W praktyce gospodarczej często zdarzają się sytuacje, w których rozwiązanie umowy przez jedną ze stron powoduje obowiązek zapłaty drugiej stronie odszkodowania z tego tytułu. Czy odszkodowanie za przedterminowe rozwiązanie niekorzystnej umowy może być kosztem podatkowym? Przeczytaj i dowiedz się więcej!

Koszty uzyskania przychodów wg. ustawy o PIT

Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy o PIT kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23. Przy czym art. 23 ust. 1 pkt. 19 określa, iż kosztów uzyskania przychodów nie stanowią kary umowne i odszkodowania z tytułu wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług oraz zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad lub zwłoki w usunięciu wad towarów albo wykonanych robót i usług. W art. 23 nie znajduje się zapis w prost wykluczający możliwość zaliczenia do kosztów podatkowych zapłaconego odszkodowania z tytułu przedterminowego rozwiązania niekorzystnej umowy. Nie oznacza to jeszcze jednak, że podatnik, który zapłaci takie odszkodowanie może zaliczyć je do kosztów uzyskania przychodów.

Wypłata odszkodowania a związek z osiągnięciem przychodu

Aby móc ocenić czy dany wydatek w świetle przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jest kosztem uzyskania przychodów, należy przeanalizować dokładnie całą sytuację. Znaczenie w przypadku tego typu odszkodowań ma przede wszystkim fakt powiązania danego wydatku z osiągnięciem bądź zabezpieczeniem źródła przychodów. Należało by w takim razie udowodnić, iż umowa była dla przedsiębiorcy niekorzystna, a jej przedterminowe rozwiązanie pozwoliło na zabezpieczenie źródła przychodu bądź jego osiągnięcie.

Przykładowo, jeśli podatnik wynajmuje lokal, który nie spełnia odpowiednich warunków, np. w związku z rozszerzeniem działalności lokal ten stał się za mały czy też niedostosowany do potrzeb przedsiębiorstwa (warunki techniczne itp.), bądź poprzez złą jego lokalizację firma traci klientów i się nie rozwija, to zerwanie umowy można uznać za zasadne. Przedsiębiorca podejmując kroki rozwiązania umowy, ogranicza negatywne skutki ekonomiczne (generowane straty w związku ze złą lokalizacją, czy niemożliwością rozszerzenia działalności) i zabezpiecza źródło przychodów zmieniając lokalizację na korzystniejszą, co daje firmie możliwość przetrwania i generowania przychodów.

W związku z powyższym można by uznać, iż w tym wypadku zapłacone odszkodowanie z tytułu przedterminowego rozwiązania niekorzystnej umowy spełnia warunki uznania go za koszt podatkowy. W wielu jednak przypadkach zawieranie umów i ich następstwa uznawane są za ryzyko gospodarcze, a ponoszone z tytułu rozwiązania tych umów koszty, nie są traktowane jako koszty uzyskania przychodów.

Brak jednoznacznych przepisów

Mimo, iż niektóre interpretacje podatkowe (np. interpretacja indywidualna Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 12 grudnia 2008 r. syg. IPPB3/4231381/08-4/KB) oraz wyroki sądowe przychyliły się już niejednokrotnie do stanowiska podatników, iż wypłacone odszkodowanie za rozwiązanie niekorzystnej umowy, może stanowić koszt uzyskania przychodów, to nadal nie ma jednoznacznych przepisów w tej kwestii. Często mimo wydającego się istnieć związku pomiędzy poniesionym wydatkiem, a zabezpieczeniem źródła przychodu, czy jego osiągnięciem, odszkodowania z tytułu rozwiązania umowy uznawane są za konsekwencje podejmowanych przedsięwzięć gospodarczych i wspomniane wcześniej ryzyko. A te nie stanowią kosztów uzyskania przychodów. Każdy jednak przypadek jest inny i należy rozpatrywać go indywidualnie, gdyż oprócz silnej argumentacji poniesienia wydatku w celu osiągnięcia bądź zabezpieczenia źródła przychodów, istotny jest całościowy logiczny ciąg zdarzeń prowadzący do poniesienia tego wydatku.

Polecamy