Klienci banków często kuszeni są różnego rodzaju premiami i nagrodami przyznawanymi w zamian za założenie i prowadzenie konta w danej instytucji finansowej. Jest to z pewnością dobry wabik i sposób na zatrzymanie klientów przy sobie. Po stronie podatników pojawiają się jednak wątpliwości, czy otrzymane w ten sposób kwoty należy wykazać jako przychód w składanym rocznym zeznaniu podatkowym? Jak powinno wyglądać rozliczanie nagród i premii z banku w zeznaniu rocznym? Sprawdźmy.
W określonych przypadkach możliwe zwolnienie z opodatkowania
Otrzymane od banku kwoty, w zależności od ich charakteru, mogą stanowić nagrodę w konkursie lub nieodpłatne świadczenie otrzymane od świadczeniodawcy w związku z prowadzoną przez niego promocją i reklamą. Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 68 i 68a Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: u.p.d.o.f.) obie te kategorie - do pewnych kwot - podlegają zwolnieniu z opodatkowania. W przypadku przychodów wymienionych w pierwszej z nich granicę stanowi 760 zł jednorazowej wartości nagród i wygranych. Przy nieodpłatnych świadczeniach związanych z promocją i reklamą obowiązek opodatkowania pojawia się, jeżeli ich jednorazowa wartość przekroczy 200 zł pod warunkiem, że świadczenie nie jest dokonywane na rzecz pracownika świadczeniodawcy lub osoby pozostającej ze świadczeniodawcą w stosunku cywilnoprawnym.
Ważny wyjątek w tym wypadku stanowią nagrody związane ze sprzedażą premiową otrzymane przez podatnika w związku z prowadzoną przez niego pozarolniczą działalnością gospodarczą. W takim wypadku otrzymana suma, bez względu na jej wysokość, może zostać zakwalifikowana jako przychód z działalności. Wówczas obowiązkiem podatnika jest wykazanie otrzymanej kwoty w prowadzonych ewidencjach i właściwe jej opodatkowanie. Wyjątek pojawia się również w przypadku nieodpłatnych świadczeń związanych z promocją i reklamą, a dotyczy on sytuacji, gdy świadczenie takie jest dokonywane na rzecz pracownika świadczeniodawcy lub osoby pozostającej ze świadczeniodawcą w stosunku cywilnoprawnym. Co ważne, w takim wypadku płatnik (bank) jest zobowiązany odprowadzić zaliczkę na podatek dochodowy i wystawić podatnikowi PIT-8C.
Co w sytuacji, gdy wartość jednorazowej nagrody dla osoby fizycznej nieprowadzącej działalności (lub otrzymanej przez osobę prowadzącą działalność, ale niemającej z nią związku) przekroczy 760 zł? W takim wypadku konieczne jest odprowadzenie 10-procentowego podatku od całości nagrody (nie tylko od nadwyżki). Płatnikiem daniny w tym wypadku pozostaje sprzedający (bank) i to jego obowiązkiem jest przesłanie w terminie odpowiednich deklaracji do nabywcy, jak i do urzędu skarbowego. Warto w tym miejscu zaznaczyć, że w przypadku pobrania 10 proc. podatku od premii pieniężnej powinna ona zostać obniżona o wartość podatku, natomiast w przypadku świadczeń rzeczowych - płatnik powinien wstrzymać się z przekazaniem towaru lub usługi do czasu wpłacenia przez nabywcę kwoty podatku bezpośrednio do kasy płatnika.
Czym dokładnie są sprzedaż premiowa oraz nieodpłatne świadczenie?
W celu uniknięcia wszelkich wątpliwości warto przeanalizować, co dokładnie należy rozumieć pod pojęciami “sprzedaż premiowa” oraz “nieodpłatne świadczenie”. Już na początku warto zaznaczyć, iż ustawodawca nie wyjaśnia żadnego z nich na gruncie prawa podatkowego, dlatego wyjaśnień w tym zakresie należy szukać na gruncie interpretacji indywidualnych i orzecznictwa sądów. Pod pierwszym z nich rozumie się taką sprzedaż, która stanowi dodatkowe świadczenie, poza główną sprzedażą dokonywaną na rzecz nabywcy. Należy przy tym pamiętać, że zbycie produktu w promocyjnej cenie (np. za 1 zł) nie stanowi sprzedaży premiowej. Za sprzedaż taką należy natomiast traktować różnego rodzaju nagrody rzeczowe oraz pieniężne (np. karta upominkowa upoważniająca do zakupów za określoną kwotę, dodatkowa usługa bankowa, wypłata premii na konto).
Pojęcie sprzedaży premiowej w swojej interpretacji z dnia 31 sierpnia 2009 roku wyjaśnia również Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie (sygn. IPPB4/415-399/09-4/PJ) - podkreśla on, iż “jest (ona - przyp. redakcji) traktowana jako odmiana zwykłej sprzedaży w rozumieniu przepisu art. 535 Kodeksu cywilnego. Zgodnie z tym przepisem przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę. W praktyce przyjmuje się, iż sprzedaż premiowa związana jest z publicznym przyrzeczeniem nagrody na równych prawach dla każdego uczestnika, który spełni warunki regulaminu ogłoszone publicznie przez organizatora sprzedaży. Taka sprzedaż powinna charakteryzować się istnieniem ścisłego związku pomiędzy przekazaniem nagrody, a faktem zakupu przez osobę otrzymującą premię promocyjnego towaru, oraz powinna mieć gwarancję otrzymaniu premii po spełnieniu ustalonych warunków. Zgodnie z praktyką wypracowaną przez władze skarbowe, sprzedaż premiowa jest akcją promocyjną z nagrodami, w której warunkiem przyznania nagrody jest zakup towaru (lub usługi) objętego tą promocją“.
Przepisy u.p.d.o.f. nie zawierają również definicji “nieodpłatnego świadczenia”, dlatego także i w tym wypadku warto odwołać się do rozumienia tego pojęcia występującego w interpretacjach podatkowych oraz wyrokach sądów. Przykład może stanowić wyrok WSA w Gliwicach z dnia 6 lutego 2014 roku (sygn. akt I SA/Gl 1011/13), w którym to stwierdzono, że za “nieodpłatne świadczenia” uznać należy świadczenia "niewymagające opłaty, takie za które się nie płaci, bezpłatne". Sąd przyjął zatem, że świadczeniem takim jest takie zdarzenie, którego skutkiem jest nieodpłatne przysporzenie majątku jednej osobie, kosztem majątku innej osoby.
Reasumując, otrzymanie przez osobę fizyczną premii lub nagrody od banku nie powoduje obowiązku wykazania rzeczonej kwoty w zeznaniu rocznym. Wyjątek stanowi nagroda lub świadczenie przekraczające określone wyżej kwoty. Wówczas, na podstawie PIT-8C, konieczne jest uwzględnienie właściwej sumy podczas sporządzania deklaracji. Wyjątek stanowi również otrzymanie nieodpłatnego świadczenia od płatnika, z którym osoba pozostaje w stosunku pracy lub w stosunku cywilnoprawnym oraz nagroda otrzymana przez osobę fizyczną prowadzącą działalność i mająca związek z prowadzoną działalnością (wówczas jej wartość należy wykazać na bieżąco w ciągu roku w ramach przychodów z działalności).
