowy,
- warunki płatności, dostawy, terminu, w jakim przedsiębiorca zobowiązuje się do dostarczenia towarów,
- zasady reklamacji,
- obowiązek zapłaty za kupiony towar.
Istotnym novum będzie konieczność uzyskania zgody przez sprzedawcę na naliczenie dodatkowych opłat, takich jak ubezpieczenie przesyłki. Ponadto nie będzie możliwe różnicowanie kosztów transakcyjnych w zależności od użytej karty płatniczej.
W przypadku odstąpienia od zakupu bądź niedopełnienia obowiązku informacyjnego przedsiębiorca będzie obowiązany do zwrotu konsumentowi całej kwoty zakupu wraz z kosztami przesyłki. Termin do odstąpienia również zostanie wydłużony - do 12 miesięcy, z obowiązujących obecnie 3 miesięcy. Ciężar dowodu w zakresie spełnienia wymogów informacyjnych będzie spoczywał na przedsiębiorcy.
Natomiast w sytuacji odstąpienia od umowy przez nabywcę obie strony będą miały 14 dni na zwrot świadczeń. Jeżeli sprzedawca będzie miał wątpliwości co do jakości wydanego towaru, otrzyma prawo do wstrzymania się ze zwrotem pieniędzy do momentu dostarczenia towaru przez klienta (również w ciągu 14 dni).
Podsumowując - planowane zmiany wpłyną na poprawę wizerunku sprzedawców, a klientom zagwarantują większe prawa. Niewątpliwymi atutami omawianego ustawodawstwa są harmonizacja przepisów unijnych i uporządkowanie stosowanych praktyk.
