Prawo konsumenta odstąpienia od umowy
Konsument, który kupił od przedsiębiorcy jakiś przedmiot i zawarł z nim umowę na odległość lub poza lokalem przedsiębiorstwa, ma prawo od niej odstąpić. Takie rozwiązanie prawne ma chronić konsumenta, który z założenia jest słabszą stroną umowy i powinien mieć czas na rozważenie, czy na pewno chce zawrzeć umowę w takim kształcie, jak proponuje to przedsiębiorca. Przedsiębiorca z kolei nie może ograniczyć jego prawa do odstąpienia od umowy lub dowolnie kształtować zasad, którymi ma kierować się konsument w przypadku rozwiązania umowy - takie zapisy w regulaminie sklepu internetowego lub w umowie są klauzulami niedozwolonymi i nie obowiązują konsumenta. Odstąpienie do umowy jest skuteczne, jeśli konsument w terminie 14 dni od otrzymania wyśle sprzedawcy oświadczenie o odstąpieniu od umowy wraz z towarem. Kluczowy jest moment wysłania dokumentu przez konsumenta, a nie otrzymania go przez sprzedawcę.
Czy konsument może korzystać z towaru przed odstąpieniem od umowy?
Żaden akt prawny nie precyzuje, czy korzystanie z towaru przed odstąpieniem od umowy jest dozwolone - wnioski na ten temat możemy wyciągnąć jedynie z przepisu o odpowiedzialności konsumenta, czyli art. 34 ust. 4 ustawy o prawach konsumenta:
| art. 34. 4 Konsument ponosi odpowiedzialność za zmniejszenie wartości rzeczy będące wynikiem korzystania z niej w sposób wykraczający poza konieczny do stwierdzenia charakteru, cech i funkcjonowania rzeczy, chyba że przedsiębiorca nie poinformował konsumenta o prawie odstąpienia od umowy zgodnie z wymaganiami art. 12 ust. 1 pkt 9. |
Przytoczony przepis wyraźnie mówi o tym, że konsument może korzystać z rzeczy przed odstąpieniem od umowy, jednak powinien robić to w sposób, który umożliwi mu poznanie charakteru, cech i funkcjonowania przedmiotu. Nie znamy co prawda dokładnie czynności, które możemy podjąć, by zapoznać się z towarem - zależy to od jego rodzaju i sposobu, w jaki mamy zamiar z niego korzystać, powinny być one jednak z jednej strony wystarczające do podjęcia decyzji, czy chcemy zawrzeć umowę, a z drugiej - nie powinny prowadzić do uszkodzenia czy choćby naruszenia przedmiotu. UOKiK w swojej opinii wskazuje, że konsument może sprawdzić ważne dla niego cechy towaru, ale jedynie w taki sposób, w jaki mógłby to zrobić w sklepie stacjonarnym.
Odpowiedzialność konsumenta za przekroczenie granic prawidłowego zapoznania się z towarem
Zgodnie z przytoczonym już art. 34 ust. 4 ustawy o prawach konsumenta kupujący ponosi odpowiedzialność za zmniejszenie wartości rzeczy wynikającą z używania jej poza podstawowym zakresem. UOKiK rozszerza ten zapis, podkreślając, że na konsumencie spoczywa obowiązek sprawowania pieczy nad towarem do czasu jego zwrócenia. Po otrzymaniu Kupujący ponosi odpowiedzialność odszkodowawczą za zmniejszenie wartości towaru będące następstwem zachowań, które wykraczają poza niezbędne działania pozwalające na zapoznanie się z rzeczą. Nawet w przypadku, gdy konsument uszkodzi przedmiot, będzie mógł odstąpić od umowy poprzez odesłanie towaru wraz z oświadczeniem o odstąpieniu od umowy, może jednak ponieść konsekwencje za zmniejszenie jego wartości. Korzystanie z towaru przed odstąpieniem od umowy, tak jak wskazał to UOKiK, powinno odbywać się, tak jak w sklepie stacjonarnym - klient nie może więc uniemożliwić sprzedawcy w ten sposób ponownego wystawienia i sprzedania przedmiotu w ustalonej cenie. Nie może więc usuwać metek i oznaczeń, usuwać zabezpieczeń (nie chodzi tu o otwarcie opakowania, ale np. o usunięcie folii ochronnej z ekranu telewizora), brudzić lub uszkadzać rzeczy. Zobacz też:
kalkulator brutto na netto
