Zmiany w Ordynacji podatkowej - co nas czeka?

Do chwili obecnej trwają prace sejmowe nad nowelizacją Ordynacji podatkowej. Z rządowych stron informacyjnych można się dowiedzieć, że oczekiwane zmiany mają być przede wszystkim racjonalne z punktu widzenia państwa. Stan ten ma urzeczywistnić wprowadzenie uproszczenia procedur podatkowych oraz - co ważne dla niefrasobliwych podatników - uszczelnić system poboru podatków. Tego typu działania mają na celu uderzenie w oszustwa podatkowe oraz minimalizowanie patologii w systemie fiskalnym.

Uproszczenie postępowania

Projekt ustawy zakłada wprowadzenie pełnomocnictw ogólnych w procedurach podatkowych. Co to oznacza? Tego typu umocowanie umożliwi pełnomocnikom udział we wszystkich sprawach podatkowych. Należy zauważyć, że do chwili obecnej pełnomocnicy muszą mierzyć się z nadmiernym formalizmem w postaci składania oddzielnego pełnomocnictwa do każdej sprawy.

W kwestii technicznej pełnomocnictwo ogólne będzie składane elektronicznie do centralnego rejestru i będzie korzystało ze zwolnienia z opłaty skarbowej. Należy mieć na uwadze, że nowelizacja Ordynacji podatkowej nie zlikwiduje instytucji pełnomocnictwa szczególnego (ważnego dla konkretnej sprawy). Nadal będzie obowiązywało zarówno w formie papierowej jak i elektronicznej.

Interpretacje indywidualne oraz ogólne

Propozycja zmian w przepisach dotyczy także interpretacji indywidualnych. Nowością jest idea tzw. “grupowego” wniosku o wydanie interpretacji. Z taką inicjatywą będą mogli wyjść wszyscy zainteresowani kontrahenci. Dopracowaniu ma także ulec interpretacja ogólna.

Warto przypomnieć, że zgodnie z aktualnymi przepisami Ordynacji podatkowej, minister właściwy do spraw finansów publicznych ma za zadanie dążyć do zapewnienia jednolitego stosowania przepisów prawa podatkowego przez organy podatkowe oraz organy kontroli skarbowej, dokonując w szczególności ich interpretacji, z urzędu lub na wniosek, przy uwzględnieniu orzecznictwa sądów oraz Trybunału Konstytucyjnego lub Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości.

W praktyce dochodziło do mnożenia interpretacji indywidualnych w oparciu na tej ogólnej. Propozycja zmiany w tym przedmiocie dotyczy jedynie tego, że w danej sprawie podatnikowi udzieli się jedynie potwierdzenia zgodnego stosowania przepisów z interpretacją ogólną.

Osoba trzecia zapłaci skutecznie podatek za podatnika

Ta propozycja niewątpliwie zasługuje na uwagę, ponieważ zaplanowano wprowadzenie rozwiązania, które umożliwi zapłatę podatku do wysokości 1000 zł przez inny podmiot niż podatnik. Ponadto do kręgu osób uprawnionych włączono małżonka lub innego członka rodziny. Tych osób nie będzie obowiązywał żaden limit kwotowy. W tej sytuacji będzie przyjęte domniemanie, że zapłata nastąpi ze środków podatnika, chyba że treść dowodu zapłaty będzie budziła wątpliwości.

Rejestr Zastawów Skarbowych

Do chwili obecnej dostęp do Rejestru Zastawów Skarbowych wiąże się ze znacznym formalizmem oraz uiszczeniem stosownej opłaty. Proponowana zmiana zakłada darmowy, elektroniczny dostęp do tej ewidencji.

Urząd kontroli skarbowej przejmie postępowanie

Projekt Ordynacji podatkowej wprowadza możliwość przejęcia postępowania podatkowego przez urzędy kontroli skarbowej. Ponieważ dostęp urzędów skarbowych do informacji o kontach bankowych jest ograniczony, zmiana polegałaby na rozszerzeniu tego zakresu. Jednakże z tego rozwiązania organ będzie mógł skorzystać jedynie, gdy wiadomości pozyskane od banków, w ramach uprawnień, nie umożliwią pełnego wyjaśnienia sprawy.

Właściwość miejscowa urzędów

W kwestii właściwości miejscowej urzędów skarbowych propozycja dotyczy wyznaczenia urzędu, który byłby właściwy w sprawach, które będą dotyczyć podmiotów powiązanych objętych właściwością miejscową różnych

urzędów. Zastosowanie tego środka miałoby miejsce w przypadkach, gdy zajdzie uzasadnione podejrzenie popełnienia przestępstwa skarbowego lub w celu zabezpieczenia dowodów jego popełnienia. Głównym zadaniem tej instytucji byłoby zwalczanie przestępczości gospodarczej.

Nowy sposób doręczania pism urzędowych

Podatnik będzie mógł wskazać adres do korespondencji inny niż zamieszkania lub też wnioskować o doręczenia na podaną skrytkę pocztową. Ponadto nowy sposób doręczania pism urzędowych miałby zastosowanie do profesjonalnych pełnomocników takich jak adwokat, radca prawny czy doradca podatkowy. Dla nich bowiem przewidziano elektroniczne doręczenie korespondencji.

Klauzula przeciwko unikaniu opodatkowania

Polska należy do nielicznych krajów, które nie wprowadziły klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania do swojego ustawodawstwa podatkowego. Nasz kraj otrzymał jednak w tej materii zalecenia od Komisji Europejskiej. Wspomniane zastrzeżenie prawne będzie miało zastosowanie przede wszystkim do wielkich, międzynarodowych podmiotów, które za pomocą rozmaitych “wehikułów podatkowych” będą unikały zapłaty podatku.

Zastosowanie klauzuli będzie uzależnione od faktycznego przeprowadzenia transakcji przez podatnika, a czynności prawne z nią związane miały na celu obejście prawa podatkowego.

Co ciekawe, zasadność stosowania tego zastrzeżenia prawnego będzie oceniać powołana w tym celu Rada ds. Unikania Opodatkowania, w skład której będą wchodzili niezależni eksperci.