Likwidacja, podobnie jak zakładanie działalności gospodarczej to skomplikowany i złożony proces. Podatnik musi być świadom wszystkich jego obowiązków przy okazji likwidacji działalności gospodarczej. Jakie instytucje powinien o tym poinformować, jakie wnioski złożyć? O czym należy pamiętać likwidując działalność gospodarczą? Przedstawiamy ten proces krok po kroku. Zgłoszenie o likwidacji działalności Aby oficjalnie zakończyć działalność, należy zgłosić ten fakt w urzędzie miasta bądź gminy, wypełniając wniosek CEIDG-1. Można go złożyć na trzy sposoby:

  1. Osobiście - ze strony internetowej należy pobrać wniosek, wydrukować go i wypełnić. Następnie wypełniony CEIDG-1 trzeba zanieść do urzędu miasta bądź gminy. Tam, uprawnione osoby przekształcą wniosek na formę elektroniczną. W wyjątkowych przypadkach, wypełniony formularz można wysłać, jednak podpis musi być potwierdzony notarialnie.
  2. Drogą elektroniczną - na stronie internetowej należy się zarejestrować, wypełnić wniosek on-line i dokonać podpisu za pomocą podpisu kwalifikowanego albo profilu zaufanego ePUAP.
  3. Drogą elektroniczną bez logowania - na tej samej stronie internetowej można wypełnić wniosek anonimowo, po czym go wysłać. Wniosek otrzyma specjalny kod weryfikacyjny, który należy sobie zapisać i w ciągu 7 dni od przesłania CEIDG-1 wybrać się do urzędu miasta czy gminy i podpisać go osobiście

Uwaga! Złożenie wniosku o wykreślenie z wpisu musi nastąpić najpóźniej 7 dni po trwałym zaprzestaniu wykonywania działalności gospodarczej. Przedsiębiorca nie musi martwić się o powiadomieniu urzędu skarbowego o likwidacji. Zrobią to za niego władze miasta lub gminy, po otrzymaniu wniosku CEIDG-1. Zakład Ubezpieczeń Społecznych również zostanie poinformowany o  likwidacji działalności, a co za tym idzie - wyrejestruje przedsiębiorcę jako płatnika składek (ZUS ZWPA, natomiast podatnik musi już sam wyrejestrować się z ZUS ZWUA i ZCNA). Tak samo sytuacja będzie wyglądać w przypadku wykreślenia z rejestru REGON (przedsiębiorca nie ponosi żadnych opłat z tego tytułu). Likwidacja działalności gospodarczej a konsekwencje w podatku dochodowym od osób fizycznych Likwidacja działalności gospodarczej niesie za sobą szereg konsekwencji w podatku dochodowym od osób fizycznych. Przedstawiamy wszystkie czynności, które powinien wykonać przedsiębiorca likwidujący swoją działalność. Wykaz składników majątku W przypadku likwidacji działalności gospodarczej, należy przygotować wykaz składników majątku, które pozostały na dzień likwidacji. Do składników majątku zaliczają się wszystkie zarówno nabyte, jak i wytworzone aktywa (pieniądze, prawa majątkowe, rzeczy). żadna ustawa nie reguluje wzoru wykazu składników majątku. Jednak  poprawnie sporządzony wykaz powinien zawierać te obowiązkowe elementy:

  • liczbę porządkową,
  • nazwę składnika majątku,
  • datę nabycia tego składnika,
  • łączną kwotę wydatków poniesionych na nabycie tego składnika majątku,
  • łączną kwotę wydatków poniesionych na nabycie tego składnika majątku, która zaliczona jest do kosztów uzyskania przychodu,
  • wartość początkową i metodę amortyzacji (opcjonalnie),
  • sumę odpisów amortyzacyjnych (opcjonalnie),
  • wysokość środków pieniężnych należnych wspólnikom z tytułu udziału w tej spółce na dzień likwidacji.

Ważne! Podatnik nie jest zobowiązany do informowania naczelnika urzędu skarbowego o sporządzeniu wykazu. Nie ma też obowiązku go przedstawiać. Jeżeli podatnik sprzeda pozostałe na dzień likwidacji składniki majątku przed upływem 6 lat (licząc od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiła likwidacja działalności) od zaprzestania działalności, musi pamiętać o opodatkowaniu tej transakcji jako przychodu z działalności gospodarczej. Po upływie 6 lat taka sprzedaż nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Spis z natury Sporządzenie spisu z natury (remanentu) dotyczy tylko tych podatników, którzy w swojej działalności gospodarczej prowadzili księgę przychodów i rozchodów lub rozliczali się w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. Dokonuje się go w dniu likwidacji działalności. Spis z natury obejmuje wszystkie:

