W praktyce gospodarczej dobre kontakty z ludźmi są niezwykle cenne – dobrze prosperująca firma to taka, która posiada zgrany zespół i lojalnych kontrahentów. Jednym ze sposobów na nawiązywanie i pogłębianie relacji są drobne upominki, prezenty świąteczne czy gratisy. Decydując się na przyjęcie takiego profitu, należy jednak pamiętać o tym, że może on stanowić przychód podlegający pod podatek dochodowy.

Dlaczego prezent może być przychodem?

Jak wskazuje ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychodem podatnika są nie tylko świadczenia pieniężne. Zgodnie z art. 11 ust. 1 za takowe uznaje się także otrzymane albo pozostawione w dyspozycji podatnika świadczenia otrzymane w naturze albo inne nieodpłatne świadczenia.

Podobny zapis można znaleźć w Ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych – w art. 12 ust. 1 pkt. 2.

Prezent zwolniony z podatku dochodowego

Mimo ogólnej konieczności opodatkowania prezentu przez podatek dochodowy istnieją sytuacje, które pozwalają na uniknięcie opodatkowania. Dotyczą one tzw. prezentów o małej wartości, przy czym tylko w sytuacji, gdy wręczane są one osobom fizycznym niepozostającym w stosunku pracy lub stosunku cywilnoprawnym z obdarowującym.

Zgodnie z przepisami prezent nie może być droższy niż 200 zł. Warto zwrócić uwagę, że limit ten jest odmienny dla podatku dochodowego oraz podatku VAT - w przypadku tego drugiego mała wartość nie powinna bowiem przekroczyć kwoty 100 zł.

Ponadto drugim warunkiem uprawniającym obdarowanego, który może ominąć podatek dochodowy  jest brak charakteru wystawnego, reprezentatywnego otrzymanego prezentu. Taki upominek powinien mieć na celu reklamę firmy obdarowującej. Problematyczny jest jednak fakt, że żadne przepisy nie rozdzielają szczegółowo pojęcia reklamy i reprezentacji. Dlatego też niejednokrotnie można spotkać się z opinią, iż dla całkowitej pewności najlepiej jest zamieścić na prezencie swoje logo, nazwę firmy itp. W ten sposób znacznie zwiększa się prawdopodobieństwo uznania upominku za służący celom reklamowym.

Warto także zwrócić uwagę na prezenty, które pracodawca przekazuje swoim podwładnym. W tym przypadku limit 200 zł nie ma zastosowania dla zwolnienia z podatku dochodowego. Upominek dla pracownika nie zostanie uznany za jego przychód podlegający opodatkowaniu wyłącznie wtedy, kiedy jest on sfinansowany z ZFŚS albo jest to mienie powierzone lub materiały biurowe.

Kiedy obdarowany zapłaci podatek dochodowy?

Skoro wiadomo już, kiedy podatek dochodowy nie obowiązuje przy otrzymanie prezentu, należałoby jeszcze prześledzić sytuacje, kiedy taką daninę trzeba będzie odprowadzić.

Przede wszystkim opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkie upominki, które zostały przekazane przez przedsiębiorcę osobie fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą. Podobnie jest w większości przypadków, gdy prezent trafia do podwładnego, z kilkoma wyjątkami wymienionymi wcześniej. W obu przypadkach niemożliwe jest zastosowanie zwolnienia dla upominku o wartości do 200 zł (brutto).

Warto zwrócić uwagę, która ze stron jest w przypadku przekazania upominku stroną właściwą do odprowadzenia podatku. Jeśli prezent został przekazany innemu przedsiębiorcy, to właśnie obdarowany powinien rozliczyć się z fiskusem. Przekazujący upominek jest zobligowany do dopełnienia obowiązku informacyjnego - za pomocą deklaracji PIT-8AR. Natomiast w przypadku pracownika wartość upominku powinna zostać opodatkowana oraz ozusowana. Dodatkowo prezent należałoby wykazać w deklaracji PIT-11. Z kolei gdy obdarowanym jest osoba fizyczna nieprowadząca działalności, obdarowujący powinien sporządzić deklarację PIT-8C i przekazać ją do US oraz obdarowanemu.

Jak widać, prezenty i upominki, choć z założenia miłe i przyjazne, mogą stanowić nieprzyjemne zaskoczenie. Warto zatem znać zasady opodatkowania takiego przychodu w ramach podatku dochodowego oraz możliwych w tej kwestii zwolnień.