Zjawisko nielegalnej działalności gospodarczej można rozpatrywać w dwóch aspektach. Pierwszym z nich jest tzw. czarny rynek, który zajmuje się wytwarzaniem produktów lub świadczeniem usług objętych restrykcjami prawnymi (środki odurzające, wymuszenia).Jest jeszcze szara strefa. W tym przypadku mamy do czynienia z działaniem mającym na celu uniknięcie powszechnie funkcjonujących zobowiązań na rzecz państwa i instytucji ubezpieczeniowych. Czym jest nielegalna działalność gospodarcza w kontekście szarej strefy? Jaka jest odpowiedzialność wynikająca z prowadzenia takiej działalności?

Nielegalna działalność gospodarcza, szara strefa 

Zjawisko szarej strefy nie jest niczym nowym w otaczającej nas rzeczywistości gospodarczej. Nader często wynika ono z chęci uniknięcia danin społecznych, czasem jest to próba wpłynięcia na cenę oferowanych wyrobów lub usług, poprzez obniżenie ich, unikając opodatkowania.

Abstrahując od motywacji, w każdym przypadku jest to działanie szkodliwe z punktu widzenia całej społeczności, ponieważ z danin utrzymywane są niezwykle istotne dla nas wszystkich instytucje państwowe.

Nielegalna działalność gospodarcza, rodzaje:

Działalność niezarejestrowana 

Jest to funkcjonowanie na podstawie legalnej produkcji lub świadczenia usług, jednak bez zgłoszenia odpowiednim instytucjom rejestrującym.

Działalność nielegalna 

Produkcja lub świadczenie usług zabronionych przez prawo.

Działalność nieformalna 

W takim przypadku przedsiębiorca świadomie unika płacenia podatków, ceł lub ubezpieczeń społecznych dążąc jednocześnie do zwiększenia swoich dochodów.

Działalność niezgłoszona 

Przedsiębiorca osiąga pewien dochód, lecz w części lub całkowicie ukrywa go przed instytucjami podatkowymi.

Nielegalna działalność gospodarcza, konsekwencje prawne 

Na wstępie wypada dodać, iż osoby zajmujące się tego typu działalnością, wyrządzają szkodę także sobie i swoim bliskim. Przede wszystkim świadomie lub nie, rezygnują z opieki organów państwa, co może mieć brzemienne skutki np. podczas choroby.

O klasyfikacji prawnej zastosowanej przy ocenie szkodliwości społecznej wynikającej z faktu prowadzenia nielegalnej działalności gospodarczej decyduje wysokość strat, na które narażony został skarb państwa.

Już sam fakt braku rejestracji firmy, daje asumpt do podejrzeń o chęć uniknięcia zobowiązań wobec państwa, co w dalszej konsekwencji naraża przedsiębiorcę na karę ograniczenia wolność lub grzywny.

Polski system prawny klasyfikuje czyny zakazane na:

  • Wykroczenia;
  • Przestępstwa.

O tym, z jakim czynem ma się do czynienia, decyduje ciężar gatunkowy, w przypadku nielegalnej działalności gospodarczej będzie to wycena szkód wyrządzonych państwu polskiemu.

Wykroczeniem jest narażenie skarbu państwa na stratę nie większą niż około 9 200 zł. Przekroczenie tej sumy skutkuje postanowieniem o wszczęciu postępowania karno-skarbowego, a ewentualne kary, które zostaną zasądzone, mogą sięgać nawet kilkunastu milionów złotych.

Podatki, konsekwencje unikania opodatkowania

Chęć uniknięcia opodatkowania prowadzi do działań zmierzających do ukrycia transakcji gospodarczych poprzez nie wykazywanie ich w księgach rachunkowych lub fałszowanie dokumentów potwierdzających nabycie towarów, lub usług zaliczanych w poczet kosztów uzyskania przychodu.

W każdym przypadku oprócz kary wymierzonej przez sąd przedsiębiorca będzie zobligowany do poniesienia dodatkowych kosztów:

  • Wpłata całość zaległych składek wraz z odsetkami;

  • Nałożenie dodatkowej karnej stawki podatku w wysokości 75% przychodów z nieujawnionych źródeł;

  • Utrata ulg podatkowych.

Z powyższego wynika, iż podjęcie decyzji oraz prowadzenie nielegalnej działalności gospodarczej jest z wielu powodów niewskazane. Wykrywalność działań tego typu jest bardzo wysoka, a przecież chodzi o to, by w spokoju cieszyć się owocami swojej ciężkiej pracy.

Polecamy