Regulowana przez ustawę z dnia 23 kwietnia 1964 roku Kodeks cywilny umowa zlecenia to rozwiązanie chętnie wybierane przez przedsiębiorców. Choć jest ona czasem określana jako tzw. umowa śmieciowa (m.in. z uwagi na brak prawa do płatnego urlopu wypoczynkowego), to obowiązkiem przedsiębiorstwa jest opłacanie składek za zleceniobiorcę. W związku z tym konieczne jest dokonanie zgłoszenia zleceniobiorcy do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Jaki kod ubezpieczenia należy zastosować w przypadku umowy zlecenie?
Jakie składki należy opłacać za zleceniobiorcę?
Zleceniodawca musi zastosować różne warianty oskładkowania umowy zlecenia w zależności od specyfiki sytuacji. Najprościej przedstawia się sytuacja w przypadku składki zdrowotnej — jest ona opłacana w każdej sytuacji, niezależnie od tego, czy zleceniobiorca uzyskuje dochody z innego źródła.
Inaczej należy postępować w przypadku składek społecznych ZUS, tj. składek: emerytalnej, rentowej, chorobowej, wypadkowej, FP oraz FGŚP. Jeśli zleceniobiorca:
- jest zatrudniony u innego pracodawcy, u którego otrzymuje co najmniej minimalne ustawowe wynagrodzenie — od wynagrodzenia nie potrąca się składek społecznych,
- nie pracuje w innej firmie lub jest zatrudniony u innego pracodawcy, ale jego wynagrodzenie jest niższe niż minimalne — potrąca się wszystkie składki za wyjątkiem chorobowej,
- ma status ucznia lub studenta i nie ukończył 26. roku życia — nie potrąca się żadnych składek.
Potrącanie składek znacząco obniża dochody netto osiągane przez zleceniobiorcę. Z drugiej jednak strony dzięki temu rozwiązaniu osoba zatrudniona w ramach umowy zlecenie uzyskuje zabezpieczenie na czas niezdolności do pracy (w przypadku opłacania składki chorobowej), może też m.in. odłożyć kapitał na emeryturę.
Umowa zlecenie a zgłoszenie do ubezpieczenia ZUS — jaki kod ubezpieczenia należy zastosować?
Jeśli spełnione są warunki (tzn. zleceniobiorca nie jest studentem/uczniem, który nie ukończył dwudziestego szóstego roku życia), zleceniodawca ma obowiązek zgłoszenia do ZUS każdej umowy. Jest tak, ponieważ każda umowa zlecenia stanowi odrębny tytuł do ubezpieczenia. Jest to ważne np. w sytuacji, gdy przedsiębiorca zawarł ze zleceniobiorcą kilka umów różniących się między sobą zakresem wykonywanych czynności.
Zgłoszenie umowy zlecenie odbywa się za pomocą jednego z poniższych formularzy:
- ZUS ZZA — zgłoszenie do ubezpieczenia zdrowotnego lub aktualizacja danych,
- ZUS ZUA — zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych lub aktualizacja danych.
Jeśli chodzi o kod tytułu ubezpieczenia, jaki należy wówczas zastosować, to jest on następujący: 04 11 X X. Dane te należy uzupełnić w części V formularza (jest to część zatytułowana „Kod tytułu ubezpieczenia” w przypadku ZUS ZZA oraz „Kod tytułu ubezpieczenia i kod wykonywanego zawodu” na formularzu ZUS ZUA).
Co ważne, obecne przepisy nakazują zleceniodawcy, aby dokonał on zgłoszenia z użyciem tego kodu w terminie nieprzekraczającym 7 dni od momentu powstania obowiązku, tj. dnia, w którym rozpoczęto realizację prac w umowie.