Nabywca otrzymując fakturę, która nie odzwierciedla stanu faktycznego operacji gospodarczych co do zasady nie ma prawa odliczyć od zakupu nią udokumentowanego podatku naliczonego VAT. Wśród wad, które pozbawią możliwości rozliczenia podatku VAT można wymienić:
- wystawienie faktury na podmiot nie będący faktycznym nabywcą lub nieistniejący;
- wystawienie faktury przez podmiot faktycznie nieistniejący;
- podanie błędnych nazw towarów/usług, jeśli nie jest możliwe ustalenie, o jaki towar/usługę chodzi;
- wskazanie na fakturze towaru/usługi innych niż faktycznie nabyte;
- wystawienie faktury, która nie odzwierciedla rzeczywistego wydarzenia;
- niepodanie jednostek miary towaru, ilości i ceny jednostkowej;
- podanie kwot niezgodnych z rzeczywistością.
Zatem zgodnie z powyższym, jeżeli wystawiona faktura posiada wspomniane wady, jest bardziej niż pewne, że zostanie uznana przez organy podatkowe jako "pusta faktura" - tzw. faktura fikcyjna. Przyjmuje się, że podatnicy są zobowiązani do zapłaty podatku wykazanego na pustych fakturach - chyba, że faktury te zostały anulowane przed wprowadzeniem ich do obrotu prawnego.
W przypadku wystawiającego omawianą fakturę, konsekwencje karne skarbowe grożą mu wówczas, gdy będzie się posługiwał wystawioną przez siebie fakturą nierzetelną, nie wystawi faktury za wykonane świadczenia lub też odmówi kontrahentowi jej wydania. Zgodnie z Kodeksem karnym skarbowym, sankcje mogą wynieść od 53,33 do nawet 640 000 zł (na podstawie wynagrodzenia minimalnego w 2013 r.). Aby uniknąć konsekwencji takiego działania, można fakturę fikcyjną anulować - w przypadku nie wprowadzenia jej do obrotu lub dokonać korekty do zera, jeżeli trafiła do odbiorcy.
