Z początkiem 2014 roku przepisy dotyczące odliczenia podatku VAT ulegną całkowitej zmianie. Art. 86 ust. 10 ustawy o VAT wskazuje, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego powstanie w rozliczeniu za okres, w którym powstał obowiązek podatkowy - w odniesieniu do nabytych lub importowanych przez podatnika towarów i usług.

Powyższa zasada uzależnia moment odliczenia podatku VAT przez nabywcę od chwili, gdy powstanie obowiązek podatkowy u sprzedawcy. Z kolei przepisy ogólne ustawy, która obowiązuje do końca bieżącego roku określają, że podatek VAT może być odliczony przez podatnika w rozliczeniu za okres, w którym otrzymał on fakturę lub dokument celny. W związku z nadchodzącymi zmianami, od roku 2014 posiadanie faktury nie zawsze będzie konieczne do odliczania podatku VAT w przypadku zasad ogólnych.

Czy oznacza to, że faktura okaże się nieobowiązkowa?

Zgodnie z art. 86 ust. 10b pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług (mającej wejść w życie od stycznia 2014 r.), w określonych przypadkach posiadanie faktury będzie niezbędne, by móc skorzystać z prawa do odliczenia podatku VAT.

Należy dodać, że pkt 1 określa prawo do odliczenia podatku z tytułu nabycia towarów czy usług, importu towarów lub wpłacenia zaliczki, nie wcześniej niż za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę lub dokument celny.

Przykład 1.

Przedsiębiorca jest czynnym podatnikiem VAT i rozlicza się w systemie miesięcznym.

Dnia 12 stycznia 2014 r. zamówił towary potrzebne do produkcji. Zamówienie zostało dostarczone z dniem 31 stycznia, zaś faktura trafiła do podatnika w marcu 2014 roku. Kiedy zatem może dokonać odliczenia podatku VAT?

Podatnik może dokonać odliczenia podatku nie wcześniej niż w okresie otrzymania faktury w deklaracji VAT-7 za marzec 2014 roku, co zostało określone w art. 86 ust. 10b pkt 1.

Przykład 2.

Przedsiębiorca jest czynnym podatnikiem VAT i rozlicza się w systemie kwartalnym. 12 stycznia 2014 roku zamówił towary potrzebne do produkcji. Zamówienie zostało dostarczone z dniem 31 stycznia, zaś faktura trafiła do podatnika w marcu 2014 roku. Kiedy zatem może dokonać odliczenia podatku VAT?

Podatnik może dokonać odliczenia podatku nie wcześniej niż w okresie otrzymania faktury w deklaracji VAT-7K za I kwartał 2014 roku, co zostało określone w art. 86 ust. 10b pkt 1.

Czy można odliczyć podatek VAT w terminie późniejszym?

Od 1 stycznia 2014 roku możliwe będzie odliczenie podatku VAT w terminie późniejszym, jednak - zgodnie z art. 86 ust. 11 ustawy o VAT - wyłącznie w określonych sytuacjach. Jeśli podatnik nie dokonał obniżenia kwoty podatku należnego w terminach określonych w ust. 10, 10d oraz 10e, możliwe jest obniżenie kwoty podatku należnego w deklaracji podatkowej za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych.

Możliwość ta jest dopuszczalna przez ustawodawcę w sytuacji, kiedy prawo do odliczenia podatku VAT:

  1. powstaje w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytych lub importowanych przez podatnika towarów i usług, powstał obowiązek podatkowy, a więc według zasad ogólnych określanych przez art. 86 ust. 10,
  2. w przypadku małego podatnika powstaje w okresie, w którym zastosował metodę kasową, jednak nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres dokonania zapłaty za te towary i usługi przez podatnika, co określono w art 86 ust. 10e,
  3. powstaje w przypadku stosowania w imporcie towarów procedury uproszczonej za okres rozliczeniowy, w którym podatnik dokonał wpis do rejestru; warunkiem obniżenia kwoty podatku należnego jest dokonanie przez podatnika zapłaty podatku, którego wykazano w dokumencie celnym, stanowiącym zgłoszenie uzupełniające i dotyczące tego okresu rozliczeniowego, z zastrzeżeniem art. 33a,
  4. powstaje w rozliczeniu za okres otrzymania decyzji przez podatnika, którą określa art. 33 ust. 2 i 3 oraz art. 34; warunkiem obniżenia kwoty podatku należnego, jest dokonanie zapłaty podatku na mocy decyzji o której mowa w art 86 ust. 10d przez podatnika.

