Weksel do dziś spełnia wiele funkcji. Rodzaje weksla są stosowane głównie do podania gwarancji bezpieczeństwa umów lub transakcji. Ale nie tylko - zależnie od tego jakiego rodzaju jest weksel, jego znaczenie i ważność prawna będą się różnić.
Weksel jako rodzaj zabezpieczenia świadczeń pieniężnych
Wydając weksel formalnie posługujemy się papierem wartościowym. Składając weksel pisemnie i w majestacie prawa bierzemy na siebie obowiązek uiszczenia zapłaty. Weksel - ten jego rodzaj - zabezpiecza więc wierzytelności. Dokładniej mówiąc, wierzytelności są zabezpieczone przez transanta, czyli przez podmiot wystawiający weksel, a wierzyciel (remitent) otrzymuje gwarancje na przyszłość. Wszystko odbywa się na podstawie podpisanej umowy. Umowa taka przewiduje wysokość i termin zapłaty przez osobę wystawiającą weksel.
Podobne działanie wykazuje ten rodzaj weksla, który składamy w jego funkcji zabezpieczenia powziętych kredytów lub pożyczek. Ten sposób uwiarygodnienia swojej zdolności finansowej jest szczególnie przydatny w momencie, gdy nasze konto świeci pustkami, a nabyty przez nas towar nie został jeszcze opłacony. Wtedy podpisanie umowy zawierającej zapisy o wykorzystaniu tego rodzaju weksla pozwala - zgodnie z zapisami porozumienia - odroczyć opłaty i uiścić je w przyszłości.
Rodzaje weksla jako środki wymiany pieniężnej
Wyróżniamy także rodzaj czy też funkcję weksla, która polega na zastępowaniu przez weksel zapłaty za produkt lub usługę. Ten rodzaj weksla działa więc trochę podobnie do pieniądza, z tym, że jego wykorzystanie jest odłożone w czasie. Tak, możemy płacić również wekslem, jeśli druga strona transakcji to akceptuje. Zamiast wykonywać przelew z konta bankowego lub wręczać do rąk gotówkę, możliwe jest wystawienie weksla.
Pamiętajmy też, że tak zwane żyro czy, mówiąc inaczej, indos, jest prawnym mechanizmem, który pod pewnymi warunkami pozwala na zmianę właściciela weksla. Prawa do weksla i wiążące się z nim zobowiązania finansowe mogą być przeniesione na inny podmiot, ale zawsze w całości.
Co jeszcze należy wiedzieć o rodzajach weksla?
Sprawne posługiwanie się wekslami - co przecież czasem jest bardzo użyteczne - wymaga jednak wiedzy o rodzajach weksli.
Wyróżnimy więc tzw. weksel własny, który stanowi poświadczoną prawnie gwarancję do zapłaty. Innym rodzajem weksla jest weksel in blanco - tu chodzi o to, że weksel in blanco w chwili wystawienia nie zawiera koniecznych danych decydujących o jego ważności, natomiast obie strony przewidują kiedy i jak ten rodzaj weksla zostanie emitowany, czyli uzyska pełną wartość. Ponadto mówimy także o trasowanych rodzajach weksla - są one wystosowywane jako wymóg i nakaz zapłaty remitentowi.
Weksel jest dziś jednym z tych niewielu rodzajów dokumentów, których nie obowiązuje wypełnienie czy też podpis elektroniczny - wszystkie rodzaje weksli zawsze są podpisywane odręcznie (ze względu na powagę spraw finansowych oczywiście najczęściej korzysta się przy tym z pióra wiecznego).
Wszelkie sprawy związane z wekslami są uregulowane prawnie w prawie wekslowym. Dla ważności weksla jako dokumentu (papieru wartościowego) jest wymagane podanie oznaczonej sumy pieniężnej, na jaką opiewa weksel, danych osobowych tego, kto opłaca weksel, dokładne wyznaczenie terminu zapłaty i kilka innych rzeczy. Pod tymi warunkami wszystkie rodzaje weksla są ważne i służą nam tak naprawdę już od czasów starożytnych, kiedy Rzymianie zauważyli, że ten sposób rozliczeń i gwarancji finansowych jest praktycznie niezawodny, albowiem objęty przepisami prawnymi (także sankcjami dla osób, które nie wywiązują się z obowiązków wekslowych, niezależnie od rodzaju weksla).
