Zastanawialiście się pewnie, czy przelew zlecony przez was rano trafi na konto odbiorcy w południe czy może wieczorem? A może w ostatniej chwili przypomnieliście sobie o ważnej płatności i nie wiecie, czy dojdzie ona na czas? Poznajcie ścieżki, jakimi chodzą przelewy!

Przelewy a systemy rozliczeń bankowych

W Polsce działa obecnie kilka systemów rozliczeniowych przekazywania pieniędzy. Przez wiele lat do rozliczeń transakcji i wymiany dokumentów między bankami służył system Sybir, czyli System Bankowych Izb Rozliczeniowych, który został zastąpiony w 2004 roku znacznie nowocześniejszym systemem ELIXIR. Ten ostatni, prowadzony przez Krajową Izbę Rozliczeniową (KIR), jest najpopularniejszym systemem rozliczeniowym . W każdy dzień roboczy odbywają się trzy sesje rozliczeniowe, w trakcie których banki wymieniają się informacjami o zleconych transakcjach.

Oprócz ELIXIRU działają również inne systemy rozliczeniowe, takie jak: SORBNET, prowadzony przez NBP, czy też BlueCash, nadzorowany przez BlueMedia. SORBNET funkcjonuje bardzo podobnie do ELIXIR, ale w przeciwieństwie do niego jest on systemem prowadzonym w sposób ciągły - oznacza to, że przelewy zlecone w dni robocze do godziny 16.00 są na rachunku odbiorcy już po kilku minutach. Warto dodać, że od 2004 roku działa również system SORBNET-EURO, który rozlicza transakcje w Euro.

Od niedawna działa również na rynku system Express ELIXIR, która rozlicza dokonane przelewy w ciągu kilkunastu, a nawet kilku minut. Dodatkowo transakcje obsługiwane są przez całą dobę, również w weekendy i święta. Niestety, nie wszystkie banki jeszcze obsługują Express ELIXIR, ale ich liczba systematycznie rośnie. Jeśli bardzo pilnie potrzebujemy zrobić przelew, to warto dokonać tego przez system BlueCash, który oferuje ten sam schemat działania, ale jest bardziej dostępny niż Express ELIXIR.

Godziny przelewów - do trzech razy sztuka

W systemie ELIXIR transakcje są rozliczane w dni robocze w trzech sesjach - o 9.30, 13.30 i 16.00 - ale to każdy bank indywidualnie wyznacza rzeczywistą godzinę przekazania zleceń klientów do KIR. Może się zdarzyć, że przelew wykonany o 8.30 nie zostanie rozliczony w pierwszej sesji o 9.30, ale dopiero w drugiej, czyli o 13.30, ponieważ moment przyjmowania zleceń do pierwszej sesji ELIXIR został ustalony przez bank na godzinę 8.15.

Po złożeniu polecenia przelewu następuje jego przetworzenie, na które składa się weryfikacja danych, księgowanie w banku nadawcy oraz dołączenie go do paczki przelewów oczekujących na wysłanie do KIR.  W interesie banku jest jak najwcześniejsze przekazanie danych do ELIXIRu do KIRu, gdyż wiąże się to z mniejszą prowizją pobieraną przez KIR. I tak najdroższe jest dostarczenie danych na ostatnią chwilę, czyli na pół godziny przed sesją, a najtańsze te zlecone na dwie lub trzy godziny przed.

Po tym jak do KIR spłyną dane o zleconych przelewach, rozpoczyna się sesja ELIXIR, podczas której banki analizują wszystkie transakcje swoich klientów i określają, ile są sobie wzajemnie winne. Następnie ustalenia te trafiają do Narodowego Banku Polskiego w celu weryfikacji zobowiązań między bankami. Zaraz po potwierdzeniu rozliczeń przez KIR i NBP rozpoczyna się przekazywanie pieniędzy na konta odbiorców. Przeważnie od rozpoczęcia sesji do tego momentu mija od jednej do dwóch godzin.

Jednakże pomiędzy przekazaniem pieniędzy na rachunek odbiorcy a ich zaksięgowaniem na koncie może minąć jeszcze trochę czasu. Dzieje się tak, ponieważ banki same ustalają godziny księgowania pieniędzy na kontach klientów i tak w jednym banku będzie to godzina 10.00, w innym 11.00, a jeszcze gdzie indziej 12.00. Przepisy prawne regulują jedynie, że pieniądze muszą trafić na konto odbiorcy tego dnia, w którym trafiły do banku.

Czy przelewy na pewno dojdą na czas?

O różnicach w terminach rzeczywistej realizacji przelewów warto pamiętać zwłaszcza przy dokonywaniu płatności za rachunki, ratę kredytu lub inne zobowiązanie z ustalonym odgórnie termin płatności. Najlepiej przelewać na dzień lub dwa przed terminem spłaty, wtedy zyskamy pewność, że nasze pieniądze pojawią się na odpowiednim koncie na czas, a w sytuacjach podbramkowych skorzystać z opcji przelewów ekspresowych.

Ponadto aby mieć pewność że przelew na pewno dojdzie do adresata, należy dokładnie sprawdzić numer rachunku, na który dokonujemy przelewu. Banki nie muszą weryfikować danych odbiorcy z numerem konta, na który zostaje wysłany przelew. W przypadku jeśli dane adresata są prawidłowe, a numer konta nie, to i tak decydujący wpływ ma ten drugi. Dlaczego warto się upewnić, że numer rachunku jest prawidłowy? Ponieważ w razie pomyłki nie ma żadnej możliwości reklamowania takiej transakcji, można jedynie uruchomić (za pośrednictwem banku) procedurę zwrotu pieniędzy, która jest obciążona prowizją i nie gwarantuje zwrotu, gdyż odbiorca przelewu musi wyrazić zgodę na zwrot pieniędzy.

Polecamy