Z wewnątrz wspólnotowym nabyciem towarów mamy do czynienia, kiedy czynny podatnik VAT polski nabywa towary od czynnego podatnika VAT, ale z innego kraju UE. Musi więc dość do przemieszczenia towarów pomiędzy dwoma państwami unijnymi. A dodatkowe warunki , które musi spełnić dostawa, aby być uznaną za WNT, określone są w ustawie o podatku od towarów i usług (VAT).   WNT czy import towarów?   Z importem towarów podatnik ma do czynienia w momencie, kiedy dokonuje transakcji z krajami spoza krajów członkowskich. Wszystkie transakcje pomiędzy krajami należącymi do UE nazwane będą WNT, jeżeli spełnią następujące warunki:

  • nabywane towary mają służyć działalności gospodarczej nabywcy,
  • podatnik nabędzie prawo do zarządzania towarem jak właściciel,
  • strony transakcji mają odpowiedni status - zagraniczny sprzedawca jest podatnikiem podatku od wartości dodanej (VAT), a polski nabywca podatnikiem podatku od towarów i usług.

  Uwaga! W przypadku sprowadzenia z innego kraju członkowskiego nowego środka transportu (NŚT) - zawsze będzie to wewnątrzwspólnotowym nabyciem towarów. W tej sytuacji nie ma znaczenia, czy nabywca i sprzedawca mają status czynnych podatników VAT.   WNT a obowiązek podatkowy   Obowiązek podatkowy w wewnątrzwspólnotowym nabyciu towarów określa art. 20 ust. 5 ustawy o VAT:  

art. 20 ust. 5:W wewnątrzwspólnotowym nabyciu towarów obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury przez podatnika podatku od wartości dodanej, nie później jednak niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru będącego przedmiotem wewnątrzwspólnotowego nabycia, z zastrzeżeniem ust. 8 i 9 oraz art. 20b. Przepis ust. 1a stosuje się odpowiednio.

  Z kolei wobec art. 86 ust. 10 ustawy o VAT prawo do odliczenia podatku naliczonego powstaje w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytych lub importowanych przez podatnika towarów i usług powstał obowiązek podatkowy. Podobnie jak przy zakupach krajowych, podatnik może odliczyć VAT także w dwóch kolejnych okresach rozliczeniowych.   W art. 86 ust. 10b pkt 2 ustawy o VAT natomiast można przeczytać, że prawo do odliczenia podatku naliczonego VAT w przypadku WNT powstaje w rozliczeniu za okres, w którym powstał obowiązek podatkowy z tytułu WNT. Jednak aby to się stało, podatnik musi spełnić dwa warunki:

  • otrzymać fakturę dokumentującą dostawę towarów, stanowiącą u niego WNT, w terminie trzech miesięcy od upływu miesiąca, w którym w odniesieniu do nabytych towarów powstał obowiązek podatkowy,
  • uwzględnić kwotę podatku należnego z tytułu WNT w deklaracji podatkowej, w której jest on obowiązany rozliczyć ten podatek.

  Jeżeli podatnik w ciągu trzech miesięcy od transakcji nie otrzyma faktury dokumentującej dostawy towarów stanowiącej u niego WNT, musi pomniejszyć kwotę podatku naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym upłynął ten termin. Natomiast jeżeli otrzyma ją po upływie trzech miesięcy, ma prawo do odpowiedniego powiększenia podatku naliczonego w rozliczeniu za okres rozliczeniowy, w którym otrzymał tę fakturę.   Przykład Spółka zamówiła towar u francuskiego kontrahenta. Otrzymała go 20 stycznia. Do 15 lutego nie otrzymała faktury, więc WNT rozliczyła w deklaracji za luty. 29 marca dostała fakturę z której wynika, że została wystawiona 31 stycznia. W takiej sytuacji koryguje deklarację za styczeń, wykazuje WNT oraz deklarację za luty, gdzie VAT należny i naliczony obniża o wykazane wartości dotyczące WNT.   Obowiązki podatnika przy WNT   Jak widać, księgowanie WNT przysparza podatnikom sporo kłopotu, dlatego w ich interesie leży monitoring dat i zdarzeń, które następują przy wewnątrzwspólnotowym nabyciu towarów. Przedsiębiorca powinien więc mieć na uwadze:

  • datę dostawy,
  • datę wystawienia faktury,
  • datę otrzymania faktury.

  Ważne jest także, aby podatnik pamiętał o odpowiednim korygowaniu tego typu transakcji w przypadku, gdy w określonym ustawowo terminie nie otrzyma faktury. Przedsiębiorcy, którzy dokonują WNT, mogą skorzystać z opcji przesyłania faktur drogą elektroniczną. Skróci to czas oczekiwania na faktury, a co za tym idzie - zmniejszy ilość sytuacji, w których może nastąpić konieczność dokonywania korekty VAT naliczonego.   WNT - podstawa opodatkowania   Podstawę opodatkowania przy WNT określa się według zasad obowiązujących w obrocie krajowym. Składa się na nią zazwyczaj kilka czynników. Przede wszystkim jest to kwota należna za towar. Kolejnymi elementami są:

  • podatki np. akcyza,
  • cło,
  • opłaty i inne należności o podobnym charakterze związane z nabyciem towarów, z wyjątkiem podatku VAT;
  • wydatki dodatkowe: prowizje, koszty opakowania, transportu oraz ubezpieczenia, pobierane przez dostawcę od podmiotu dokonującego wewnątrzwspólnotowego nabycia.

Ważne! W większości przypadków WNT kwota należna wyrażona jest w walucie obcej. Aby ustalić podstawę opodatkowania, należy przeliczyć taką kwotę na złotówki.