Wraz z nowym rokiem poszerzyła się lista towarów do których należy zastosować odwrotne obciążenie o niektóre usługi. Związku, z tym przedsiębiorcy muszą być bardziej uważni przy wystawianiu faktur aby zastosować odpowiednią stawkę VAT. Jednakże na czym polega mechanizm odwrotnego obciążenia oraz jak należy go zastosować? Wyjaśniamy w poniższym artykule!

Odwrotne obciążenie - na czym polega?

Mechanizm odwrotnego obciążenia polega na przerzuceniu obowiązku rozliczenia podatku od towarów i usług z dostawcy na nabywcę. Czyli nabywca nie tylko odlicza podatek VAT naliczony od zakupu, ale również podatek VAT należy (czyli od sprzedaży, który co do zasady zawsze odprowadza sprzedawca). Mechanizm ten stosuje się w stosunku do określonych towarów i usług, które zostały wymienione w załączniku nr 11 (towary) i w załączniku 14 (usługi) ustawy o VAT. Dodatkowo muszą zostać spełnione trzy warunki:

  • sprzedawca jest podatnikiem, którego sprzedaż nie korzysta z tzw. zwolnienia podmiotowego od podatku (art. 113 ust. 1 i 9 ustawy),
  • nabywca – jest czynnym podatnikiem VAT
  • dostawa nie jest objęta zwolnieniem na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 (zwolnienia dla towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej z VAT) lub art. 122 ustawy (dostawy złota inwestycyjnego).
Uwaga! Dla wyrobów z kategorii elektroniki np. telefony komórkowe w tym smartfony, komputery przenośne, konsole do gier wideo i pozostałe urządzenia do gier zręcznościowych lub hazardowych z elektronicznym wyświetlaczem (z wyłączeniem części i akcesoriów) muszą spełnić dodatkowy warunek, a mianowicie wartość netto nie może przekroczyć wartości 20 tys. złotych. Jednakże nie dotyczy to pozostałych wyrobów wymienionych w 11 załączniku ustawy o VAT.

Procedura odwrotnego obciążenia - zakup

Przedsiębiorca, który jest czynnym podatnikiem VAT i zakupił towar, który był objęty mechanizmem odwrotnego obciążenia ma obowiązek do rozliczenia podatku VAT naliczonego jak również należnego. Związku, z tym wprowadza jako kwotę netto wartość faktury (która oczywiście zawiera określenie “odwrotne obciążenie”) i od niej rozlicza podatek VAT. Wówczas transakcja ta pod względem podatku VAT wykaże się w deklaracji zarówno po stronie zakupu jak i sprzedaży. Tym samym pod względem VAT będzie dla przedsiębiorcy neutralna podatkowo.

Procedura odwrotnego obciążenia - sprzedaż

Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 7 i pkt 8 ustawy o VAT, aby zastosować mechanizm odwrotnego obciążenia przy sprzedaży towarów lub usług wymienionych w 11 i 14 załączniku ustawy,  nabywca musi być czynnym podatnikiem. Związku z tym mechanizm ten nie będzie miał zastosowania do przedsiębiorców zwolnionych z VAT jak również osób nieprowadzących działalności gospodarczej. Reasumując, sprzedawca może zastosować mechanizm odwrotnego obciążenia tylko i wyłącznie przy sprzedaży na rzecz czynnego podatnika VAT. Natomiast w innych przypadkach, wystawiając fakturę podatnik powinien opodatkować transakcję właściwą stawką podatku VAT. Zdarzają się również sytuacje, w których nabywca zakupi równocześnie towary objęte procedurą odwrotnego obciążenia i stawką krajową. W takim wypadku sprzedawca powinien wystawić jedną fakturę obejmującą odpowiednie stawki VAT. Czyli w przypadku towarów objętych odwrotnym obciążeniem w polu stawka VAT powinna się pojawić np. adnotacja “oo” lub “VAT rozlicza nabywca”. A w pozycji towaru objętego krajową stawką VAT odpowiednia stawka. Dodatkowo, sprzedawca wystawiający taką fakturę ma obowiązek zamieszczenia informacji o zastosowaniu procedury odwrotnego obciążenia.

Uwaga! Te same czynności stosuje się przy wystawianiu faktury zaliczkowej przez sprzedawcę.

Przedsiębiorcy, którzy dokonują sprzedaży z mechanizmem odwrotnego obciążenia w obrocie krajowym, mają obowiązek złożyć informację podsumowującą VAT-27, którą należy składać wyłącznie w okresach miesięcznych w formie elektronicznej do 25-ego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym miała miejsce transakcja objęta procedurą odwrotnego obciążenia.