Dynamiczny rynek pracy oraz mobilność pracowników sprawiają, że w obecnych czasach nie pracuje się już kilkadziesiąt lat w jednej firmie. Rotacja pracowników jest zjawiskiem naturalnym. W przypadku osób zatrudnionych na umowę o pracę zakończenie współpracy powinno być poprzedzone okresem wypowiedzenia. Od czego jest uzależniony czas jego trwania?
Okres wypowiedzenia a czas trwania stosunku pracy – jakie są obecne rozwiązania w tym zakresie?
Okres wypowiedzenia jest ściśle powiązany z długością zatrudnienia u danego pracodawcy – takie rozwiązanie przyjęto w ustawie z dn. 26 czerwca 1974 roku Kodeks pracy (Dz.U.2020.1320 t.j.). Zgodnie z art. 36 ustawy, okres ten wynosi 2 tygodnie w przypadku zatrudnienia nie dłuższego niż 6 miesięcy. W przypadku dłuższego stażu pracowniczego jest to 1 lub 3 miesiące, jeśli czas zatrudnienia wynosi odpowiednio co najmniej 6 miesięcy lub 3 lata.
Warto dodać, że do okresu zatrudnienia w danym przedsiębiorstwie zalicza się także staż u poprzedniego pracodawcy, jeśli przeszedł on – w całości lub częściowo – na obecnego pracodawcę (np. poprzez wykupienie przedsiębiorstwa). Kwestie te są szczegółowo uregulowane w art. 231 Kodeksu pracy.
Powyższe zasady odnoszą się zarówno do umów na czas nieokreślony, jak i tych zawartych na czas określony. Reguły te nie są jednak obligatoryjne. Jeżeli strony umowy, tj. pracodawca oraz pracownik, zdecydują się zgodnie na krótszy termin wypowiedzenia (np. pracodawca uwzględni interesy pracownika, który w niedługim czasie rozpocznie pracę w innej firmie), również jest to możliwe – zostało to uwzględnione w art. 36 u. 6 ustawy.
Okres wypowiedzenia a umowa o pracę na okres próbny
Nieco inaczej przedstawia się sytuacja w przypadku osób zatrudnionych na okres próbny. Umowa taka może być zawarta maksymalnie na 3 miesiące. Czas trwania wypowiedzenia umowy na okres próbny został uregulowany w art. 34 Kodeksu pracy. Okres wypowiedzenia takiej umowy również jest ściśle uzależniony od czasu trwania okresu próbnego i trwa:
- 3 dni (liczone jako dni robocze) dla okresu próbnego nie dłuższego niż 2 tygodnie,
- tydzień dla okresu próbnego dłuższego niż 2 tygodnie, lecz krótszego niż 3 miesiące,
- 2 tygodnie dla okresu próbnego w maksymalnym wymiarze, tj. trwającego 3 miesiące.
Warto przy tym dodać, że tydzień jest rozumiany w ujęciu kalendarzowym. Obejmuje on – oprócz dni roboczych – także soboty, niedziele i święta.
Zakończenie umowy o pracę bez okresu wypowiedzenia – czy jest to możliwe?
Możliwa jest także sytuacja, w której umowa o pracę zostanie wypowiedziana przez pracodawcę bez zachowania przez pracownika prawa do zachowania okresu wypowiedzenia. Ma to miejsce zazwyczaj wtedy, gdy dochodzi do zwolnienia dyscyplinarnego. Może ono wynikać np. z rażącego naruszenia przez pracownika obowiązków pracowniczych bądź popełnienia przestępstwa. Innym powodem takiego stanu rzeczy jest utrata przez pracownika uprawnień niezbędnych do wykonywania obowiązków zawodowych. Zgodnie z art. 52 u. 1 Kodeksu pracy, „pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika”.
