Przedsiębiorcy nie mają niestety wpływu na zdarzenia losowe, które mogą przyczynić się do ponoszenia przez nich strat w zakresie prowadzonej działalności gospodarczej. W szczególności, kiedy mają do czynienia z siłami natury, gdzie przyczyną zniszczeń jest najczęściej powódź bądź pożar magazynów, w których przechowywane są materiały potrzebne do produkcji wyrobów gotowych. Jednak ich zniszczenie, które nie jest spowodowane winą podatnika, nie wpływa na brak możliwości ujęcia straty w kosztach przedsiębiorstwa, jeżeli zostanie sporządzony protokół zniszczenia. Dowiedz się, jak rozliczyć zakup materiałów które uległy zniszczeniu.
Materiały podstawowe i pomocnicze
Zgodnie z przepisami ogólnymi rozporządzenia w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów, za materiały do produkcji uważa się:
- materiały podstawowe - surowce, które w procesie produkcji lub przy świadczeniu usług stają się główną substancją gotowego wyrobu. Zalicza się do nich również materiały stanowiące część składową (montażową) wyrobu lub ściśle z wyrobem złączone (np. opakowania - puszki, butelki) oraz opakowania wysyłkowe wielokrotnego użytku (np. transportery, palety), jeżeli nie są środkami trwałymi,
- materiały pomocnicze - niebędące materiałami podstawowymi, które są zużywane w związku z działalnością gospodarczą i bezpośrednio oddają wyrobowi swoje właściwości.
Protokół zniszczenia towarów
Podatnik ma prawo ująć w kosztach stratę zakupionych materiałów, gdy szkoda jest niezawiniona, czyli nie przyczynił się do niej swoją niedbałością. Jednak takie zdarzenie musi zostać odpowiednio udokumentowane. W sytuacjach losowych, w których nastąpiło uszkodzenie materiałów i stały się niezdatne do użytku w procesie produkcji - należy sporządzić protokół zniszczenia towaru, często nazywany protokołem poniesienia strat. Wśród informacji, jakie musi zawierać znajdują się:
- numer dokumentu - z zachowaniem kolejności numeracji dokumentów,
- data sporządzenia,
- data zniszczenia/straty,
- dane osoby sporządzającej protokół,
- przyczyna zniszczeń,
- nazwy, ilości i wartości zniszczonego towaru - czynni podatnicy VAT podają wartości netto, nievatowcy natomiast wartości brutto,
- informacja o przeznaczeniu zniszczonych materiałów,
- łączna kwota zniszczonych towarów,
- podpis osoby sporządzającej protokół strat.
Zakup materiałów które uległy zniszczeniu a przeksięgowanie kosztu w KPiR
Następnym krokiem po sporządzeniu protokołu zniszczeń materiałów jest przeksięgowanie na jego podstawie kosztu w księdze podatkowej. W pierwszej kolejności należy wyksięgować ze znakiem “minus” łączną wartość zniszczonych towarów z kolumny 10. - “Zakup towarów handlowych i materiałów”. Wówczas należy tę samą kwotę, ze znakiem dodatnim, ująć w kolumnie 13. - “Pozostałe wydatki”. Data dokonania wpisu powinna być zgodna z terminem sporządzenia protokołu.
Co istotne, dla czynnych podatników VAT nie zachodzi konieczność korekty podatku odliczonego przy zakupie zniszczonych materiałów, jeżeli uszkodzenie powstało z powodów od nich niezależnych.
Odmiennie natomiast jest w przypadku, gdy zniszczeniom winny jest przedsiębiorca, który dopuścił się zaniedbania. Potwierdzeniem tego stanowiska jest interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 10 marca 2009 roku (nr ILPP2/443-1138/08-4/MR). Według niego: “ustawa o podatku od towarów i usług przewiduje metodę bieżącego odliczenia podatku naliczonego. Podatnik jest uprawniony do odliczenia podatku naliczonego w rozliczeniu bieżącym, w związku z otrzymaniem faktury lub dokumentu celnego, bez konieczności oczekiwania na moment dokonania przez niego sprzedaży towarów lub świadczenia usług, dla których poczynił konieczne zakupy. Fakt późniejszego wystąpienia zdarzenia losowego, jakim jest kradzież lub zniszczenie towaru, nie pozbawia podatnika prawa do odliczenia podatku naliczonego związanego z zakupem tego towaru. Należy zaznaczyć, że dla celów dowodowych fakt wystąpienia powyższego zdarzenia losowego winien być przez podatnika należycie udokumentowany.”
