Wprowadzenie Jednolitego Pliku Kontrolnego (JPK) podyktowane było chęcią uszczelnienia polskiego systemu podatkowego. Czym jest Jednolity Plik Kontrolny oraz którzy przedsiębiorcy mają obowiązek go składać i w jakich terminach? Odpowiadamy w artykule!
Czym jest Jednolity Plik Kontrolny – JPK_VAT?
Jednolity Plik Kontrolny to ustrukturyzowany zbiór danych pochodzących z programów komputerowych przeznaczonych do prowadzenia ksiąg rachunkowych. Po wygenerowaniu jest przekazywany do organów podatkowych, które następnie wykonują czynności sprawdzające.
Wprowadzenie JPK ma z jednej strony zwiększyć efektywność walki z wyłudzeniami VAT, z drugiej zaś usprawnić i skrócić kontrolę podatników. Duża skuteczność tej formy komunikacji z organami podatkowymi poskutkowała rozszerzeniem przekazywanych danych również o informacje z deklaracji VAT-7 i VAT-7K.
Od 1 października 2020 r. Jednolity Plik Kontrolny zastąpił wcześniej przesyłany plik JPK i składaną deklarację – przedsiębiorcy składają obecnie JPK_VAT z deklaracją. Jak wskazuje sama nazwa, na JPK_VAT z deklaracją składają się dwa rodzaje danych:
- Jest to ewidencja VAT zakupów i sprzedaży
- To informacje wcześniej przekazywane na formularzach VAT-7 i VAT-7K
Mimo wprowadzenia nowej struktury, czyli JPK_VAT z deklaracją, w przypadku niektórych transakcji przedsiębiorcy wciąż mają obowiązek składać deklaracje w formie papierowej. Dotyczy to np. wewnątrzwspólnotowego nabycia paliw silnikowych.
Jednolity Plik Kontrolny – kto go składa?
Niektóre zmiany są wprowadzane etapami. Tak było w przypadku Jednolitego Pliku Kontrolnego – w pierwszej kolejności obowiązkiem jego generowania i składania objęte zostały duże firmy, a następnie kolejne przedsiębiorstwa.
Jednolity Plik Kontrolny – kto ma obowiązek składania:
- Od 1 lipca 2016 r. – duże przedsiębiorstwa
- Od 1 lipca 2018 r. – średnie i małe przedsiębiorstwa (przy czym już od 1 stycznia 2017 r. wskazani przedsiębiorcy mieli obowiązek przekazywać co miesiąc plik JPK_VAT)
- Od 1 lipca 2018 r. – mikroprzedsiębiorstwa (z zastrzeżeniem, że od 1 stycznia 2018 r. przekazują JPK_VAT)
Odpowiadając na pytanie, kto składa Jednolity Plik Kontrolny (a dokładniej: obowiązujący od 1 października 2020 r. JPK_VAT z deklaracją) – dziś obowiązek ten dotyczy wszystkich czynnych podatników VAT.
Aby złożyć JPK_VAT z deklaracją, przedsiębiorcy mogą korzystać zarówno z komercyjnych programów do prowadzenia księgowości, jak i wykorzystać darmowe narzędzia przygotowane w tym celu przez Ministerstwo Finansów. Co ważne, przygotowaniem, generowaniem i wysyłaniem JPK w imieniu przedsiębiorców zajmują się też biura rachunkowe.
Jednolity Plik Kontrolny – kto nie składa JPK?
Grupa przedsiębiorców składających Jednolity Plik Kontrolny jest duża – aktualnie obowiązek ten dotyczy już wszystkich czynnych podatników VAT. Jednak na polskim rynku wciąż działają firmy korzystające ze zwolnienia przedmiotowego lub podmiotowego w zakresie VAT. To jedna z grup, która nie musi składać JPK.
Jednolity Plik Kontrolny – kto jeszcze nie składa JPK? Druga kategoria przedsiębiorców, którzy nie mają takiego obowiązku, to podmioty, które zawiesiły działalność gospodarczą. Za okresy zawieszenia nie trzeba składać deklaracji JPK, przy czym od tej zasady jest kilka wyjątków – przykładowo:
- Jeżeli przedsiębiorca w tym czasie dokonuje np. wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów lub importuje towary, w zakresie których jest podatnikiem VAT, to ma obowiązek złożyć JPK
- Gdy zawieszenie działalności nastąpiło w trakcie okresu rozliczeniowego (czyli nie dotyczy pełnego okresu rozliczeniowego), to także konieczne jest złożenie JPK
Wytyczne dotyczące struktury plików JPK przekazywanych organom podatkowym oraz zakres informacji, które muszą zostać w nich uwzględnione, można znaleźć m.in. na stronach Ministerstwa Finansów.
