Wyposażenie biura czy licencje na oprogramowanie, które są konieczne do prowadzenia przez Ciebie firmy, to bez wątpienia poważne koszty związane z założeniem działalności gospodarczej. Trudność w ich zaksięgowaniu jest tym większa, że wartości niematerialne i prawne, środki trwałe, wyposażenie i typowe wydatki czasami trudno odróżnić od siebie nawet doświadczonym księgowym. Czym są środki trwałe w firmie oraz jak je odróżnić od wartości niematerialnych i prawnych?
Środki trwałe – krótka charakterystyka
Za środki trwałe w firmie uznaje się rzeczowe aktywa trwałe, które są własnością lub współwłasnością podatnika. Mogą być wytworzone samodzielnie albo nabyte, muszą być jednak kompletne i nadawać się do używania w momencie przekazania Twojej firmie. Co istotne, przewidywany okres ich użytkowania nie może być krótszy niż rok i musi być związany z prowadzoną działalnością gospodarczą. Możliwe jest przekazanie przedsiębiorstwu środków trwałych na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub leasingu.
Do środków trwałych można zaliczyć m.in.:
- nieruchomości, w tym budowle, budynki objęte odrębną własnością, grunty, prawo do wieczystego użytkowania gruntu, a także własnościowe spółdzielcze prawo do mieszkania lub spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego;
- ulepszenia w obcych środkach trwałych;
- maszyny, środki transportu, urządzenia.
Środki trwałe a wyposażenie firmy i zwykłe wydatki
Osoby, które dopiero debiutują w roli przedsiębiorcy, dość często mylą środki trwałe z wyposażeniem firmy i typowymi wydatkami. Te dwa ostatnie nie mogę spełniać przesłanek do zakwalifikowania ich do środków trwałych. Wyposażenie firmy to nabyte przedmioty, które będą użytkowane nie dłużej niż rok, ale ich cena przekroczyła 1500 zł. Należy ująć je w ewidencji wyposażenia. Tańsze uznaje się za zwykły wydatek.
Środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne – czym są te ostatnie?
Wiesz już, czym są środki trwałe, a także jak odróżnić je od wyposażenia przedsiębiorstwa i wydatków związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej. Jako przedsiębiorca musisz poznać środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne, a także dzielące je różnice. Czym są zatem wartości niematerialne i prawne?
Wartości niematerialne i prawne to, podobnie jak środki trwałe w firmie, rodzaj aktywów trwałych, które będą wykorzystywane w przedsiębiorstwie przez co najmniej 12 miesięcy. Różnica polega jednak na tym, że nie są to aktywa rzeczowe, ale kupione przez firmę prawa majątkowe, które są zgodne z jej profilem działalności.
Wśród wartości niematerialnych i prawnych można wymienić np.:
- koszty prac badawczych (wypracowywania nowych procesów, usług i urządzeń oraz ich udoskonalania) i zakończonych prac rozwojowych (o udokumentowanej skuteczności i wartości);
- wartość firmy, którą w uproszczeniu jest różnica między wartością firmowych aktywów a jej zobowiązaniami finansowymi;
- licencje i koncesje;
- autorskie prawa majątkowe i prawa pokrewne;
- know-how, czyli specjalistyczna wiedza firmy;
- prawa do znaków towarowych, wynalazków, patentów, wzorów użytkowych i zdobniczych.
Pamiętaj, że nie wszystkie aktywa trwałe, które wydają się oczywistymi wartościami niematerialnymi i prawnymi, można za takie uznać. To m.in. prawa zakupione przez firmę, aby osiągnąć zysk – są to inwestycje przedsiębiorstwa.
