Z dniem 1 stycznia 2014 roku weszła w życie uchwalona jeszcze w 2012 roku znowelizowana ustawa o podatku od towarów i usług.
Ustawodawca wprowadził szereg mniejszych i większych zmian związanych z momentem powstania obowiązku podatkowego oraz prawem do odliczania VAT-u. Przeniósł on do ustawy regulacje dotyczące wystawiania faktur, zawarte do tej pory w rozporządzeniu fakturowym. Zmienione przepisy określają czym jest dokument - faktura, jakie dane powinien zawierać, a także terminy jego wystawiania.
Definicja faktury
Pojęcie faktury zostało zdefiniowane w art. 2 pkt. 31 ustawy o podatku od towarów i usług. Zgodnie z jego brzmieniem, przez fakturę rozumie się “dokument w formie papierowej lub w formie elektronicznej zawierający dane wymagane ustawą i przepisami wydanymi na jej podstawie”.
Jakie dane na fakturze
Ustawodawca w art. 106e ust. 1 zawarł katalog danych, jakie co do zasady powinna zawierać faktura, natomiast w art. 106e ust. 2 i 3 - jakie elementy powinna ona zawierać w przypadku procedury marży.
Dodatkowo określił, jakich danych faktura nie powinna zawierać, odnosząc się do stosownych sytuacji, o których mowa w art. 106e ust. 4.
Poza sztywnym stanowiskiem dotyczącym bezwzględnie wymaganych danych, w określonych sytuacjach ustawodawca zezwala na pewną dowolność, tj. na pominięcie niektórych danych na fakturze (art. 106e ust. 5).
Przy analizie przepisu art. 2 pkt. 31 ustawy okazuje się, że każdy dokument, który zawiera dane wymagane na mocy ustawy lub innych przepisów wydanych na jej podstawie - jest fakturą.
Od 01 stycznia 2014 roku proforma może być uznana za fakturę
Z początkiem 2013 roku, po wejściu w życie zmian zawartych w rozporządzeniu m.in. w sprawie wystawiania faktur, przetoczyła się burza medialna dotycząca zagrożenia uznania proformy za fakturę VAT. Sprawa została tak nagłośniona, że doprowadziła do wydania komunikatu opublikowanego na stronie Ministerstwa Finansów, które stwierdziło wówczas, że proforma nie jest fakturą a jedynie ofertą handlową.
Jak zostało już wspomniane, od 2014 roku przepisy dotyczące zasad fakturowania zostaną przeniesione na grunt ustawy i w ten sposób zmieni się ranga prawna regulująca tę sferę działalności firm. Co za tym idzie - Minister nie będzie mógł doprecyzowywać jasnych zasad zawartych w art. 2 ust. 31 ustawy. Dotąd takie prawo miał, gdyż komentował własne rozporządzenie.
Tak więc warto zwrócić uwagę na to, jakie dane są zawarte na proformach wystawianych przez nasz system fakturujący. Może się bowiem okazać, że dokument ten posiada wszystkie niezbędne elementy, by uznać go za w pełni wartościową fakturę, ze wszystkimi tego konsekwencjami.
Zmiany w fakturowaniu - faktury wystawiane do 30 dni wcześniej niż dostawa
Ustawodawca określił zasady wystawiania faktur przed dokonaniem dostawy lub wykonaniem usług - art 106i ust. 7 mówi:
“Faktury nie mogą być wystawione wcześniej niż 30-go dnia przed:
- dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi;
- otrzymaniem, przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi, całości lub części zapłaty”.
Wydawać by się mogło, że przepis ten znacząco odchudzi wystawianie stosu dokumentów w obrocie, np. w przypadku zamówienia, zaliczek, realizacji zlecenia i rozliczenia go w okresie 30 dni. Pewnie i taki cel przyświecał twórcom tego zapisu. Jednak teoria jest tylko teorią, a życie często nas zaskakuje. Pierwsze pytanie, jakie przychodzi do głowy to, co się stanie w przypadku, gdy dostawa odbędzie się po 30 dniach od daty wystawienia faktury, kiedy przedsiębiorca nie zmieści się w wyznaczonym ustawowo czasie?
Zapis, który zawiera ustawa jest precyzyjny i jasno określa, w jakim terminie najwcześniej można wystawić fakturę. Czy w takim przypadku mamy do czynienia z łamaniem przepisów ustawy, do których odnosi się art. 62. ust 1. K.K.S. ? W przytoczonym artykule znajduje się bowiem zapis:
“Kto wbrew obowiązkowi nie wystawia faktury lub rachunku za wykonanie świadczenia, wystawia je w sposób wadliwy albo odmawia ich wydania, podlega karze grzywny do 180 stawek dziennych.”
Dokument, który nie ma wszystkich wymaganych danych, nie jest fakturą
Jak wynika z wcześniej przytoczonej definicji, przez fakturę rozumie się dokument w formie papierowej lub w formie elektronicznej zawierający dane wymagane ustawą i przepisami wydanymi na jej podstawie.
Odwracając logikę zawartą w definicji - każdy dokument, który nie zawiera danych wymaganych w art. 106e ustawy o podatku od towarów i usług - nie jest fakturą. Zmiany w ustawie poszły w tym kierunku, że w większości przypadków powstanie obowiązku podatkowego u sprzedawcy nie jest związane z wystawieniem faktury. Natomiast po stronie nabywcy prawo do odliczenia podatku jest ściśle związane z jej otrzymaniem.
