Dziedziczenie spadku nie raz może przysporzyć więcej zmartwień niż radości, a to ze względu na fakt, że wraz ze spadkiem na spadkobierców przechodzą długi spadkodawcy. Co zrobić, by dziedziczenie długów nie było naszym zmartwieniem?
Dziedziczenie długów - metody dziedziczenia spadku
Polskie prawo spadkowe, regulowane przez przepisy Kodeksu Cywilnego, przewiduje dwie metody dziedziczenia wpływające na dziedziczenie długów:
- Dziedziczenie wprost - spadkobierca dziedziczy cały majątek spadkodawcy i tym samym ponosi pełną i osobistą odpowiedzialność za długi spadkowe. Wierzyciele spadkodawcy mają prawo żądać od spadkobiercy spłacenia długów, które musi pokryć również z własnego majątku.
- Dziedziczenie z dobrodziejstwem inwentarza - odpowiedzialność spadkobiercy jest ograniczona do wysokości wartości spadku. Spadkobierca nie ponosi więc pełnej odpowiedzialności za długi spadkowe. Wierzyciel może więc żądać spłaty zadłużenia zmarłego tylko do wysokości otrzymanego w spadku majątku
Dziedziczenie długów - długi spadkowe po zmarłych bliskich
Do niedawna obowiązującą zasadą było dziedziczenie spadku wprost, co należy ocenić negatywnie, ponieważ takie rozwiązanie powodowało powstanie szkody po stronie dziedziczącego i to niezależnie od jego woli. Zgodnie z obowiązującymi ówcześnie przepisami, spadkobierca miał 6 miesięcy na złożenie oświadczenia o odrzuceniu spadku, a w przeciwnym razie był zobowiązany do poniesienia pełnej odpowiedzialności za długi spadkodawcy.
Po zeszłorocznej nowelizacji prawa spadkowego, generalną zasadę dziedziczenia, w tym również dziedziczenia długów, stanowi dziedziczenie z dobrodziejstwem inwentarza, czyli ograniczonej odpowiedzialności za długi spadkowe po zmarłych bliskich. Spadkobierca został jednocześnie obowiązany do sporządzenia spisu wszystkich długów i aktywów spadku, w tym nieruchomości, ruchomości, pieniędzy, cennych przedmiotów, praw majątkowych. Taki wykaz należy złożyć przed notariuszem lub przed sądem spadku - czyli właściwym ze względu na położenie spadku.
Dziedziczenie długów - jak tego uniknąć?
Metodą na uniknięcie dziedziczenia długów jest odrzucenie spadku. Jego skutkiem jest wyłączenie z kręgu osób dziedziczenia, a w świetle prawa osoba, która odrzuciła spadek jest uznawana za taką, która nie dożyła otwarcia spadku. Oznacza to, że spadek przejdzie na spadkobierców odrzucającego, czyli najczęściej na dzieci. Dlatego warto zawsze pamiętać, by złożyć oświadczenie o odrzuceniu spadku również w imieniu małoletnich dzieci. Odrzucenia należy dokonać w terminie 6 miesięcy od dnia otworzenia spadku.
Istnieje również możliwość zrzeczenia się dziedziczenia. Ta metoda ochrony przed niechcianym spadkiem polega na zawarciu umowy z spadkodawcą jeszcze za jego życia. Takie rozwiązanie jest pożądane w sytuacji, gdy wiemy, że nasz przyszły ustawowy spadkodawca ma długi znacznie przewyższające wartość jego majątku. Co ważne, taka umowa ma skutki również dla zstępnych spadkobiercy, tj. dla jego dzieci, wnuków itd.
Zobacz też:
