W związku z szybkim rozwojem tanich linii lotniczych coraz częściej zdarza się, że przedsiębiorcy do odbycia podróży służbowej wybierają samolot. Jest to rozwiązanie wygodne, szybkie i, w obecnych czasach, stosunkowo tanie. Jeżeli zakup biletów lotniczych jest związany z prowadzoną działalnością, wówczas nie ma wątpliwości, że wydatek ten przedsiębiorca może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu. Więcej wątpliwości budzi kwestia, jak zakup biletu lotniczego rozliczyć na gruncie VAT. Podróż krajowa czy międzynarodowa? Zakup biletu lotniczego stanowi w istocie zakup usługi transportu lotniczego, dlatego opodatkowanie takiej czynności należy rozpatrywać w odniesieniu do opodatkowania świadczenia usług, a nie dostaw towarów. Przy zakupie biletów lotniczych obowiązują dwie stawki podatku od towarów i usług. To, która z nich będzie miała zastosowanie zależy od tego, czy usługa lotnicza obejmuje przelot na trasie krajowej czy międzynarodowej. W związku z tym obowiązujące stawki VAT to:
- 8 proc. - przy usługach transportu lotniczego na trasach krajowych (art. 41 ust. 2 w zw. z poz. 148 i 149 załącznika nr 3 do ustawy o podatku od towarów i usług),
- 0 proc. - przy usługach tego transportu wykonywanych na trasach międzynarodowych (art. 83 ust. 1 pkt 23 w zw. z art. 83 ust. 3 pkt 2 ustawy).
Dla potrzeb podatku od towarów i usług definicja transportu międzynarodowego została zawarta w przepisie art. 83 ust. 3 pkt 2 lit. a) – c) ustawy o VAT, określającego iż przez usługi transportu międzynarodowego, o których mowa w ust. 1 pkt 23, rozumie się przewóz lub inny sposób przemieszczania osób środkami transportu morskiego, lotniczego i kolejowego:
- z miejsca wyjazdu na terytorium kraju do miejsca przyjazdu poza terytorium kraju,
- z miejsca wyjazdu poza terytorium kraju do miejsca przyjazdu na terytorium kraju,
- z miejsca wyjazdu poza terytorium kraju do miejsca przyjazdu poza terytorium kraju, jeżeli trasa przebiega na pewnym odcinku przez terytorium kraju (tranzyt).
Z powyższego wynika, że przy usłudze lotniczej na trasie międzynarodowej podatek od towarów i usług nie występuje, w związku z czym podatnik nie dokonuje odliczenia. Natomiast w przypadku usługi krajowego transportu osób, objętej opodatkowaniem podatkiem VAT w stawce 8 proc., przedsiębiorca ma prawo do odliczenia podatku naliczonego. Usługa transportu lotniczego a import usług Wielu przedsiębiorców korzystających z usług linii lotniczych zastanawia się, czy zakup biletu od zagranicznego przewoźnika jest importem usług, w związku z czym wywołuje konieczność rozliczenia VAT w Polsce. Miejscem świadczenia, czyli miejscem powstania obowiązku podatkowego usług międzynarodowego transportu osób m.in. środkami transportu lotniczego zostało unormowane w par. 4 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 kwietnia 2011 roku w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. W myśl tego przepisu w przypadku świadczenia środkami transportu morskiego lub lotniczego usług międzynarodowego transportu osób, miejscem świadczenia tych usług jest terytorium kraju. W związku z tym w przypadku transportu międzynarodowego osób (morskiego i lotniczego) zobowiązanym do zapłaty podatku należnego jest podmiot, który te usługi wykonał, a zatem zakup biletu lotniczego nie powoduje u przedsiębiorcy obowiązku rozliczenia importu usług. Co uprawnia do odliczenia VAT od zakupu biletu lotniczego? Podstawowym dokumentem upoważaniającym do odliczenia podatku od towarów i usług naliczonego przy zakupie biletu lotniczego jest faktura. Jednak nie jest to jedyna przewidziana przez ustawodawcę możliwość. Na równi z fakturą może być traktowany bilet potwierdzający odbycie podróży samolotem pod warunkiem, że zawiera dane przewidziane w par. 17 pkt. 1 rozporządzenia w sprawie faktur. Przepis ten stanowi, że za fakturę uznaje się również bilety jednorazowe uprawniające do przejazdu na odległość nie mniejszą niż 50 km, wydawane przez podatników uprawnionych do świadczenia usług polegających na przewozie osób: kolejami normalnotorowymi, taborem samochodowym, statkami pełnomorskimi, środkami transportu żeglugi śródlądowej i przybrzeżnej, promami, samolotami i śmigłowcami, jeżeli zawierają następujące dane:
- nazwę i numer identyfikacji podatkowej sprzedawcy,
- numer i datę wystawienia biletu,
- informacje pozwalające na identyfikację rodzaju usługi,
- kwotę należności wraz z podatkiem,
- kwotę podatku.
Jeżeli podatnik posiada bilet lotniczy spełniający ww. warunki, może on na jego podstawie dokonać odliczenia podatku VAT.