  • towary handlowe,
  • surowce podstawowe oraz pomocnicze,
  • półwyroby,
  • produkcje w toku,
  • wyroby gotowe,
  • braki,
  • odpady,
  • wyposażenie (w przypadku ryczałtowca),

które pozostają na stanie przedsiębiorstwa w dniu jego likwidacji. Naczelnik urzędu skarbowego musi zostać poinformowany przez przedsiębiorcę o zamiarze sporządzenia spisu z natury. Ryczałtowcy muszą zgłosić ten zamiar przed datą jego wykonania, natomiast osoby prowadzące KPiR minimum 7 dni przed (chyba że likwidacja zaplanowana jest na 31 grudnia/1 stycznia). Tak jak w przypadku wykazu składników majątku, spis z natury nie ma gotowego wzoru. Jednak prawidłowo sporządzony spis z natury na dzień likwidacji działalności gospodarczej powinien zawierać:

  • imię i nazwisko właściciela zakładu (nazwę firmy),
  • datę sporządzenia spisu,
  • numer kolejny pozycji arkusza spisu z natury,
  • nazwy towarów i innych składników,
  • jednostkę miary,
  • ilość stwierdzoną w czasie spisu,
  • cenę w złotych i groszach za jednostkę miary,
  • wartość wynikającą z przemnożenia ilości towaru przez jego cenę jednostkową,
  • łączną wartość spisu z natury,
  • wartość pomniejszenia wynikającego z regulacji dot. tzw. zatorów płatniczych, ze wskazaniem pozycji spisu z natury i pozycji w księdze, z którymi związane jest pomniejszenie (tylko w przypadku podatników prowadzących PKPiR),
  • klauzulę "Spis zakończono na pozycji...",
  • podpisy osób sporządzających spis oraz podpis właściciela zakładu (wspólników).

Uwaga! Niezależnie od formy opodatkowania, w remanencie nie ujmuje się środków trwałych. Robi się to w wykazie składników majątku. Przedsiębiorca co do zasady ma 14 dni na wycenę materiałów i towarów handlowych według cen zakupu, nabycia lub według cen rynkowych obowiązujących w dniu sporządzenia spisu z natury (tylko w przypadku, kiedy te ceny są niższe od cen zakupu i nabycia). Osoby prowadzące księgę przychodów i rozchodów powinny pamiętać, że spis z natury obejmuje także towary stanowiące ich własność, które mogą się znajdować poza zakładem w dniu sporządzenia remanentu. Ważne! W spisie z natury należy także ująć towary obce znajdujące się na terenie zakładu. Nie podlegają one jednak wycenie - wystarczy wykazanie ich ilości oraz informacja, do kogo należą. Ryczałtowcy natomiast w spisie ujmują rzeczowe składniki majątku związane z wykonywaną działalnością, zaliczane do wyposażenia, ale nie będące środkami trwałymi. Istotne informacje na temat spisu z natury:

  • obowiązku jego sporządzenia nie mają podatnicy prowadzący księgi rachunkowe oraz rozliczający się w formie karty podatkowej,
  • nie ma obowiązku składania sporządzonego spisu do urzędu skarbowego,
  • od wartości sporządzonego spisu nie płaci się żadnego podatku,
  • wartość spisu ujmuje się na końcu księgi przychodów i rozchodów lub w ewidencji przychodów.

Podatek za ostatni miesiąc prowadzenia działalności i deklaracja roczna To, w jaki sposób podatnik rozliczy się za ostatni miesiąc prowadzenia działalności gospodarczej, zależy od formy opodatkowania według której się rozlicza:

  • skala podatkowa / podatek liniowy - przedsiębiorca oblicza zaliczkę na podatek dochodowy jak co miesiąc,
  • ryczałt od przychodów ewidencjonowanych - podatnik oblicza podatek tak samo, jak co miesiąc,
  • karta podatkowa - podatek płaci się za każdy dzień od zaprzestania działalności, w wysokości 1/30 miesięcznej należności za każdy dzień.

Niezależnie od daty zlikwidowania działalności gospodarczej, podatnik składa deklarację roczną w wyznaczonych terminach. Dla przypomnienia:

  • PIT-36 (w przypadku opodatkowania według skali podatkowej) – do 30 kwietnia następnego roku podatkowego,
  • PIT-36L (w przypadku opodatkowania podatkiem liniowym) – do 30 kwietnia następnego roku podatkowego,
  • PIT-28 (w przypadku opodatkowania ryczałtem) – do 31 stycznia następnego roku podatkowego,
  • PIT-16A (w przypadku opodatkowania kartą podatkową) - do 31 stycznia następnego roku podatkowego.

