Fundacja to rodzaj organizacji pozarządowej, której zadaniem jest realizacja pożądanych społecznie celów. Ma ona charakter dobroczynny, ponieważ jednak stanowi w świetle prawa odrębny podmiot, konieczne jest przestrzeganie określonych zasad zarówno podczas funkcjonowania fundacji, jak i jej zakładania. O czym należy pamiętać, decydując się na tworzenie fundacji?
Czym jest fundacja? Podstawa prawna
Fundacja to organizacja typu non-profit, której celem jest realizacja działalności określonej w statucie (tzw. działalności statutowej). Jaką formę może przybrać tego typu aktywność? Liczne przykłady obecnie działających fundacji pokazują, że cele ich mogą być bardzo różne. Przykładowo:
- fundacja „Dbam o zdrowie” działa z zamiarem osłabienia barier w dostępie do leków w przypadku osób znajdujących się w trudnej sytuacji materialnej,
- fundacja „Polsko-niemieckie pojednanie” ma za zadanie działać w celu poprawy stosunków między obydwoma państwami, szczególnie w świetle zbrodni nazistowskich,
- fundacja „Instytut Spraw Zagranicznych” krzewi wiedzę na temat polityki międzynarodowej oraz bieżących wydarzeń na świecie.
Jak widać, obszary działania poszczególnych fundacji diametralnie się różnią. Łączy je jeden wspólny element, czyli podstawa prawna. Fundacje w Polsce funkcjonują w oparciu o ustawę z dnia 6 kwietnia 1984 roku. Ten akt prawny reguluje m.in. takie aspekty jak sposób tworzenia fundacji czy dysponowanie uzyskanymi przez nią funduszami.
Tworzenie fundacji — o czym należy pamiętać?
Choć zasadniczo tworzenie fundacji nie jest szczególnie wymagającym zadaniem, to pod pewnymi względami przypomina ono zarejestrowanie spółki prawa handlowego. Taki stan rzeczy oznacza, że trzeba wykonać określone czynności, by cały proces zakończył się pomyślnie. Tworzenie fundacji w Polsce obejmuje takie etapy jak:
- czynności formalne w celu rejestracji w Krajowym Rejestrze Sądowym,
- pozostałe działania uzupełniające.
Z jakich elementów składowych złożone są obydwa etapy?
Tworzenie fundacji — czynności formalne
Etap ten jest kluczowy z punktu widzenia zakładania fundacji. W jego ramach twórca fundacji — fundator — ustanawia fundusz założycielski. Nie ma odgórnie ustalonej minimalnej wysokości funduszu, aczkolwiek przyjmuje się, że powinien on wynosić przynajmniej kilkaset złotych.
Następnie, należy przygotować akt fundacyjny, co wiąże się z opłatą notarialną na poziomie 100 złotych. Akt ten to dokument założycielski, w którym wskazuje się cele fundacji oraz wysokość funduszu na ich realizację. Kolejnym etapem jest przygotowanie statutu, czyli dokumentu zawierającego informacje m.in. o kierownictwie fundacji, jej nazwie oraz siedzibie.
Po wybraniu władz fundacji (zarządu) należy złożyć dokumenty rejestracyjne w Krajowym Rejestrze Sądowym (formularze KRS-W20 oraz KRS-WK). Począwszy od 1.07.2021 roku, czynności tej dokonuje się drogą elektroniczną.
Działania uzupełniające
Last but not least, elementem niezbędnym do utworzenia fundacji jest założenie konta bankowego, za pomocą którego fundacja będzie mogła dokonywać rozliczeń, a także złożenie formularzu rejestracyjnego NIP-8 w Urzędzie Skarbowym.
Po wykonaniu tych czynności fundacja może rozpocząć swoją działalność statutową.