Wymienione przypadki nie zawierają ujętych w ust. 10b, przez co pojawia się problem związany z terminem odliczenia podatku VAT.

Kwestią istotną dla podatnika jest uwzględnienie jednocześnie art 86 ust. 10 ust.11 oraz ust. 10b.

Przykład 3.

Przedsiębiorca nabył towary od firmy X w styczniu 2014 roku. W tym samym okresie powstaje obowiązek podatkowy u dostawcy (firmy X). Faktura została dostarczona do nabywcy w styczniu. W których okresach rozliczeniowych można w tej sytuacji dokonać odliczenia podatku VAT?

Pomniejszenie podatku VAT należnego o podatek VAT naliczony może być dokonane przez podatnika w deklaracji VAT-7 za styczeń, a więc w tym czasie, gdy powstał obowiązek podatkowy u dostawcy, bądź w jednym z dwóch kolejnych - lutym lub marcu.

Przykład 4.

Przedsiębiorca nabył towary od firmy X w styczniu 2014 roku. W tym samym okresie powstaje obowiązek podatkowy u dostawcy (firmy X). Faktura została dostarczona do nabywcy w lutym. W których okresach rozliczeniowych można w tej sytuacji dokonać odliczenia podatku VAT?

Odliczenie podatku VAT przez podatnika w tej sytuacji może być ujęte w rozliczeniu za luty, nie wcześniej jednak, niż w okresie otrzymania faktury, co określa art. 86 ust. 10b lub w rozliczeniu za marzec 2014 - zgodnie z art. 86 ust.11 ustawy, jest to drugi okres rozliczeniowy, od momentu powstania u dostawcy obowiązku podatkowego.

Przykład 5.

Przedsiębiorca nabył towary od firmy X w styczniu 2014 roku. W tym samym okresie powstaje obowiązek podatkowy u dostawcy (firmy X). Faktura została dostarczona do nabywcy w marcu. W których okresach rozliczeniowych można w tej sytuacji dokonać odliczenia podatku VAT?

Odliczenie podatku VAT przez podatnika może nastąpić wyłącznie w deklaracji VAT-7 za marzec, gdyż zgodnie z art 86 ust. 11 ustawy, jest to drugi okres rozliczeniowy (z dwóch) licząc od momentu, gdy powstał obowiązek podatkowy u dostawcy.

Przykład 6.

Przedsiębiorca nabył towary od firmy X w styczniu 2014 roku. W tym samym okresie powstaje obowiązek podatkowy u dostawcy (firmy X). Faktura została dostarczona do nabywcy w kwietniu. W których okresach rozliczeniowych można w tej sytuacji dokonać odliczenia podatku VAT?

W tej sytuacji, pomniejszenie podatku VAT należnego o naliczony, może zostać dokonane przez podatnika wyłącznie w kwietniu.

Przykład 7.

Przedsiębiorca nabył towary od firmy X w styczniu 2014 roku. W lutym powstaje obowiązek podatkowy u dostawcy (firmy X). Faktura została dostarczona do nabywcy w styczniu. W których okresach rozliczeniowych można w tej sytuacji dokonać odliczenia podatku VAT?

Pomniejszenie podatku VAT należnego o naliczony przez podatnika może zostać dokonane w lutym, gdyż jest to okres powstania obowiązku podatkowego u dostawcy - zgodnie z art. 86 ust. 10 - lub w jednej z dwóch kolejnych deklaracji, przypadających na marzec lub kwiecień - zgodnie z art. 86 ust. 11.

Jak widać na zamieszczonych przykładach, kwestia odliczenia podatku VAT nie jest do końca sprecyzowana, co może prowadzić do zamieszania przy rozliczeniu. 

Polecamy