Jedną z bardzo istotnych dla podatników zmian w zakresie ustawy o VAT będzie likwidacja pojęcia towarów używanych oraz modyfikacja dotychczas możliwych zwolnień z opodatkowania przy ich sprzedaży.

Na wstępie należy przypomnieć, że definicja towarów w ustawie brzmi następująco: “ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach - rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii”. Pojęcie towarów, zgodnie z przepisami VAT nie ogranicza się zatem jedynie do towarów handlowych, a dotyczy również środków trwałych oraz wyposażenia firmy. Dlatego też zmiany przepisów dotyczą każdego przedsiębiorcy - a nie tylko tych handlujących towarami ale i sprzedających firmowy majątek.

Czy w roku 2014 przedsiębiorca będzie miał obowiązek opodatkowania podatkiem VAT dostawy towarów nawet tych, przy których nabyciu nie przysługiwało mu odliczenie podatku naliczonego? Odpowiedź na to pytanie jest twierdząca. Przeanalizujmy, w jakich sytuacjach.

Jak jest w roku 2013?

Obecnie przepisy ustawy o VAT mówią iż:

“Art. 43. 1. Zwalnia się od podatku:

(...) 2) dostawę towarów używanych, pod warunkiem że w stosunku do tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego(...)”,

doprecyzowując w dalszej części, co mieści się pod pojęciem towarów używanych:

“Art. 43. 2. Przez towary używane, o których mowa w ust. 1 pkt 2, rozumie się ruchomości, których okres używania przez podatnika dokonującego ich dostawy wyniósł co najmniej pół roku po nabyciu prawa do rozporządzania tymi towarami jak właściciel”.

Dokonując dostawy towarów przedsiębiorca może więc korzystać ze zwolnienia z opodatkowania dostawy podatkiem od towarów i usług, jeżeli spełnione zostały łącznie dwa warunki:

  • pierwszy: sprzedawany towar można uznać za używany - czyli gdy podatnik używał ich przez okres 6 miesięcy po nabyciu prawa do rozporządzania nimi jak właściciel;
  • drugi: nabywając te towary podatnik nie miał prawa do odliczenia podatku naliczonego (“nie miał prawa” nie dotyczy więc sytuacji, w których takie prawo było, a po prostu podatnik z niego nie skorzystał).

Jak będzie od 2014 roku?

Nowelizacja ustawy o VAT, która ma obowiązywać od stycznia 2014 roku, wprowadza nowe brzmienie artykułu dotyczącego zwolnień od podatku:

“Art. 43. 1. Zwalnia się od podatku:

(...) 2) dostawę towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego(...)”.

Dodatkowo, z uwagi na to, że zwolnienie nie dotyczy już towarów używanych, a wyłącznie tych wykorzystywanych na cele działalności zwolnionej, uchylony zostanie ust. 2, który wskazywał definicję towarów używanych.

Polecamy

Terminy wystawiania faktur 2014

Istotna definicja dostawy towarów

Istotną kwestią w omawianych zmianach jest pojęcie dostawy towarów. Nie ogranicza się ono bowiem wyłącznie do sprzedaży towarów. Zgodnie z przepisami ustawy, przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzenia towarami jak właściciel, w tym m.in:

  • wydania towarów na podstawie umowy dzierżawy, najmu, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze zawartej na czas określony lub umowy sprzedaży na warunkach odroczonej płatności, jeżeli umowa przewiduje, że w następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych tą umową lub z chwilą zapłaty ostatniej raty prawo własności zostanie przeniesione;

  • wydania towarów na podstawie umowy komisu: między komitentem a komisantem, jak również wydanie towarów przez komisanta osobie trzeciej;

  • przekazania lub zużycia towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia oraz wszelkich innych darowizn - jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.

Co zmiany oznaczają w praktyce?

W praktyce gospodarczej zmiany wchodzące w życie od 2014 roku mogą spowodować, że sprzedając towar, który obecnie nie podlegał opodatkowaniu, przedsiębiorca będzie musiał przy sprzedaży odprowadzić podatek VAT. Przykłady odzwierciedlające zmiany zaprezentowano w tabeli poniżej.

Charakter transakcji

Rok 2013

Rok 2014

Przedsiębiorca (czynny podatnik VAT prowadzący sprzedaż opodatkowaną - sklep) zakupił na umowę sprzedaży aparat fotograficzny użytkowany w firmie (fotografia towaru). Po upływie roku postanowił go sprzedać.

Zakup dokonany od osoby nieprowadzącej działalności na podstawie umowy - brak prawa do odliczenia VAT. Towar używany w firmie ponad 6 m-cy.

Sprzedaż opodatkowana stawką “ZW”.

Opodatkowanie sprzedaży stawką 23% pomimo, że przy nabyciu nie przysługiwało prawo do odliczenia VAT.

Przedsiębiorca (czynny podatnik VAT prowadzący sprzedaż opodatkowaną) wprowadził na środki trwałe prywatny samochód osobowy. Używał go w celach działalności przez 2 lata, po czym zdecydował się go sprzedać.

Brak prawa do odliczenia podatku VAT.

Towar używany w firmie ponad 6 m-cy.

Sprzedaż opodatkowana stawką “ZW”.

Opodatkowanie sprzedaży stawką 23% pomimo, że przy nabyciu nie przysługiwało prawo do odliczenia VAT.

Przedsiębiorca (czynny podatnik VAT prowadzący wyłącznie działalność w zakresie sprzedaży usług ubezpieczeniowych - zwolnione z podatku VAT)

nabył samochód na podstawie faktury VAT-marża dla celów firmowych - dojazd do klienta. Po upływie 8 miesięcy dokonał jego sprzedaży.

Brak prawa do odliczenia podatku VAT.

Towar używany w firmie ponad 6 m-cy.

Sprzedaż opodatkowana stawką “ZW”.

Opodatkowanie sprzedaży stawką “ZW”. Brak prawa do odliczenia podatku VAT.

Towar wykorzystywany wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku.

Przedsiębiorcy (czynni podatnicy VAT) wciągając prywatne rzeczy do majątku firmowego - czynność niepozwalająca na odliczenie VAT - powinni więc mieć na uwadze konsekwencje, jakie czekają ich, gdy zdecydują się na sprzedaż tego już firmowego majątku po 31 grudnia 2013 roku. Ich obowiązkiem będzie bowiem naliczenie podatku VAT należnego od takiej sprzedaży i odprowadzenie go do urzędu skarbowego, pomimo tego, że nie przysługiwało im prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego od tych rzeczy. Takie zmiany wprowadza nowelizacja przepisów ustawy o VAT od 2014 roku.