Wielu z nas choć raz w życiu spotkało się z pojęciem tzw. prokurenta. Jak się jednak okazuje, pod tajemniczo brzmiącym określeniem kryje się funkcja, która w dużej mierze odpowiada za prawidłowe funkcjonowanie podmiotu gospodarczego. Kim właściwie jest i co może prokurent, kto może nim zostać i jakie obowiązki ma do zrealizowania?
Prokurent - kim jest oraz jakie uprawnienia posiada? Najważniejsze informacje!
Każda jednoosobowa działalność gospodarcza czy spółka musi posiadać osobę, która reprezentuje jej interesy na zewnątrz i bierze za swoje działania pełną odpowiedzialność. W przypadku części podmiotów rolę taką odgrywa właśnie prokurent, a jego powołanie musi odbyć się w określonym przepisami trybie.
Kim jest prokurent i kto może nim zostać?
Prokurentów potocznie nazywa się “pełnomocnikami handlowymi” danego przedsiębiorstwa, co w praktyce oznacza, że czynności przez niego wykonywane muszą znaleźć umocowanie w warunkach udzielonego pełnomocnictwa. Prokurent reprezentuje interesy swojego mocodawcy, a powołać może go osoba fizyczna prowadząca JDG, osobowa spółka handlowa oraz kapitałowa spółka handlowa (osoba lub organ, który prowadzi sprawy spółki). Konieczne jest do tego zgodne oświadczenie woli wszystkich stron, a często także forma pisemna, np. w postaci umowy o pracę. Prokurentem może zostać osoba fizyczna, która ma pełną zdolność do czynności prawnych. Ustawodawca dopuszcza ustanowienie nawet kilku prokurentów - łącznie lub oddzielnie - dla jednego podmiotu gospodarczego. Prokura musi być każdorazowo ujawniona w odpowiednich rejestrach (np. w KRS).
Prokurent w przedsiębiorstwie - uprawnienia i obowiązki
Co może prokurent? Wszystko zależy od tego, do jakich czynności prokurent został upoważniony przez swojego mocodawcę. Podstawowym prawem, a zarazem obowiązkiem prokurenta jest z pewnością dokonywanie wszelkich niezbędnych kroków sądowych oraz pozasądowych, które są związane z prowadzeniem firmy. Mowa tutaj m.in. o reprezentowaniu przedsiębiorstwa przed kontrahentami, urzędami czy właśnie sądem, zawieranie umów oraz ugód sądowych, wytaczanie powództw, podpisywanie weksli, czeków, zamówień oraz zaciąganie kredytów i pożyczek. Prokurent nie może jednak m.in. zbyć przedsiębiorstwa, odwoływać członków zarządu spółki czy też zbywać lub obciążać nieruchomości należące do firmy.
Odpowiedzialność prokurenta - co trzeba wiedzieć?
Dokonanie przez prokurenta czynności, które wykraczają poza umocowanie, jest skuteczne wobec osób trzecich, z tym jednak zastrzeżeniem, że to on, a nie firma, ponosi pełną odpowiedzialność. Co ważne, prokurenci nie odpowiadają za zobowiązania podmiotów, które reprezentują, chyba że powstały na skutek ich umyślnej winy. Wówczas, na podstawie art. 415 Kodeksu cywilnego, prokurent ma obowiązek samodzielnego naprawienia wszelkiej szkody czy uregulowania należności. Prokurenta odwołuje się jednostronną czynnością prawną, a przedsiębiorca nie musi podawać przyczyny takiej decyzji. Wygaśnięcie prokury następuje również w przypadku wykreślenia firmy z rejestru, jej przekształcenia, otwarcia likwidacji oraz wszczęcia postępowania upadłościowego.
