W obrocie gospodarczym transakcje zawierane są nie tylko z podmiotami krajowymi, ale również z zagranicznymi. W przypadku obu występuje ryzyko niewywiązania się kontrahenta z umowy. Co robić, gdy to zagraniczny kontrahent nie wywiązuje się z zawartej umowy? Jak bezspornie dochodzić roszczeń? Może uzyskując europejski nakaz zapłaty?

Czym jest europejski nakaz zapłaty?

Europejski nakaz zapłaty jest nakazem wydawanym w skali krajów członkowskich UE (z wyjątkiem Danii) pozwalający dochodzić należności od zagranicznych kontrahentów bez potrzeby stwierdzania wykonalności. Całość postępowania ENZ uregulowana jest w Rozporządzeniu (WE) nr 1896/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 12 grudnia 2006 roku i stanowi niezależną procedurę dochodzenia roszczeń umożliwiającą uniknięcie postępowania sądowego. Należy podkreślić, że dotyczy jedynie transgranicznych spraw handlowych oraz cywilnych.

Zalety europejskiego nakazu zapłaty

Podstawową zaletą procedury ENZ jest jej uproszczony charakter. Postępowanie opiera się jedynie na wypełnianych formularzach. Co ważne, możliwa jest ich elektroniczna wysyłka. A to z pewnością ułatwia zastosowanie.

Co więcej, po dokonaniu wszystkich formalności sąd analizuje pozew ale nie ocenia dowodów sprawy i jeżeli nie wniesie żadnych zastrzeżeń (nie wykryje błędów/braków) oraz nie nastąpi sprzeciw ze strony dłużnika - wydaje europejski nakaz zapłaty. Jest on uznawany we wszystkich krajach członkowskich UE (wyjątek: Dania).

Sposób złożenia pozwu o wydanie europejskiego nakazu zapłaty

Pierwszym krokiem w celu uzyskania europejskiego nakazu zapłaty jest wypełnienie formularza A, w którym m.in. należy określić sąd, do którego kierowany jest pozew.

Pozew musi zawierać:

  • nazwę lub imiona i nazwiska oraz adresy stron
  • kwotę dochodzonego roszczenia - roszczenie główne oraz odsetki, kary umowne i pozostałe koszty,
  • stawkę odsetek oraz okres, za jaki żąda odsetek jeżeli zgodnie z prawem państwa członkowskiego wydania odsetki ustawowe nie doliczane są automatycznie do roszczenia głównego,
  • uzasadnienie roszczenia - opis okoliczności wskazanych jako podstawa roszczenia,
  • opis dowodów potwierdzających roszczenie,
  • okoliczności uzasadniające właściwość sądu,
  • uzasadnienie transgranicznego charakteru sprawy.

Określając właściwości sądu, bardzo ważna jest jurysdykcja krajowa. Ogólną zasadę wyznaczania sądu właściwego w przypadku sporów cywilnych lub handlowych pomiędzy podmiotami zagranicznymi reguluje Rozporządzenie tzw. Bruksela I wyjaśniając, że w takich przypadkach sądem właściwym, do którego należy skierować pozew jest ten odpowiedni ze względu na adres zamieszkania lub siedziby pozwanego. Od tej zasady istnieje wyjątek przewidziany dla umów, w których istotne jest miejsce wykonania przedmiotu umowy (usługi lub dostawy towaru).

Przykład 1.

Polski przedsiębiorca wykonał usługę na terenie Czech dla przedsiębiorcy, którego siedziba znajduje się w Niemczech. Zgodnie z rozporządzeniem Bruksela I, w przypadku problemów z otrzymaniem należności, pozew o wydanie ENZ powinien złożyć do sądu czeskiego.

Aby uniknąć komplikacji przy zawieraniu umowy z zagranicznym kontrahentem, warto określić w niej jurysdykcję sądu polskiego w przypadku ewentualnych sporów.

Prawa pozwanego przy europejskim nakazie zapłaty

Pozwanemu przysługuje prawo do wniesienia sprzeciwu od ENZ w terminie 30 dni od jego doręczenia. Może tego dokonać poprzez wypełnienie formularza F, który dołączany jest wraz z wydanym europejskim nakazem zapłaty. Co ważne, wystarczające jest samo zakwestionowanie roszczenia bez konieczności podawania bądź precyzowania powodów. Sprzeciw skutkuje przeniesieniem postępowania na grunt postępowania sądowego przed sądem właściwym dla państwa, w którym został wydany ENZ.

Jeżeli sprzeciw nie zostanie złożony sąd stwierdza wykonalność ENZ, co stanowi podstawę do wszczęcia egzekucji komorniczej w danym państwie UE. 

Polecamy