Fundusz pracy – krajowy fundusz celowy, działający od 1990 roku.
Cel powstania – promocja podejmowania pracy, aktywności zawodowej, zmniejszania skutków bezrobocia.
Źródło przychodów – obowiązkowe składki opłacane przez zatrudniających za zatrudnionych pracowników oraz przez osoby prowadzące działalności a także dotacje z kiesy państwa oraz budżetu Unii Europejskiej.
Zastosowanie – pomoc pieniężna dla nieaktywnych zawodowo, prace zapobiegawcze, roboty publiczne, kursy oraz przekwalifikowywanie osób nieaktywnych zawodowo.

Płatnicy opłat ubezpieczeniowych za zatrudnione osoby, płacą ratę na Fundusz Pracy – przymus ten ustala ustawa z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz.U. nr 99, poz. 1001 ze zm.). Obowiązek taki występuje, gdy są wypełnione łącznie dwie przesłanki:

 podstawa wielkości składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe – w naliczeniu na okres pełnego miesiąca – musi odpowiadać co najmniej minimalnemu wynagrodzeniu,
 istnieją przymusowe (a nie dobrowolne) ubezpieczenia emerytalno – rentowe

Jak widać, pracodawca ma obowiązek opłacać za zatrudnionego ratę na Fundusz Pracy wyłącznie wtedy, gdy suma, stanowiąca podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, wynosi w przeliczeniu na czas miesiąca co najmniej najmniejsze wynagrodzenie za świadczenie pracy. Przy czym dla:

 zatrudnionego w pierwszym roku pracy uposażenie to wynosi co najmniej 80% wysokości minimalnego wynagrodzenia za świadczenie pracy,
 osób świadczących pracę w okresie odbywania kary pozbawienia wolności lub czasowego aresztowania wynosi co najmniej 50% minimalnego honorarium za świadczenie pracy


Umowa o pracę

Przy ustalaniu istnienia obowiązku opłacania rat na FP, należy wziąć pod uwagę dochód stanowiący podstawę wymiaru rat na ubezpieczenia emerytalne oraz rentowe w rozliczeniu na okres miesiąca. Oznacza to, że jeśli ubezpieczony otrzymał dochód jedynie za część miesiąca, potrzeba dokonać właściwych obliczeń i dopiero na ich zasadzie ustalić istnienie lub brak wspomnianego obowiązku naliczania rat na niniejszy fundusz. Sytuacja taka będzie miała miejsce w chwili zawiązania umowy o pracę w trakcie miesiąca, ale również w przypadku korzystania przez pracownika z urlopu bezpłatnego, czy też bycia na zwolnieniu lekarskim.

Umowa cywilnoprawna

Składka na FP jest obowiązkowa także za osoby wykonujące pracę na zasadzie umowy zlecenia lub agencyjnej lub innej umowy o świadczenie usług, do której w myśl przepisów Kodeksu Cywilnego zastosowuje się normy dotyczące zlecenia. W sytuacji, kiedy zleceniodawca (jako osoba fizyczna) zatrudnia wyłącznie zleceniobiorców, to za osoby te nie płaci składek na Fundusz Pracy. Nie ma to przełożenia na zleceniodawców, którzy są jednostkami organizacyjnymi.

Umowa o pracę + umowa cywilnoprawna

Jeżeli sumy stanowiące podstawę wielkości składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe pochodzą z różnorodnych źródeł, to konieczność opłacania składek na FP powstaje wtedy, gdy koszt stanowiący podstawę wymiaru składek z tych tytułów wynosi co najmniej minimalne uposażenie za świadczenie pracy.

UWAGA!!!

Raty na FP nie opłaca się za osoby, które osiągnęły wiek wynoszący minimum 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn. Dotyczy to zarówno pracowników jak i zleceniobiorców.