Pamiętaj! Podatnik likwidujący działalność gospodarczą zobowiązany jest do przechowywania całej dokumentacji (KPiR, ksiąg rachunkowych, ewidencji, rejestrów, faktur, rachunków itp.) aż do ich przedawnienia, czyli co do zasady przez 5 lat od końca roku kalendarzowego w którym zlikwidowano działalność. Likwidacja działalności gospodarczej a konsekwencje w podatku od towarów i usług (VAT) Likwidacja niesie za sobą konsekwencje także na polu VAT. Podatnik powinien pamiętać o dopięciu obowiązków z tym związanych. Pierwszym krokiem musi być wyrejestrowanie się z rejestru podatników VAT. Przedsiębiorca składa informację o likwidacji działalności za pomocą formularza VAT-Z do właściwego naczelnika urzędu skarbowego. Formularz składa się najpóźniej 7 dni po zaprzestaniu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. VAT-Z, tak jak CEIDG-1, można złożyć drogą elektroniczną, wymagany jest jednak podpis kwalifikowany. Spis z natury Podatnik podczas likwidacji działalności gospodarczej dokonuje dwóch spisów z natury, dla dwóch różnych celów podatkowych (nie dotyczy to osób prowadzących działalność i korzystających ze zwolnienia podmiotowego z VAT). Sporządzany na potrzeby podatku VAT spis z natury obejmuje:

  • towary (m.in. towary handlowe, materiał, odpady itp.),
  • wyposażenia,
  • środki trwałe,
  • każdy rzeczowy składnik majątku, jak energia czy grunty.

Wykazuje się jednak tylko te towary i składniki majątku, w stosunku do których przysługiwało prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Informację o dokonanym spisie z natury a także o wyliczonej na jego podstawie wartości i kwocie podatku należnego przedsiębiorca składa razem z ostatnią deklaracją podatkową (VAT-7 lub VAT-7k). Ważne! Według ustawy o VAT, wyposażenie oraz środki trwałe przedsiębiorstwa również są towarem. Dlatego niezależnie od stanu środka trwałego, jeżeli przy jego zakupie podatnik miał prawo do odliczenia VAT, fakt ten musi zostać ujęty w spisie z natury. Co za tym idzie, podatnik na dobrą sprawę będzie zmuszony do oddania części podatku VAT. Jeżeli przedsiębiorca przekaże składniki majątku na cele prywatne, rodzi to te same konsekwencje, co zwykła ich sprzedaż. Dlatego też towary ujęte w spisie z natury zostaną opodatkowane według stawek właściwych dla ich sprzedaży w momencie sporządzania spisu, czyli: 23%, 8%, 5% lub zwolnione od podatku. Natomiast sprzedaż towarów w okresie 12 miesięcy od dnia zaprzestania wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu przez osobę fizyczną jest zwolniona z VAT, gdy dotyczy towarów objętych spisem z natury. Zwrot ulgi na zakup kasy fiskalnej Jeżeli podatnik przy zakupie kasy fiskalnej skorzystał z ulgi, a likwidacja przedsiębiorstwa nastąpiła przed upływem trzech lat od jej zakupu, musi oddać całą odliczoną lub zwróconą kwotę. Taka sama procedura tyczy się przypadków, kiedy przedsiębiorca:

  • zaprzestanie używania kas,
  • nie dokona w obowiązującym terminie zgłoszenia kasy do obowiązkowego przeglądu technicznego przez właściwy serwis,
  • zaprzestanie działalności,
  • ogłosi upadłość,
  • sprzeda przedsiębiorstwo a następca prawny nie będzie dokonywał sprzedaży na rzecz osób prywatnych.

Zwrotu zwróconych lub odliczonych kwot na zakup kas rejestrujących podatnik dokonuje na rachunek właściwego urzędu skarbowego. Należy pamiętać o terminach:

  • do 25 dnia po miesiącu lub kwartale w którym powstały okoliczności uzasadniające dokonanie takiego zwrotu (w zależności od tego, czy podatek rozliczał się miesięcznie czy kwartalnie),
  • do końca miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstały okoliczności uzasadniające dokonanie zwrotu w przypadku, gdy podatnik korzystał ze zwolnienia z podatku od towarów i usług.

Ważne! Pomimo zlikwidowania kasy fiskalnej, wszystkie ewidencje prowadzone dla celów rozliczania podatku oraz wszystkie dokumenty, związane z tym rozliczaniem należy przechowywać przez 5 lat od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku. Zobacz też:

netto na brutto