Zdaniem Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, przepisy polskiej ustawy o VAT dotyczące momentu powstania obowiązku podatkowego w przypadku świadczenia usług transportowych i budowlanych, dla których stosuje się zasady szczególne, są niezgodne z Dyrektywą Unijną. Przez wzgląd na wydany wyrok, w którym wyrażona została ww. opinia, konieczne stanie się wprowadzenie zmian w przepisach podatkowych od początku 2014 roku.

Polskie przepisy podatkowe w kwestii określenia powstania momentu obowiązku podatkowego wyróżniają usługi transportowe i budowlane, jako wyjątki od stosowania zasad ogólnych. Jak zostało zapisane w art. 19 ust. 13 pkt 2 ustawy o VAT:

“obowiązek podatkowy  powstaje z chwilą: (...)

  • otrzymania całości lub części zapłaty, nie później jednak niż 30 dnia, licząc od dnia wykonania usług:

    • transportu osób i ładunków kolejami, taborem samochodowym, statkami pełnomorskimi, środkami transportu żeglugi śródlądowej i przybrzeżnej, promami, samolotami i śmigłowcami,
    • spedycyjnych i przeładunkowych,
    • w portach morskich i handlowych,
    • budowlanych lub budowlano-montażowych; (...)”.

Dla wymienionych usług nie mają więc zastosowania zasady ogólne, które określają, iż obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi, a jeżeli dostawa towaru lub wykonanie usługi powinny być potwierdzone fakturą, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż w 7 dniu, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi.

Problem w obowiązujących przepisach dostrzegła jedna z firm świadczącą usługi kurierskie, pocztowe, transportowe i spedycyjne, a mianowicie TNT Express Worldwide (Poland). Spółka była zdania, że powinna wykazywać i opłacać podatek należny VAT w okresie, w którym wystawiono fakturę, nie uzależniając tego faktu od momentu, w którym otrzyma zapłatę za usługę. Wówczas szeroka gama usług byłaby opodatkowana na takich samych zasadach. Jednak Minister Finansów w wydanej Indywidualnej Interpretacji nie zgodził się z opinią Spółki i sprawa ta trafiła do sądu. Naczelny Sąd Administracyjny o rozstrzygnięcie sporu zwrócił się natomiast do unijnego Trybunały Sprawiedliwości.

16 maja 2013 roku został ogłoszony wyrok trybunału, w którym to organ unijny przyznał rację Spółce TNT Express Worldwide, uznając, że polskie zapisy ustawy o VAT w poruszanej kwestii są sprzeczne z prawem unijnym, a dokładnie z unijną dyrektywą 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 roku w prawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej. W art. 66 dyrektywy zapisano bowiem, że za moment powstania obowiązku podatkowego należy uznać moment wystawienia faktury, moment otrzymania zapłaty lub -w razie braku faktury lub faktury wystawionej z opóźnieniem - inny termin. Natomiast zapis ustawy o VAT dotyczący usług transportowych i budowlanych w obecnym brzmieniu nie jest zgodny z żadnym z zapisów dyrektywy unijnej.

Konsekwencją takiego wyroku Trybunału Sprawiedliwości UE jest konieczność wprowadzenia zmian w polskich przepisach. Nowe przepisy mają na celu ujednolicenie momentu powstawania obowiązku podatkowego i wejdą one w życie z dniem 1 stycznia 2014 roku.