Podatek od towarów i usług (VAT, zwany także podatkiem od wartości dodanej) stanowi istotną część dochodów budżetu państwa. Mimo pozornej prostoty konstrukcji podatku, takie kwestie jak m.in. prawidłowe odliczenie VAT od lat spędzają przedsiębiorcom sen z powiek. Jakie są aktualne zasady oraz terminy dotyczące odliczania podatku VAT? Odliczenie VAT – aktualne zasady podajemy w artykule!
Kiedy podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT?
Zgodnie z ustawą z dn. 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług (Dz. U. 2004 Nr 54 poz. 535) odliczenie VAT jest możliwe w przypadku nabycia towarów lub usług. Kwota podatku – VAT naliczony – pomniejsza zobowiązanie podatkowe do zapłaty (tj. VAT należny).
Kiedy powstaje prawo do odliczenia VAT naliczonego? Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawnymi staje się to możliwe dopiero w momencie, w którym powstaje obowiązek podatkowy u sprzedawcy. Zasadniczo, staje się to wraz z dokonaniem dostawy towaru lub dostarczenia usługi objętej obowiązkiem podatkowym (art. 19a ustawy). Od zasady tej istnieją jednak wyjątki. Dotyczą one takich zdarzeń, jak na przykład dostawa energii elektrycznej czy usługi prawne, telekomunikacyjne itd. Wówczas obowiązek powstaje w dacie wystawienia faktury.
Ponadto, podatnik może odliczyć podatek od towarów i usług jedynie na podstawie poprawnie sporządzonej faktury wystawionej przez istniejący podmiot będący podatnikiem VAT. Elementy prawidłowo sporządzonej faktury zostały wyszczególnione w art. 106e ustawy.
W jaki sposób można odliczać podatek VAT – miesięcznie czy kwartalnie?
Termin, w którym można odliczyć podatek VAT naliczony na podstawie otrzymanych faktur, jest uzależniony od sposobu składania deklaracji podatkowych. W przypadku tych podatników, którzy rozliczają się w okresach miesięcznych, można zrobić to w momencie powstania prawa do odliczenia bądź w jednym z trzech następnych okresów rozliczeniowych. Dawniej prawo to przysługiwało jedynie przez dwa następne miesiące, jednak zmiany zostały wprowadzone w 2021 roku w ramach SLIM VAT.
Z kolei u podatników, którzy wybrali kwartalną formę rozliczeń, możliwe jest odliczenie podatku nie później niż w drugim kwartale po okresie, w którym powstał obowiązek podatkowy u sprzedawcy, a podatnik otrzymał fakturę.
Oczywiście nie oznacza to, że wraz z przekroczeniem powyższych terminów przepada możliwość odliczenia VAT. Praktyka gospodarcza pokazuje, że faktury przesyłane np. drogą pocztową nie zawsze docierają na czas do adresata. Co należy zrobić w sytuacji, gdy podatnik otrzyma fakturę dopiero po wielu miesiącach od momentu faktycznego zakupu towaru lub usługi? Wówczas możliwe jest skorygowanie JPK_V7 za okres, którego dotyczy dana faktura.
Odliczenie VAT a mali podatnicy
Nieco inaczej przedstawia się sytuacja w przypadku tzw. małych podatników, czyli firm osiągających roczne przychody nie wyższe niż 2 mln euro. Podmioty te mają prawo do rozliczania się według tzw. metody kasowej. W takiej sytuacji obowiązek podatkowy powstaje co do zasady nie w momencie wykonania usługi czy dostawy towaru, lecz wraz z dokonaniem całości lub części zapłaty (art. 21 ustawy o podatku od towarów i usług). Oznacza to, że mały podatnik może odliczyć VAT dopiero po uregulowaniu zobowiązania wobec dostawcy.
