Podczas prowadzenia przedsiębiorstwa należy przykładać dużą wagę do tego, czy posiadamy odpowiednie środki na spłatę wymagalnych zobowiązań. Dzięki temu unikniemy konieczności uiszczania odsetek, pogorszenia relacji z dostawcami i pracownikami, a kontynuacja prowadzonej działalności biznesowej nie będzie zagrożona. Ten obszar finansów przedsiębiorstwa jest określany jako tzw. płynność finansowa.
Płynność finansowa – podstawowe informacje
W literaturze ekonomicznej można znaleźć wiele definicji płynności finansowej. Większość z nich skupia się na zdolności przedsiębiorstwa do regulowania najbardziej wymagalnych zobowiązań (tj. takich, które należy spłacić w krótkim czasie). Powszechnie przyjmuje się, że odpowiednia płynność finansowa jest warunkiem niezbędnym do przetrwania przedsiębiorstwa na dynamicznym rynku.
Utrata płynności finansowej przez podmiot może w znacznym stopniu ograniczyć, a nawet uniemożliwić dalszy rozwój organizacji. Przede wszystkim, w przypadku opóźnień w terminowej spłacie zobowiązań pogarsza się zdolność kredytowa firmy, wskutek czego uzyskanie np. kredytu inwestycyjnego w przyszłości będzie niemożliwe lub poważnie utrudnione. To właśnie dlatego należy w pierwszym rzędzie stawiać płynność finansową, dopiero potem zaś zadbać o rentowność biznesu.
W jaki sposób mierzy się płynność finansową?
Zasadniczo, płynność firmy jest mierzona jako stosunek (iloraz) części lub całości aktywów obrotowych do zobowiązań bieżących (tj. wymagalnych w terminie nie dłuższym niż 12 miesięcy) przedsiębiorstwa, zwanych też krótkoterminowymi.
Taki stan rzeczy nie oznacza jednak, że istnieje jeden, uniwersalny wskaźnik mierzący poziom płynności. Można spotkać się z różnymi miernikami opisującymi ten aspekt. Zazwyczaj wzory te różnią się między sobą pierwszą częścią relacji, tj. wartością aktywów obrotowych. W związku z tym można wyróżnić między innymi następujące wskaźniki płynności:
- wskaźnik płynności ogólnej (z ang. CR, tj. Current Ratio), czyli iloraz łącznych aktywów obrotowych i zobowiązań bieżących;
- wskaźnik płynności przyspieszonej (z ang. QR, tj. Quick Ratio) będący stosunkiem aktywów obrotowych bez zapasów do zobowiązań krótkoterminowych;
- wskaźnik płynności natychmiastowej (z ang. TR, tj. Treasury Ratio) określany jako relacja środków pieniężnych do zobowiązań bieżących.
Wskaźniki płynności finansowej – jakie są wartości optymalne wartości?
Jeśli chodzi o wartości wzorcowe, to można spotkać się z różnymi podejściami. Generalnie, powinno dążyć się do wartości na poziomie:
- 1,0-2,0 (dla wskaźnika CR);
- ok. 1,0 (dla miernika QR);
- ok. 0,1 (w przypadku TR).
Poziomy niższe od optymalnych są sygnałem problemów z płynnością finansową. Wbrew pozorom, wartości znacznie przewyższające wskazane przedziały także mogą być niekorzystne. Oznacza to, że w przedsiębiorstwie znajdują się zbyt duże ilości gotówki, zapasów czy niezapłaconych należności, a jednostka nie wykorzystuje w sposób efektywny swoich zasobów.
To właśnie dlatego podczas przeprowadzania oceny płynności finansowej przedsiębiorstwa nie należy sugerować się jedynie pojedynczymi wskaźnikami. Warto przeanalizować także inne obszary finansów (rentowność, poziom zadłużenia itd.), a ocenę przeprowadzać w oparciu o mierniki obliczone dla co najmniej kilku lat.
