Podatek VAT w kosztach firmowych

Mimo przytoczonej w ustawie definicji kosztu uzyskania przychodu, sklasyfikowanie wydatku w kosztach firmy często stanowi dla przedsiębiorców problem. Pomimo enumeratywnego wymienienia wydatków, które bezwzględnie nie nie stanowią kosztów uzyskania przychodu, są wydatki nieznajdujące się na tej liście, które również nie są kosztem podatkowym jak i takie które pod pewnymi warunkami mimo znalezienia się na liście mogą nim być. Stąd klasyfikacja nie jest tak jednoznaczna jak mogłoby się wydawać.   Kosztem uzyskania przychodu mogą być płacone przez przedsiębiorcę podatki, na przykład PCC lub podatek od nieruchomości. Co ciekawe w niektórych przypadkach, mimo  wykluczenia w podstawowym zakresie przez ustawę, kosztem firmowym może być również podatek VAT.   Koszt uzyskania przychodu - definicja Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy o PIT kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23. W ustawie nie zostało wymienione, jakie dokładnie wydatki mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów. Wskazane są jednak warunki, które musi spełnić wydatek, aby mógł zostać uznany za koszt. Tym samym:

• musi pozostawać w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,
• nie może być wymieniony w katalogu wydatków nieuznawanych za koszty uzyskania przychodów,
• musi być właściwie udokumentowany.

  Podatek VAT w kosztach firmowych W art. 23 ustawy, jako wydatek niezaliczany do kosztów uzyskania przychodu znajduje się podatek od towarów i usług. Są jednak pewne wyjątki, kiedy VAT można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów. I tak na mocy ustawy o PIT do kosztów uzyskania przychodów, w niektórych sytuacjach, zalicza się podatek VAT naliczony oraz podatek VAT należny.  

VAT naliczony w kosztach firmowych

Podatek VAT naliczony jest kosztem uzyskania przychodów, jeśli:

• podatnik jest zwolniony z VAT, lub
• nabył towary i usługi w celu wytworzenia albo odsprzedaży towarów lub świadczenia usług zwolnionych od podatku od towarów i  usług.

W związku z powyższym, jeśli podatnik nie jest czynnym podatnikiem VAT, podatek VAT z faktur zakupu automatycznie staje się kosztem uzyskania przychodu, ponieważ nie ma możliwości jego odliczenia. Faktury księguje się w kwocie brutto, oczywiście pod warunkiem, że wydatek przyczynia się do osiągnięcia przychodu lub zabezpiecza jego źródło. W przypadku, gdy podatnik nabywa towary lub usługi, które służą do działalności ustawowo zwolnionej z VAT (np. usługi medyczne), to również do kosztów uzyskania przychodu zalicza całą kwotę brutto z faktury. Podatek VAT naliczony stanowi także koszt uzyskania przychodów w sytuacjach, w których, zgodnie z ustawą o VAT, nie przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego. Dzieje się tak m.in. przy zakupie paliwa do samochodów osobowych w użytku mieszanym (do 30 czerwca 2015 roku), usługach hotelarskich i gastronomicznych. W takich sytuacjach do kosztów podatkowych uzyskania przychodów zaliczana jest cała kwota poniesionego wydatku.

VAT należny w kosztach firmowych

Podatek VAT należny jest kosztem uzyskania przychodu w przypadku:

• importu usług oraz wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, jeżeli nie jest uznawany jako  podatek naliczony w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług,
• przekazania lub zużycia przez podatnika towarów lub świadczenia usług na potrzeby reprezentacji i reklamy.

Podatek VAT należny nie jest kosztem uzyskania przychodów w części przekraczającej kwotę VAT od nabycia ww. towarów i usług, która mogłaby stanowić podatek naliczony w rozumieniu przepisów o VAT. Oznacza to, iż do kosztów uzyskania przychodów zaliczamy podatek należny, będący jednocześnie podatkiem naliczonym, który jednak nie podlega odliczeniu. Sytuacja taka ma miejsce w przypadku importu usług związanych ze sprzedażą zwolnioną z podatku bądź zakup samochodu osobowego, od którego przysługuje częściowe prawo odliczenia VAT.   VAT nieuwzględniony w wartości początkowej środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych Podatek VAT może zostać zaliczony jako koszt uzyskania przychodu w sytuacji gdy nie został uwzględniony w wartości początkowej środków trwałych lub WNiP. Rozliczanie VAT z tytułu zakupu ŚT lub WNiP następuje w okresie 5 lat, a w przypadku nieruchomości czy prawa wieczystego użytkowania gruntu - 10 lat. Sposób jego rozliczania polega na zwiększeniu lub zmniejszeniu podatku podlegającego odliczeniu. Podatek VAT z ww. tytułu jest kosztem uzyskania przychodu w przypadku:

• zmniejszenia VAT podlegającego odliczeniu,
• zmniejszenia VAT z tytułu korekty podatku, gdy nastąpiła zmiana prawa do jego obniżenia.

W przypadku zmniejszenia VAT podlegającego odliczeniu, kwota tego zmniejszenia jest zaliczana do kosztów uzyskania przychodów, natomiast zwiększenie jest przychodem podatkowym. Jeśli podatnik prawidłowo skorzystał z prawa do odliczenia VAT, a następnie zmieniło się prawo do takiego obniżenia, musi on dokonać odpowiedniej korekty w VAT. Gdy w wyniku takiej korekty kwota odliczonego podatku naliczonego ulegnie zmniejszeniu, różnica ta stanowi koszt uzyskania przychodów. Należy podkreślić, że kosztem uzyskania przychodu może być tylko podatek VAT, który nie mógł zostać odliczony zgodnie z przepisami, a nie podatek, którego podatnik nie odliczył, mimo że mógł to zrobić.   W praktyce, w większości sytuacji, kiedy podatek VAT naliczony nie może zostać odliczony od podatku VAT należnego, to może stanowić koszt uzyskania przychodów. Należy pamiętać jednak, iż dotyczy to jedynie podmiotów, które są czynnymi podatnikami VAT i tylko wówczas gdy nabyte towary czy usługi służą do wykonywania czynności opodatkowanych VAT.   W przypadku podmiotów zwolnionych z VAT, podatek w całości automatycznie staje się kosztem uzyskania przychodów.

Zainteresował Cię temat podatku VAT? Poznaj najczęstsze błędy początkujących przedsiębiorców przy rozliczaniu VAT!