Kontrahenta, spóźniającego się ze spłatą należnych zobowiązań finansowych, ukarać można odsetkami naliczanymi za czas opóźnień. Zezwala na to K.C., który reguluje procesy umowy cywilnoprawnej. Jak więc naliczyć odsetki za zwłokę?
Od kiedy można naliczać odsetki
W myśl artykuły 481 K.C., jeśli kontrahent opóźnia się z zapłatą należności, wierzyciel ma prawo zażądać odsetek za czas spóźnienia. Procedurę obliczania odsetek można rozpocząć od pierwszego dnia , w którym minął termin zapłaty, przy czym:
- jeżeli termin zapłaty przypada na inny dzień wolny od pracy, na przykład na sobotę, wtedy nie ulega on przesunięciu
- jeżeli termin zapłaty przypada w dzień ustawowo wolny od pracy, tzn. w święto czy w niedzielę, wtedy ulega on przesunięciu na kolejny dzień, który nie jest ustawowo wolnym od pracy (na przykład z niedzieli na poniedziałek)
Jak wyliczyć należne odsetki
K.C. reguluje umowy cywilnoprawne, dlatego też w zapisach umowy między stronami nie wolno określić odsetek większych niż 4-krotna stopa lombardowa NBP. Z kolei jeśli stopa odsetkowa nie była odrębnie ustalona postanowieniami umowy cywilnoprawnej, trzeba odwołać się do art. 481 § 2 Kodeksu Cywilnego K.C., który zezwala na stosowanie odsetek ustawowych. W 2010 roku wynoszą one 13% długu w skali rocznej.
Zasady sporządzania noty odsetkowej
Nota odsetkowa, innymi słowy monit zaległości, musi zawierać wszystkie informacje dotyczące powstałych wierzytelności. Składa się m.in. z:
- terminu opóźnień w spłacie
- rodzaju powstałych zobowiązań
- podpisu osoby upoważnionej do sporządzenia noty
- terminu kiedy należy uregulować powstałe zadłużenie wraz z odsetkami
- danych wierzyciela i danych dłużnika
- wskazania sposobu uregulowania płatności
- daty sporządzenia dokumentu
- kwoty powstałych zobowiązań i należnych od niej odsetek
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964r. - Kodeks Cywilny (Dz. U. z 1964r., Nr 16, poz.93, z późn. zm.):
- Art. 482.
§ 1. Od zaległych odsetek można żądać odsetek za opóźnienie dopiero od chwili wytoczenia o nie powództwa, chyba że po powstaniu zaległości strony zgodziły się na doliczenie zaległych odsetek do dłużnej sumy.
§ 2. Przepis paragrafu poprzedzającego nie dotyczy pożyczek długoterminowych udzielanych przez instytucje kredytowe. - Art. 481.
§ 1. Jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.
§ 2. Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe. Jednakże gdy wierzytelność jest oprocentowana według stopy wyższej niż stopa ustawowa, wierzyciel może żądać odsetek za opóźnienie według tej wyższej stopy.
§ 3. W razie zwłoki dłużnika wierzyciel może nadto żądać naprawienia szkody na zasadach ogólnych. - Art. 359.
§ 1. Odsetki od sumy pieniężnej należą się tylko wtedy, gdy to wynika z czynności prawnej albo z ustawy, z orzeczenia sądu lub z decyzji innego właściwego organu.
§ 2. Jeżeli wysokość odsetek nie jest w inny sposób określona, należą się odsetki ustawowe.
§ 3. Rada Ministrów określa, w drodze rozporządzenia, wysokość odsetek ustawowych, kierując się koniecznością zapewnienia dyscypliny płatniczej i sprawnego przeprowadzania rozliczeń pieniężnych, biorąc pod uwagę wysokość rynkowych stóp procentowych oraz stóp procentowych Narodowego Banku Polskiego.
